Politica 89.8
Ολοκληρώθηκε η επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη – Τι συμφωνήθηκε για μεταναστευτικό και θαλάσσιες ζώνες
«Χαραμάδα» αισιοδοξίας για άνοιγμα διαύλων επικοινωνίας – τουλάχιστον και επανατοποθέτηση της Λιβύης στο τραπέζι της ελληνικής διπλωματίας, έστω και στη σκιά των εξελίξεων του μεταναστευτικού, που αποτέλεσε την βασική αφορμή, δημιουργούν οι δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, μετά την ολοκλήρωση και της επίσκεψης του στην Τρίπολη.
Ο Γεραπετρίτης που στις 6 Ιουλίου είχε βρεθεί στη Βεγγάζη και είχε πραγματοποιήσει επαφές με την πλευρά του Χαλίφα Χαφτάρ στην Ανατολική Λιβύη, στις 15 Ιουλίου ταξίδεψε στην Τρίπολη για συναντήσεις με τον Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ Μένφι, τον Πρωθυπουργό της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNU) της Λιβύης, Αμπντούλ Χαμίντ Νμπέιμπα, καθώς και με τον ασκούντα χρέη Υπουργού Εξωτερικών, Ταχέρ αλ Μπάουρ.
Συζητήσεις σε παραγωγικό κλίμα
«Οι συζητήσεις έγιναν σε ιδιαίτερα παραγωγικό κλίμα και αποφασίσαμε από κοινού να επανατοποθετήσουμε σε τροχιά τα μείζονα ζητήματα που μας αφορούν, το μεταναστευτικό, το διμερές εμπόριο και βεβαίως την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γεραπετρίτης σε δήλωση του κατά την ολοκλήρωση της επίσκεψης στην Τρίπολη, τονίζοντας πως «μια Λιβύη ισχυρή, ενιαία και αυτοδύναμη, σε αγαστή συνεργασία με την Ελλάδα, αποτελεί εγγύηση ασφάλειας και ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή».
Τόσο η ελληνική αποστολή, όσο και η πλευρά της κυβέρνησης της Τρίπολης, σημείωσαν τις ιστορικές σχέσεις των δύο χωρών και συμφώνησαν όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές ότι «η κοινή γεωγραφία επιτάσσει τη συνεργασία και τη διεξαγωγή ειλικρινούς διαλόγου».
Το μεταναστευτικό και η Κρήτη
Μεταναστευτικό και οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βρέθηκαν στο τραπέζι των συνομιλιών, με φόντο τόσο τις ροές προς την Κρήτη που έχουν σημάνει συναγερμό και στην ΕΕ, όσο και την ρηματική διακοίνωση της Τρίπολης στον ΟΗΕ, που εμφανίστηκε ως αντίδραση για το διεθνή διαγωνισμό που προκήρυξε η Αθήνα στα μέσα Ιουνίου για την παραχώρηση οικοπέδων για έρευνες νότια της Κρήτης. Μία ρηματική διακοίνωση που επιχείρησε να καταγράψει στον ΟΗΕ – από την πλευρά της Λιβύης αυτή τη φορά – διεκδικήσεις με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Στο ζήτημα του μεταναστευτικού, ο Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα με τη ραγδαία αύξηση των μεταναστευτικών ροών από Τομπρούκ προς Κρήτη, εν μέσω μάλιστα τουριστικής περιόδου. Και υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να μην παγιωθεί μια νέα μεταναστευτική οδός.
Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση ως προς τον έλεγχο χερσαίων και θαλασσίων συνόρων και λιβυκή πλευρά ζήτησε συνδρομή της Ελλάδας τόσο σε διμερές επίπεδο, όσο και στο πλαίσιο της ΕΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Θαλάσσιες ζώνες και οριοθέτηση στην ατζέντα Γεραπετρίτη
Στις επαφές του ο Γεραπετρίτης αναφέρθηκε και στο θέμα της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, σημειώνοντας ότι πρέπει να υπάρξει επίλυση όλων των διαφορών με γειτονικές της χώρες, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Και όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές «συμφωνήθηκε ετοιμότητα Ελλάδας και Λιβύης, ως κράτη με αντικείμενες ακτές, να συζητήσουν για οριοθέτηση ΑΟΖ στο προσεχές μέλλον».
Ως προς την προκήρυξη διαγωνισμού για έρευνες εξόρυξης υδρογονανθράκων σε δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε – σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ότι «η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα βάσει Διεθνούς Δικαίου και δεν ενεργεί εις βάρος τρίτων».
Οικονομικές σχέσεις
Κατά τις επαφές του με την κυβέρνηση Ντμπέιμπα αναφέρθηκε στην διάθεση της Ελλάδας για ενίσχυση των διμερών σχέσεων με την Τρίπολη, με έμφαση στην οικονομία και τις επενδύσεις. Σημειώθηκε ότι η Λιβύη είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος της Ελλάδας και συμφωνήθηκε όπως διερευνηθούν επιπλέον τομείς συνεργασίας στους τομείς ενέργειας, κατασκευών και μεταφορών.
Διπλωματικές πηγές αποτιμούν τις διαδοχικές επισκέψεις του Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη στη Βεγγάζη (06.07) και την Τρίπολη (15.07) ως «ιδιαίτερα εποικοδομητικές και ικανοποιητικές, οι οποίες δημιούργησαν μια θετική δυναμική στις σχέσεις Ελλάδας – Λιβύης». Μία δύσκολη άσκηση ισορροπιών για την ελληνική διπλωματία, που μόλις ξανά – άρχισε μετά το 2022 και θα επιχειρήσει να αναζητήσει λύσεις σε αδιέξοδα που έχουν δημιουργηθεί. Η Αθήνα όπως έλεγαν στο in ανώτατες διπλωματικές πηγές δεν έχει την οικονομική δυνατότητα της Άγκυρας γα ανταλλάγματα ωστόσο μπορεί να δώσει «γεωπολιτικά ανταλλάγματα».
Το ζητούμενο είναι η Αθήνα να μπορέσει να διατηρήσει την ισορροπία της ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές της Λιβύης, Τρίπολη και Βεγγάζη και να αξιοποιήσει θετικά αυτή τη δύσκολη διπλωματική άσκηση. Ή τουλάχισοτν να επιχειρήσει να μην δημιουργηθούν νέα τετελεσμένα εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων.
