Politica 89.8
Νεοσυντηρητικοί για το Ιράν: Η αλλαγή καθεστώτος δεν αρκεί, θέλουν να το διαλύσουν
Πριν λίγες μέρες, η εφημερίδα The Jerusalem Post ζητούσε επίσημα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ να «διαμελίσει» το Ιράν, καθώς το καθεστώς δεν «μεταρρυθμίζεται». Ο Ασκός του Αιόλου όμως δεν ζητά μόνο η ισραηλινή εφημερίδα να ανοίξει.
Στις ΗΠΑ η νεοσυντηρητική δεξαμενή σκέψης Defense of Democracies (FDD) προτείνει τη διάλυση του Ιράν από τους δυτικούς, αρκεί να εκμεταλλευτούν τις υποτίθεται καταπιεσμένες μειονότητες. Υπέρμαχος αυτής της θεωρίας είναι η σύμβουλος της FDD, Μπρέντα Σάφερ.
Για πολλά χρόνια η Σάφερ προωθεί τη διάλυση του Ιράν κατά εθνοτικές γραμμές, με πρότυπο την κατάρρευση της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
«Πολλές φορές τις τελευταίες δεκαετίες, οι πολιτικοί φορείς έχουν βρεθεί να τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις όταν οι κεντρικές κυβερνήσεις έχουν αποδυναμωθεί και οι εθνοτικές ή άλλες κοινοτικές διαιρέσεις έχουν βγει στο προσκήνιο. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της διάλυσης της ΕΣΣΔ, των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία και του εμφυλίου στη Συρία. Υπάρχει πιθανότητα να υπάρχει παρόμοιο κενό όσον αφορά τη πολυεθνική σύνθεση του Ιράν και τη σταθερότητα του καθεστώτος» έγραφε σε μελέτη της.
«Οι εθνοτικές διαιρέσεις και η δυσαρέσκεια αποτελούν ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις για την εξουσία του καθεστώτος στο Ιράν. Όταν αυτές συμπίπτουν με τη φτώχεια και τα χαμηλότερα επίπεδα κυβερνητικών υπηρεσιών και υποδομών, οι προκλήσεις γίνονται πιο σοβαρές. Οι εθνικές μειονότητες του Ιράν ζουν στις φτωχότερες επαρχίες της χώρας. Οι αυξανόμενες περιβαλλοντικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της διευρυνόμενης έλλειψης νερού, πλήττουν τις επαρχίες με εθνοτικές μειονότητες περισσότερο από το περσικό κέντρο».
Καταστροφική πολιτική
«Η εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον έχει μια επικίνδυνη τάση να διαλύει χώρες που θεωρεί εχθρικές» λέει ο αναλυτής στην εξωτερική πολιτική στο Responsbile Statecraft, Έλνταρ Μάμεντοφ. «Τώρα μια ριψοκίνδυνη στρατηγική που θα αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τη Μέση Ανατολή, θα πυροδοτήσει καταστροφικές ανθρωπιστικές κρίσεις και θα προκαλέσει σφοδρή αντίσταση από Ιρανούς και συμμάχους των ΗΠΑ».
Η Σάφερ επικεντρώνεται στην απόσχιση του αζερικού Ιράν, όπου οι Αζέροι αποτελούν τη μεγαλύτερη μη-Περσική ομάδα. Ωστόσο, όπως λέει ο Μάμεντοφ όταν εμφανίζεται στα αμερικανικά ΜΜΕ, αποκρύπτει τις σχέσεις της με την κρατική εταιρεία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν (SOCAR). Η Σάφερ είναι υποστηρίκτρια του Ισραήλ όπως φαίνεται και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η πρώην πράκτορας της CIA, υπέρμαχος του αζερικού επεκτατισμού, έφθασε να χειροκροτήσει τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στο Ταμπρίζ, την καρδιά του ιρανικού Αζερμπαϊτζάν.
Είναι ουτοπικό να διαλυθεί το Ιράν
Η ιδέα ότι το Ταμπρίζ — ή οποιαδήποτε σημαντική αζερική πόλη — θα εξεγερθεί κατόπιν εντολής της Ουάσινγκτον ή της Ιερουσαλήμ είναι απλώς ουτοπία, σύμφωνα με τον Μάμεντοφ.
«Οι Ιρανοί Αζέροι δεν είναι μια καταπιεσμένη μειονότητα που περιμένει την απελευθέρωση: άνθισαν εντός του Ιράν. Οι πιο προβεβλημένοι Αζέροι ακτιβιστές διατυπώνουν τα αιτήματά τους σε όρους πολιτισμικών δικαιωμάτων και όχι ανεξαρτησίας» επισημαίνει ο ειδικός.
Αν και η δυσαρέσκεια μπορεί να είναι εντονότερη στις κουρδικές και μπαλοχικές περιοχές — ιδίως στις τελευταίες, απομονωμένες, φτωχές και σουνιτικές — δεν υπάρχει ένδειξη μαζικής στήριξης για απόσχιση, σημειώνει.
«Και σε κάθε περίπτωση, προσπάθεια εκμετάλλευσης της δυσαρέσκειας αυτής θα έφερνε τις ΗΠΑ σε σύγκρουση με τους περιφερειακούς τους συμμάχους».
Η προσέγγιση της νεοσυντηρητικής δεξαμενής σκέψης, δεν είναι μόνο ηθικά αποκρουστική, σύμφωνα με τον Μάμεντοφ, αλλά βασίζεται σε μεγάλη αδυναμία κατανόησης των εσωτερικών δυναμικών του Ιράν.
«Η Σάφερ και οι όμοιοί της υποθέτουν ότι η εξωτερική πίεση στην Τεχεράνη θα οδηγήσει τους Αζέρους (και άλλες μειονότητες) σε εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης. Αντί αυτού, όπως σε ολόκληρη την χώρα, η πρόσφατη επίθεση από το Ισραήλ δημιούργησε “φαινόμενο συναγερμού” — οι Ιρανοί Αζέροι είναι βαθειά ενσωματωμένοι στην εθνική δομή: ο Ανώτατος Ηγέτης Αλί Χαμενεΐ και ο Πρόεδρος Μασούντ Πεζεσγκιάν είναι… Αζέροι!» καταλήγει.
