
Όταν το όνομα του Θόδωρου Παπακώστα αναφέρθηκε σε μια δημοσιογραφική σύσκεψη, μια συνάδελφος αναφώνησε: «Ο ανιψιός μου, 15 ετών, είναι φανατικός ακόλουθός του!». Και δεν είναι, άλλωστε, ο μόνος: περισσότεροι από 126.000 άνθρωποι ακολουθούν πιστά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον άνθρωπο που έκανε viral την αρχαιογνωσία στην Ελλάδα.
Κι αν μέχρι πρότινος πιστεύαμε ότι δυναμικό κοινό στα social media μπορούν να έχουν μόνο τα μοντέλα και οι ποδοσφαιριστές, κάναμε λάθος, μπορεί να έχει και ένας διδάκτορας Κλασικής Αρχαιολογίας.
Η ιστορία της Δήλου και του Απόλλωνα, οι περιπέτειες των Βίκινγκς, το έπος του Γκιλγκαμές και άλλες μικρές «περιπέτειες» της αρχαιότητας, δοσμένες με χιούμορ, ίντριγκα αλλά και τρυφερότητα, έγιναν podcasts από τον Θόδωρο Παπακώστα, γνωστό ως Archaeostoryteller, έγιναν βίντεο στο Instagram, στο Facebook, στο TikTok και ταξιδεύουν το κοινό στον μαγικό κόσμο της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας.
Βιβλία, ντοκιμαντέρ, podcasts
Έπειτα έγιναν βιβλίο – πραγματική αποκάλυψη: Το «Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;», το πρώτο εκδοτικό του έργο, μεταφράστηκε σε 17 γλώσσες και κυκλοφορεί σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου. Aκολούθησαν κι άλλα βιβλία όπως και ντοκιμαντέρ αρχαιολογίας, ενώ τα podcasts του βρίσκονται σταθερά μέσα στα top 5 πανελλαδικά. Η δίψα του κοινού για γνώση και ποιοτική τροφοδότηση – μια τάση που συχνά υποτιμάται – έρχεται στην επιφάνεια μέσω του Archaeostoryteller.
«Η αλήθεια είναι πως όταν ξεκίνησε όλο αυτό, πριν από σχεδόν οκτώ χρόνια, δεν περίμενα ότι θα υπήρχε τόσο ευρύ και πολυποίκιλο αρχαιοφιλικό κοινό, κόσμος που λαχταρά και απολαμβάνει να γνωρίζει τον πολιτισμό και την αρχαιολογία. Αυτό δείχνει ότι οι επιστημονικές κοινότητες πιάστηκαν στον ύπνο, ζούσαν παροικούντες εν Ιερουσαλήμ», λέει ο Θόδωρος Παπακώστας στα «ΝΕΑ». «Πιστεύω πως οι επιστήμες έχουν ουσία μόνο όταν φτάνουν στον τελικό τους αποδέκτη, δηλαδή στην κοινωνία. Οι άνθρωποι έχουν όρεξη για γνώση» συμπλήρωσε.
Ο ίδιος ήταν πτυχιούχος Αρχαιολογίας, κάτοχος μεταπτυχιακού στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, με εμπειρία σε ανασκαφές και προϋπηρεσία στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς, όταν αποφάσισε να μοιραστεί την αγάπη του για την Ιστορία και να επικοινωνήσει μέσω των social media την αρχαιογνωσία. Δεν φοβήθηκε ότι το μέσο θα «απαξιώσει» την επιστήμη. «Αν κάτι με δίδαξε η επιστήμη μου, είναι πως η αλλαγή είναι κάτι αναπόφευκτο στην ανθρώπινη ύπαρξη. Πρέπει να ακολουθούμε τη ροή. Όσοι αντιστάθηκαν στο καινούργιο, όσοι ενστερνίστηκαν τον συντηρητισμό, απλώς τους προσπέρασε η Ιστορία. Εφόσον τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήρθαν, θα πρέπει να μάθουμε να τα χειριζόμαστε με τον βέλτιστο τρόπο, είναι ένα εργαλείο όπως το μαχαίρι – σε κόβει, αλλά σε ταΐζει κιόλας», λέει. Αλλωστε, αυτά αποτέλεσαν το βήμα για το «μεγαλύτερο επίτευγμά του»: «Το γεγονός ότι ενώ μεταφράζαμε στα ελληνικά βιβλία ξένων αρχαιολόγων για την Ελλάδα – οι οποίοι μας τιμούν που αφιερώνουν τη ζωή τους στη μελέτη της –, πλέον καταφέραμε να βγάλουμε ένα βιβλίο από την Ελλάδα, για την Ελλάδα και να το στείλουμε στον υπόλοιπο κόσμο».
Η τεχνητή νοημοσύνη
Με… όνειρο ζωής να ήταν παρών στα εγκαίνια των Πυραμίδων της Γκίζας, ο Θόδωρος Παπακώστας δεν αρκείται στο ότι έχει ανοίξει ένα ελκυστικό παράθυρο στο παρελθόν με μοντέρνα ματιά. Συνεχίζει να αναζητά τον καλύτερο τρόπο για να το κάνει. Στο μεταξύ, όπως λέει, σκέφτεται τη στιγμή που η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει στην αποκρυπτογράφηση χιλιάδων αιγυπτιακών παπύρων που κρύβουν «θησαυρούς», αναρωτιέται τι σημαίνουν τα «μυστηριώδη» νεολιθικά χαράγματα που βρέθηκαν στα Βαλκάνια – και στην Ελλάδα – και μας διηγείται, στο τελευταίο του βιβλίο, τι έγινε όταν «ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος κι ένας Βίκινγκ μπαίνουν σ’ ένα μπαρ»… Και όλα αυτά, αφιερώνοντας τη δουλειά του «σε κάθε άτομο που, ξενυχτώντας, κοιτούσε έξω από το παράθυρο να δει αν υπάρχει άλλο φως αναμμένο στις πόλεις της νύχτας για να νιώσει μια συντροφιά στο ταξίδι μιας μοναδικής ύπαρξης».