Κρίση στην ΕΕ: Το ΕΚ απειλεί να μηνύσει την Κομισιόν για το ReArm Europe

Με το «SAFE» ή το πιο γνωστό «ReArm Europe», η ΕΕ σχεδιάζει να συγκεντρώσει έως και 150 δισεκατομμύρια ευρώ για να δανείσει στη συνέχεια τα χρήματα στα κράτη μέλη για για την ενίσχυση των αμυντικών τους δαπανών. Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προειδοποίησε την Κομισιόν ότι θα μπορούσε να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για το σχέδιό της να παρακάμψει τους εκλεγμένους ευρωβουλευτές, προκαλώντας σοβαρή κρίση στους στις Βρυξέλλες.
Ειδικότερα, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, απηύθυνε την Τρίτη προειδοποίηση, με επιστολή της προς την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιν, καλώντας την να αλλάξει τη νομική βάση για τη δημιουργία του προγράμματος SAFE.
Η Επιτροπή επικαλέστηκε το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να δημιουργήσει το πρόγραμμα SAFE, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να εγκρίνουν άμεσα μια πρόταση της ΕΕ «εάν προκύψουν σοβαρές δυσκολίες στον εφοδιασμό ορισμένων προϊόντων» ή εάν ένα κράτος μέλος «απειλείται με σοβαρές δυσκολίες, που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές ή έκτακτα γεγονότα πέραν του ελέγχου του».
«Να επανεξετάσεις, ειδάλλως θα προσφύγω στο Δικαστήριο της ΕΕ»
Το πρόγραμμα αποτελεί βασικό πυλώνα της πρότασης «Ετοιμότητα 2030» της Κομισιόν, η οποία στοχεύει στην επένδυση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ στην άμυνα σε ολόκληρη την ΕΕ πριν από το τέλος της δεκαετίας, καθώς ορισμένες υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν πως η Ρωσία θα μπορούσε να είναι σε θέση να επιτεθεί σε μια ευρωπαϊκή χώρα.
Στην επιστολή της, την οποία είδε το Euronews, η Μέτσολα τονίζει ότι η επιτροπή νομικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου (JURI) «αποφάσισε ομόφωνα» σε συνεδρίασή της τον περασμένο μήνα πως το άρθρο 122 «δεν αποτελεί την κατάλληλη νομική βάση για την πρόταση κανονισμού».
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν αμφισβητεί την αξία αυτής της πρότασης κανονισμού», προσθέτει η πρόεδρος του ΕΚ, αλλά αντίθετα «ανησυχεί βαθύτατα» ότι η υιοθέτησή της χωρίς κατάλληλη νομική βάση θα «έθετε σε κίνδυνο τη δημοκρατική νομιμότητα, υπονομεύοντας τις νομοθετικές και ελεγκτικές λειτουργίες του Κοινοβουλίου».
Καλεί, δε, την φον ντερ Λάιεν «να επανεξετάσει την επιλογή τής νομικής βάσης για την πρόταση αυτή», ώστε να συμμετέχουν και οι δύο συν-νομοθέτες και προειδοποιεί πως αν το Συμβούλιο εγκρίνει τον κανονισμό χρησιμοποιώντας το άρθρο 122, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εξετάσει το δικαίωμά του να προσφύγει στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Προσπάθεια κατευνασμού από την Κομισιόν
Εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε στο Euronews ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ «θα είναι πάντα διαθέσιμη να εξηγήσει γιατί επιλέχθηκε το άρθρο 122 της Συνθήκης ως η κατάλληλη νομική βάση».
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου απειλή για την ασφάλεια», υποστήριξε ο Thomas Regnier και εξήγησε: «Όπως δήλωσε η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της, το άρθρο 122 θα χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις, όπως αυτές που ζούμε σήμερα».
Ο Andrius Kubilius, Επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος, δήλωσε στους ευρωβουλευτές της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας την περασμένη Δευτέρα ότι το Συμβούλιο θα μπορούσε να εγκρίνει τον κανονισμό μέχρι το τέλος του μήνα.
Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο μήνες για να υποβάλουν τα αιτήματά τους, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει περιθώριο τεσσάρων μηνών για να τα εξετάσει. Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτες εκταμιεύσεις στο πλαίσιο του SAFE θα μπορούσαν να γίνουν πριν από το τέλος του έτους.
Να σημειωθεί ότι ττο άρθρο 122 χρησιμοποιήθηκε επίσης στο παρελθόν από την Κομισιόν για να αντιδράσει γρήγορα στην πανδημία Covid-19 και να επιταχύνει τις άδειες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά την κορύφωση της ενεργειακής κρίσης.