Επικίνδυνος καιρός: Μέχρι και 46°C η αίσθηση ζέστης, πότε κορυφώνεται η θερμική απειλή

Καμπανάκι για τον καιρό στην Ελλάδα χτυπά νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science of the Total Environment.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η άνοδος της θερμοκρασίας τις επόμενες δεκαετίες αναμένεται να προκαλέσει σημαντική αύξηση της θερμικής καταπόνησης στον πληθυσμό.

Η μελέτη, που βασίζεται στον διεθνώς αναγνωρισμένο δείκτη UTCI, αποκαλύπτει ότι την περίοδο 2031–2060 η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει συχνότερα και εντονότερα επεισόδια επικίνδυνων επιπέδων ζέστης και καυσώνων διαρκείας με σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.

Καθώς πληθαίνουν τα επιστημονικά δεδομένα για τη συνεχή άνοδο της θερμοκρασίας, η μονάδα ΜΕΤΕΟ/meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (Ε.Α.Α) πραγματοποίησε μελέτη για την εκτίμηση της επίδρασης της ανόδου της θερμοκρασίας στη θερμική καταπόνηση.

Εκτιμήθηκαν, βάσει του UTCI (Universal Thermal Climate Index, ◦C), οι μεταβολές στη θερμική καταπόνηση που προβλέπεται να σημειωθούν στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2031–2060, σε σύγκριση με την πρόσφατη παρελθοντική περίοδο 1991–2020.

Τι είναι ο δείκτης UTCI 

Για παράδειγμα, όταν η θερμοκρασία UTCI κυμαίνεται μεταξύ 26 °C και 32 °C, θεωρείται ότι προκαλείται «μέτρια» θερμική καταπόνηση λόγω ζέστης. Σε υψηλότερες τιμές, από 32 °C έως 38 °C, η καταπόνηση είναι «ισχυρή», ενώ μεταξύ 38 °C και 46 °C γίνεται «πολύ ισχυρή».

Πάνω από τους 46 °C, η καταπόνηση είναι «ακραία» και η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά επικίνδυνη για την υγεία.

Τα δύο σενάρια

Στη μελέτη για την εκτίμηση της θερμικής καταπόνησης στις επόμενες δεκαετίες, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα υψηλής ανάλυσης της βάσης δεδομένων EURO-CORDEX για τις μεσημεριανές ώρες, βασισμένα σε δύο σενάρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: ένα μετριοπαθές (RCP 4.5) και ένα πιο απαισιόδοξο (RCP 8.5), τα οποία αντανακλούν διαφορετικές πορείες εξέλιξης των παγκόσμιων εκπομπών τις επόμενες δεκαετίες.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν σαφή αύξηση της θερμικής καταπόνησης σε ολόκληρη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα:

• Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI την περίοδο 2031-2060 σε ολόκληρη τη χώρα κυμαίνεται από 1 °C έως 1,5 °C στο σενάριο RCP4.5 και από 1,4 °C έως 2 °C στο σενάριο RCP8.5 (Εικόνα 1),
• Η μεγαλύτερη αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI αναμένεται στις βόρειες περιοχές της χώρας, στις δυτικές ορεινές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, καθώς και στα νησιά του Ιονίου και του ανατολικού Αιγαίου (Εικόνα 1),
• Η μέγιστη εποχική αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI βρέθηκε το καλοκαίρι όπου η μέση τιμή για ολόκληρη τη χώρα εκτιμήθηκε 1,6 °C σύμφωνα με το σενάριο RCP4.5 και 2 °C, σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5.

Εικόνα 1. Αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI τις μεσημεριανές ώρες, σύμφωνα με τα σενάρια (α) RCP4.5 και (β) RCP8.5.

Κατά τη διάρκεια του έτους, ο αριθμός των ημερών με:

• «ισχυρή» θερμική καταπόνηση αναμένεται να αυξηθεί από 6 έως 21 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP4.5 και από 7 έως 27 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5.
• «πολύ ισχυρή» θερμική καταπόνηση αναμένεται να αυξηθεί μέχρι 22 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP4.5 και μέχρι 28 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5. Η αύξηση αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή στη δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο (Εικόνα 2) καθώς και σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Αττικής (Εικόνα 2β).

Εικόνα 2. Αύξηση του μέσου αριθμού ημερών ανά έτος με τουλάχιστον «πολύ ισχυρή» θερμική καταπόνηση τις μεσημεριανές ώρες, σύμφωνα με τα σενάρια (α) RCP4.5 και (β) RCP8.5.

Η μελέτη αυτή υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Support for upgrading the operation of the National Network for Climate Change – Climpact» (Grant Agreement: 2023ΝΑ11900001, ΟΠΣ 5201588).