Politica 89.8
Γάζα: Τα τελευταία 30 λεπτά σε ένα πολυώροφο κτίριο πριν ισοπεδωθεί από το Ισραήλ – Συγκλονιστικές μαρτυρίες
Η βόρεια Γάζα σφυροκοπάται διαρκώς από το Ισραήλ τις τελευταίες ημέρες, καθώς ο στρατός προχωρά τα σχέδιά του για την κατάληψη της περιοχής και τον αναγκαστικό εκτοπισμό ενός εκατομμυρίου Παλαιστινίων.
Στο στόχαστρο του ισραηλινού στρατού έχουν μπει τα πολυώροφα κτίρια της Γάζας που στεγάζουν πολλές οικογένειες και τους εκτοπισμένους συγγενείς τους. Οι οικιστικοί πύργοι ισοπεδώνονται από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, με τον στρατό να εκδίδει εντολή εκκένωσης 30 λεπτά πριν από την επίθεση.
Κάτοικοι των κτιρίων μίλησαν στο Al Jazeera για την τραυματική εμπειρία της αγωνιώδους εκκένωσης και την ακόμα πιο τραυματική συνειδητοποίηση ότι έχουν μείνει χωρίς στέγη και χωρίς κανένα από τα υπάρχοντά τους καθώς στην προσπάθειά τους να διαφύγουν δεν είχαν τον χρόνο να πάρουν τίποτα μαζί τους.
Το πρωί της περασμένης Παρασκευής (5 Σεπτεμβρίου), ο Αμπού Σαλάχ Χαλίλ, σκέφτηκε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση εκείνη την ημέρα θα ήταν να βρει το επόμενο γεύμα της οικογένειάς του.
Καθισμένοι στο σαλόνι του σπιτιού του, τρεις γενιές της οικογένειάς του συζήτησαν πώς θα εξασφαλίσουν τροφή.
Το διαμέρισμα του 49χρονου πατέρα τεσσάρων παιδιών στον πύργο Μουστάχα της πόλης της Γάζας είχε γίνει καταφύγιο για τα μέλη της οικογένειας του Αμπού Σαλάχ, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων γονιών του και της οικογένειας του αδελφού του. Συνολικά στο διαμέρισμα διέμεναν 17 άνθρωποι.
Η οικογένεια κατέληξε να φτιάξει το παραδοσιακό πιάτο maqluba που περιλαμβάνει λαχανικά σε στρώσεις και ρύζι, αλλά χωρίς κρέας καθώς δεν ήταν διαθέσιμο. Θα ήταν το μόνο γεύμα της ημέρας. Ο ανιψιός του Αμπού Σαλάχ, εν τω μεταξύ, διάβαζε νευρικά για τις εξετάσεις αποφοίτησης του λυκείου, οι οποίες επρόκειτο να διεξαχθούν διαδικτυακά την επόμενη μέρα.
Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ πριν από 22 μήνες, οι μαθητές της Γάζας θα συμμετείχαν σε αυτές τις εξετάσεις.
«Ξυπνήσαμε σε μια φυσιολογική οικογενειακή ατμόσφαιρα», θυμάται ο Αμπού Σαλάχ.
Ο ίδιος βγήκε να αγοράσει λαχανικά και επέστρεψε για να φτιάξει καφέ σε φωτιά από ξύλα. Αλλά καθώς η οικογένεια έπινε τον καφέ της, άκουσε κραυγές στο διάδρομο.
«Ανοίξαμε την πόρτα για να ρωτήσουμε τι συνέβαινε», λέει ο Αμπού Σαλάχ. «Τότε ακούσαμε τα νέα: ο πύργος θα βομβαρδιζόταν».
Είχαν μόλις 30 λεπτά για να εκκενώσουν το κτίριο.
Στη Γάζα, μια μικρή παράκτια λωρίδα γης και μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον κόσμο, πολλοί Παλαιστίνιοι έχτισαν τη ζωή τους σε πολυώροφους οικιστικούς πύργους.
«Οι γείτονες έτρεχαν»
Ο 12όροφος Πύργος Μουστάχα ήταν το πρώτο από τα πολυώροφα κτίρια στην πόλη της Γάζας που οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν καταστρέψει μέχρι σήμερα.
Υπήρχαν οκτώ διαμερίσματα ανά όροφο και λειτουργούσε ως καταφύγιο για οικογένειες, πολλές από τις οποίες είχαν ήδη εκτοπιστεί πολλές φορές.
Μόλις ο Αμπού Σαλάχ και η οικογένειά του άκουσαν την προειδοποίηση, άρχισαν να εγκαταλείπουν το κτίριο. Δεν υπήρχε χρόνος να μαζέψουν υπάρχοντά τους. Δεδομένου ότι δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα, το ασανσέρ δεν λειτουργούσε, οπότε αναγκάστηκαν να κατέβουν από τον έκτο όροφο με τις σκάλες.
Ο πατέρας του Αμπού Σαλάχ είχε χάσει την ικανότητά του να περπατάει μετά τον βομβαρδισμό του σπιτιού του στην οδό Sea που του προκάλεσε τραυματικό σοκ και παράλυση. Η μητέρα του, εβδομήντα ετών, κινείται αργά.
«Κουβαλούσα τον ανάπηρο πατέρα μου με τον αδελφό μου, ενώ η γυναίκα μου βοηθούσε τη μητέρα μου», αφηγείται ο Αμπού Σαλάχ. «Εκείνες τις στιγμές, οι γείτονες έτρεχαν και κραυγές γέμιζαν τον χώρο, παιδιά έκλαιγαν και μητέρες δεν ήξεραν ποιο παιδί να κουβαλήσουν και ποιο να σύρουν από το χέρι».
Μόλις που πρόσεχε τι συνέβαινε με τα παιδιά του, τη μεγαλύτερη, μια 19χρονη κόρη, και τη μικρότερη, ένα νήπιο, καθώς κατέβαιναν το γεμάτο κόσμο κλιμακοστάσιο. «Δεν ξέρω πώς κατέβηκαν τα παιδιά μου ή ποιος κουβάλησε τον δίχρονο γιο μου – ήμουν απασχολημένος με τον πατέρα μου και πώς να τον βγάλω από το σπίτι», λέει.
Μόλις η οικογένειά του βγήκε από τον πύργο, ο Αμπού Σαλάχ ήθελε να επιστρέψει για φαγητό και ρούχα, αλλά η μητέρα του τον σταμάτησε, φοβούμενη ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα βομβάρδιζαν ενώ ήταν μέσα. Λίγα λεπτά αργότερα ήρθε η τελευταία προειδοποίηση με ένα τηλεφώνημα σε έναν κάτοικο: το κτίριο επρόκειτο να χτυπηθεί.
«Το βομβάρδισαν μία φορά και παρέμεινε όρθιο, οπότε είπαμε «δόξα τω Θεώ»», λέει ο Αμπού Σαλάχ, θυμούμενος πώς οι άνθρωποι έκλαιγαν ενώ προσευχόταν να μην καταρρεύσει το κτίριο. Ο ήχος ήταν εκκωφαντικός. «Αλλά λίγα λεπτά αργότερα ήρθε ο δεύτερος βομβαρδισμός που το ισοπέδωσε εντελώς. Μακάρι να μπορούσα να αγκαλιάσω τους τοίχους του σπιτιού και να τους πω: μείνετε δυνατοί και ψηλοί, μην επηρεαστείτε από τους πυραύλους».
Ο Αμπού Σαλάχ λέει ότι η μόνη του ανησυχία ήταν να βγάλει την οικογένειά του με ασφάλεια, αλλά όταν είδε τον πύργο να καταρρέει, «το σώμα του άρχισε να τρέμει».
Η οικογένειά του ζει τώρα στους δρόμους. «Τη νύχτα, δεν κοιμηθήκαμε από το σοκ. Τα παιδιά μου ρωτούσαν συνέχεια: «Πού θα κοιμηθούμε; Τι θα βάλουμε στο έδαφος; Θα κοιμηθούμε στο έδαφος;»».
«Περιμένοντας να μάθουμε την τύχη των παιδιών μας»
Το Σάββατο, η Νάντια Μααρούφ βρισκόταν έξω από την αυτοσχέδια σκηνή της στη γειτονιά Ταλ αλ-Χάουα, κοντά στον οικιστικό Πύργο αλ-Σούσι. Ζύμωνε και μαγείρευε φασόλια με τις νύφες της, όταν άκουσαν ότι επίκειται βομβαρδισμός.
Ένας άντρας ήρθε τρέχοντας στον δρόμο, λέγοντας στους ανθρώπους: «Ο Πύργος Αλ-Σούσι απειλείται με βομβαρδισμό… εκκενώστε την περιοχή».
Η 50χρονη και η οικογένειά της είχαν εγκαταλείψει την Μπέιτ Λαχίγια στη βόρεια Γάζα τον Μάιο, αφού καταστράφηκε το σπίτι τους. «Δεν μας είχε μείνει τίποτα», λέει με θλίψη η Νάντια. «Με μεγάλη δυσκολία, καταφέραμε να αγοράσουμε μερικά εργαλεία κουζίνας και να στήσουμε τη σκηνή. Όλα εδώ είναι ακριβά και αν τα χάσουμε, δεν μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε».
Όταν άκουσαν για τον βομβαρδισμό, ο γιος της, ο οποίος έχασε το πόδι του σε βομβαρδισμό στην Μπέιτ Λαχίγια, «άρχισε να ουρλιάζει: Βγάλτε με από εδώ… Δεν θέλω να πεθάνω», αφηγείται η Νάντια.
«Αφήσαμε τα πάντα και αρχίσαμε να τρέχουμε στους δρόμους σαν τρελοί», θυμάται.
«Πήρα τον μικρό μου εγγονό, δύο ετών, και μερικά ρούχα, και αρχίσαμε να τρέχουμε στον δρόμο. Ο καθένας μας έτρεξε σε διαφορετική κατεύθυνση – δεν ξέραμε πλέον τίποτα ο ένας για τον άλλον. Ενώ τρέχαμε, βρήκα ένα παιδί από γειτονικές σκηνές να κλαίει, οπότε το κουβαλούσα με το άλλο μου χέρι».
Η Νάντια, η οποία ζούσε με 17 μέλη της οικογένειας, «φοβόταν ότι είχαμε ξεχάσει κάποιον στη σκηνή… Η καρδιά μου ράγιζε από φόβο».
Μόλις μισή ώρα πέρασε από τη στιγμή που άκουσαν ότι ο πύργος ήταν στόχος μέχρι να βομβαρδιστεί, λέει η Νάντια.
«Περιμέναμε να μάθουμε την τύχη των παιδιών μας: είχαν βγει όλοι έξω; Τραυματίστηκε κανείς;»
Αφού το κτίριο ισοπεδώθηκε, η Νάντια και η οικογένειά της εντόπισαν τις κατεστραμμένες σκηνές τους. «Αρχίσαμε να σκάβουμε με τα χέρια μας και να μετακινούμε πέτρες για να βγάλουμε τα πράγματά μας. Δεν είχαμε πλέον χρήματα να αγοράσουμε τίποτα καινούργιο».
Σκόνη και μπάζα κάλυπταν ολόκληρη την περιοχή, και η Νάντια δυσκολευόταν να αναπνεύσει όταν έφτασε στο σημείο.
«Δεν ξέρω πώς τα πόδια μου με βοήθησαν να τρέξω και να ξεφύγω», λέει. «Όλο μου το σώμα έτρεμε και οι χτύποι της καρδιάς μου ήταν πιο δυνατοί από τον ήχο των βομβαρδισμών».
«Μια μικρή πόλη»
Οι ισραηλινές δυνάμεις κατέστρεψαν επίσης τον Πύργο Al-Ru’ya την Κυριακή.
Η Sarah al-Qattaa λέει ότι ο πύργος, τον οποίο σχεδίασε ο σύζυγός της, Ahmed Shamia, μηχανικός, ήταν μια «ζωντανή ανάμνηση που πάλλονταν κάθε στιγμή της ζωής μας».
Ο πύργος αντανακλούσε τα αρχιτεκτονικά όνειρα του Ahmed για την πόλη της Γάζας, λέει η Sarah: ένας πύργος που βρισκόταν ανάμεσα σε δρόμους γεμάτους ζωή, πανεπιστήμια και γραφεία.
«Από την πρώτη στιγμή που ο Ahmed έκανε το σχέδιο του πύργου, ήθελε να έχει μια μοντέρνα πρόσοψη που να αντανακλά το πνεύμα της πόλης», θυμάται.
«Έβλεπε σε κάθε γωνιά μια ευκαιρία να πει μια ιστορία ομορφιάς. Διάλεγε προσεκτικά τα χρώματα».
Ο σύζυγός της, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινή επίθεση τον Μάιο, είχε το γραφείο του στον πύργο με θέα στη θάλασσα και φύλαγε όλα τα σχέδιά του εκεί.
«Η ψυχή του ήταν συνδεδεμένη με τον πύργο», λέει η Sarah. Αν είχε δει την κατάρρευσή του, δεν θα ήταν απλώς «πέτρες που κατέρρεαν, αλλά μια ολόκληρη ζωή που έσπασε και μια προσωπική ιστορία που εξαφανίστηκε κάτω από τα ερείπια».
Το Ισραήλ έχει καταστρέψει τουλάχιστον 50 κτίρια κατά τη διάρκεια της πρόσφατης εκστρατείας του για την κατάληψη της πόλης της Γάζας, σύμφωνα με τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας της Γάζας.
Ο Akram al-Sourani, ένας Παλαιστίνιος συγγραφέας από τη Γάζα, λέει ότι το σπίτι δεν είναι απλώς τοίχοι και μια οροφή, αλλά μια συσσώρευση ζωής και αναμνήσεων.
Αυτοί οι πύργοι δεν ήταν επιλογές πολυτέλειας ή αρχιτεκτονικής επίδειξης, σημειώνει, αλλά «μια αναγκαιότητα που επιβλήθηκε από τη στενότητα χώρου και την πυκνότητα του πληθυσμού».
Ο ίδιος θρήνησε την απώλεια αυτών των νοικοκυριών σε ένα ποίημα που έγινε viral και κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου περιέγραψε τις οικογένειες 50 διαμερισμάτων που άφησαν πίσω τους ένα «ασανσέρ με χίλιες ιστορίες» και τα αντικείμενα της ζωής τους – μια κούκλα Barbie, ένα μπουρνούζι πίσω από μια πόρτα μπάνιου, ένα τάβλι σε ένα τραπέζι, λογαριασμούς ίντερνετ.
«Ο πύργος δεν είναι απλώς ένα κτίριο, είναι μια ολόκληρη γειτονιά, μια μικρή πόλη που σφύζει από ζωή. Έχει διαμερίσματα, γείτονες, ασανσέρ και καθημερινές ιστορίες», εξηγεί. «Κάθε γωνιά κουβαλάει μια ιστορία».
