Politica 89.8
Ολυμπιακή : Οι αναμνήσεις μιας αεροσυνοδού της «χρυσής» εποχής
Η Μάρω Βουτσά, μία από τις πρώτες αεροσυνοδούς της Ολυμπιακής, φέρνει στην μνήμη της ένα συνονθύλευμα εικόνων, τα δώρα των εμίρηδων, τα επικίνδυνα ταξίδια, την δύσκολη Τζάκι και τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Από μικρή ήταν συνηθισμένη στα αεροπορικά ταξίδια, με συχνότερο το Αλεξάνδρεια – Αθήνα και πάλι πίσω. Μεγαλωμένη στην πρωτεύουσα της Αιγύπτου, συχνά επισκεπτόταν τους συγγενείς της στην Αθήνα, μέχρι που σε ηλικία 20 χρονών εγκαταστάθηκε μόνιμα στην πρωτεύουσα.
Στην Ολυμπιακή χωρίς την άδεια των γονιών της
Η πρώτη δουλειά που αναζήτησε ήταν στην Ολυμπιακή. Ωστόσο οι γονείς της ήταν αντίθετοι και δεν της επέτρεπαν να γίνει αεροσυνοδός, απαγόρευση που την οδήγησε να συμπληρώσει την αίτηση της συνοδού εδάφους.
«Εσένα θα σε πάρω ιπτάμενη» αναφωνούν στην επιτροπή, μόλις την αντικρίζουν. Έτσι το όνειρο της Μάρως μόλις ξεκινούσε.
Το 1960 οπότε και προσελήφθη, είχαν περάσει μόλις τρία χρόνια από την πρώτη της πτήση. «Όλη η Ολυμπιακή είχε ένα δυναμικό 100 ατόμων», θυμάται.
«Με επέλεξαν γιατί ήμουν από την Αίγυπτο. Όλοι οι Αιγυπτιώτες ήξεραν αγγλικά, γαλλικά. Εγώ καταλάβαινα ιταλικά και αραβικά», δηλώνει χαρακτηριστικά ενώ τονίζει και το όμορφο παρουσιαστικό, προαπαιτούμενο του Ωνάση.
Τα προσόντα
«Οι αεροσυνοδοί έπρεπε να είναι ευπαρουσίαστες. Δεν υπήρχε συγκεκριμένο όριο ύψους. Ούτε εγώ ήμουν πρώτο μπόι. Ούτε ήταν απαραίτητο να είναι άγαμες» αναφέρει.
Ο μισθός των αεροσυνοδών ήταν ιδιαίτερα καλός και αποτελούσε έναν από τους βασικότερους λόγους που τα νεαρά κορίτσια επέλεγαν να γίνουν αεροσυνοδοί. Η κ. Βούτσα μάλιστα έχει κρατήσει το έγγραφο της πρόσληψης της, στο οποίο αναγράφεται το ποσό των 2.250 δραχμών.
Οι άνδρες «κοκορεύονταν όταν έβγαιναν με μία αεροσυνοδό», θυμάται η κυρία Βουτσά, αφού οι αεροσυνοδοί ήταν δυναμικές και όμορφες γυναίκες, που μπορούσαν να συντηρήσουν τον εαυτό τους όπως και τις οικογένειές τους.
Δωρεάν εισιτήρια και επιδόματα καλλωπισμού
Από τον πλούσιο μισθό της αεροσυνοδού δεν μπορούσαν να λείπουν τα «επιδόματα καλλωπισμού», ύψους 500 δραχμών, τις οποίες ξόδευαν υποχρεωτικά σε κομμωτήρια και καθαριστήρια για τις στολές τους.
Από την άλλη απολάμβαναν δωρεάν εισιτήρια, όχι μόνον για εκείνες αλλά και για τις οικογένειές τους, που είχαν την δυνατότητα να τα αξιοποιήσουν στην άδειά τους για οποιοδήποτε προορισμό.
«Πριν να παντρευτώ πήγαινα στο Λονδίνο γιατί τότε το να ψωνίσεις από το Λονδίνο ήταν μεγάλη υπόθεση. Όταν παντρεύτηκα πήγαμε το ταξίδι του μέλιτος στην Ισπανία. Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά έπαιρνα μαζί μου και τα παιδιά και έτσι κάναμε όλοι μαζί γιορτές» θυμάται η αεροσυνοδός.
Εντός των παροχών ήταν και ο γιατρός της εταιρείας, ο οποίος όταν κάποιος δήλωνε ασθένεια έλεγχε τον παθόντα και τον βοηθούσε.
«Χρειάστηκε να κάνω εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας, η γιατρός ήταν στο προσκεφάλι μου. Έπαθα ιλαρά και ανεμοβλογιά και ερχόταν κάθε μέρα σπίτι να με δει. Δεν το ξεχνώ αυτό. Ήμασταν μία οικογένεια τότε» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο μισθός και η εκπαίδευση
Η εκπαίδευση των αεροσυνοδών πραγματοποιούνταν σε διαφορετικού τύπου αεροπλάνα ενώ στον πρώτο μήνα μάθαιναν πως να συμπεριφέρονται στον πελάτη. «Δεν ήταν όλοι συνηθισμένοι στα ταξίδια. Κάποιοι φοβόντουσαν. Ήθελαν να βλέπουν ένα χαμογελαστό πρόσωπο ή να ακούν μία κουβέντα ενθαρρυντική».
Στο μεταξύ, μάθαιναν την χρήση των σωστικών και πως πρέπει να αντιδρούν σε περιπτώσεις ανάγκης ενώ μάθαιναν και πρακτική Α’ Βοηθειών.
Πριν από κάθε πτήση, οι προϊστάμενοι έλεγχαν τις αεροσυνοδούς αν είχαν βάψει τα νύχια τους, αν ήταν καλοχτενισμένες και καθαρές και αν η στολή τους ήταν καλοσιδερωμένη. Στην περίπτωση ατασθαλιών, ακολουθούσε η ευγενική διόρθωση.
Το πρώτο ταξίδι
Τα πρώτα χρόνια δεν υπήρχε οργανωμένο πρόγραμμα για τις αεροσυνοδούς.
«Κάθε φορά που έβγαινε ένα νέο δρομολόγιο, έστελναν όποιον ήταν εύκαιρος», εξομολογείται η Μάρω Βουτσά. Έτσι ακριβώς έγινε και με την ίδια. Χωρίς να έχει προλάβει να ολοκληρώσει την εκπαίδευση της χρειάστηκε αεροσυνοδός για Αλεξάνδρεια.
Εκείνη την φορά το γνωστό «Αθήνα-Αλεξάνδρεια» έγινε το πρώτο της επαγγελματικό ταξίδι.
«Η μαμά μου τρελάθηκε. Νόμιζε ότι είχα πάθει κάτι. Δεν ήξερε ότι είχα μπει στην Ολυμπιακή. Ήρθε στο αεροδρόμιο να με πάρει. Όταν με είδε με τη στολή έπεσε ξερή. Το συνήθισε όμως» θυμάται χαρακτηριστικά.
Τα «πάνω-κάτω», κενά αέρος και στιγμές πανικού
Από τα 28 χρόνια εμπειρίας η αεροσυνοδός δεν μπορεί να ξεχάσει τις περιπετειώδεις στιγμές από απογειώσεις, κενά αέρος και στιγμές πανικού.
Αναφέρει χαρακτηριστικά το «Ρώμη-Αθήνα», που ξεκίνησαν με πολύ άσχημο καιρό, οπότε αναμενόταν η προσγείωση να είναι δύσκολη.
«Στην τροχοδρόμηση, έτρεξα να μπω στο πιλοτήριο. Ο κυβερνήτης ήταν παραλυμένος. Τον λυπήθηκα. Ήταν υπεύθυνος για τόσα άτομα με τέτοιο καιρό και προσπαθούσε να προσγειώσει το αεροπλάνο με ασφάλεια. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν ήρωες. Θυμάμαι τον χτύπησα στην πλάτη και να του λέω «αυτό δεν ξεπληρώνεται με τίποτα».
Μιλά για τα «πάνω-κάτω» γυρνώντας από την Κρήτη: «Γυρίζαμε από την Κρήτη.Ήμασταν πάνω από τη Μήλο, που συνήθως κουνούσε πολύ. Ξαφνικά ακούγεται ένα ντουκ. Σε δευτερόλεπτα βρεθήκαμε με τα πόδια στον αέρα. Όλοι οι καφέδες χύθηκαν. Επικράτησε πανικός. Ηλικιωμένες κυρίες άρχισαν να ψέλνουν, έβγαζαν εικόνες και προσεύχονταν».
Οι παράξενες διασημότητες
Στην Ολυμπιακή, 28 χρόνια, δεν δέχτηκε σεξιστικά σχόλια, αναφέρει.
«Υπήρχε σεβασμός στο επάγγελμα». Συχνά δεχόταν κοπλιμέντα και δώρα. «Οι εμίρηδες όταν ταξίδευαν μας χάριζαν πάντα αρώματα», θυμάται. Και δεν ήταν οι μόνοι. Υπήρχαν και απλοί επιβάτες που επειδή έμεναν ευχαριστημένοι από την στάση των αεροσυνοδών τους έκαναν και αυτοί δώρα.
Άλλοι έστελναν μια καλή αναφορά. «Ήταν χαμογελαστή και πρόσχαρη», έγραφαν. «Μας εμψύχωνε όταν το χρειαζόμασταν».
Οι διάσημες προσωπικότητες στην αρχή μας έκαναν εντύπωση, στην συνέχεια το συνηθίσαμε.
Κεφάλαιο Ωνάσης
«Ο Ωνάσης ήταν ο πιο απλός άνθρωπος που μπορείς να φανταστείς. Κάθε φορά που ταξίδευε στο αεροδρόμιο επικρατούσε πανικός. Έτρεχαν όλοι για να είναι η πτήση στην εντέλεια. Φόρτωναν το αεροπλάνο με εδέσματα. Του άρεσε πολύ το κρασί.
Πάντα το συνόδευε με τυρί. Έμπαινε στο αεροπλάνο με την εφημερίδα στη μασχάλη. Δεν έβλεπε ούτε δεξιά ούτε αριστερά. Χαιρετούσε ευγενικά και πήγαινε μόνος του στο τελευταίο κάθισμα της πρώτης θέσης».
«Η Τζάκι μας έβγαζε το λάδι»
«Η Τζάκι όμως μας έβγαζε το λάδι. Είχε όλο παράπονα και παρατηρήσεις. Δεν της άρεσαν ούτε τα σαπουνάκια στις τουαλέτες» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο Καραμανλής «ήταν από τους πιο απλούς και ευγενείς επιβάτες. Η Κάλλας επίσης πολύ ευγενική. Δεν καθόταν στην θέση της, αλλά πήγαινε πίσω στο αεροπλάνο και συνομιλούσε με τις αεροσυνοδούς» θυμάται.
«Η Μελίνα Μερκούρη σε μάγευε με το βλέμμα της. Ο Παπανδρέου πήγαινε πάντα στο πιλοτήριο. Όταν το αεροπλάνο έφτανε στην Αθήνα, φώναζε στον Παπανδρέου:«Έλα να βγεις εσύ πρώτος δεν θα σε περιμένουμε κιόλας».
Το πλήρωμα η δεύτερη της οικογένεια
Αρκετές φορές χρειαζόταν να περάσει μέρες ολόκληρες μακρυά από την οικογένειά της, όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοί της. Γι’αυτό έρχονταν και πιο κοντά ο ένας με τον άλλον.
Είχαν ανάγκη αυτό το δέσιμο, που μετατράπηκε σε σπάνια σύνδεση με τα χρόνια.
«Μέχρι σήμερα που έχουμε συνταξιοδοτηθεί είναι κάτι που μας ενώνει και όταν συναντιέμαι με τους συναδέλφους δεν μπορούμε να το ερμηνεύσουμε. Έχουμε ένα δέσιμο ανεξήγητο» αναφέρει αναπολώντας τις σπάνιες στιγμές της στην Ολυμπιακή.
Πηγή: Μηχανή του Χρόνου
