Politica 89.8
Πολλαπλή Σκλήρυνση: Mια αόρατη απειλή ή μια νόσος ανάμεσα στις άλλες;
Του Γιάννη Νικολαΐδη, MD, PhD
Νευρολόγος
Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης
Β Νευρολογική Κλινική, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ
Πολλές φορές ο κόσμος όταν ακούει τις λέξεις πολλαπλή σκλήρυνση ή σκλήρυνση κατά πλάκας, αυτό που του έρχεται πρώτα στο μυαλό είναι η εικόνα ενός παράλυτου ανθρώπου στο αναπηρικό αμαξίδιο. Η εικόνα αυτή είναι εντελώς λάθος καθώς η πάθηση αυτή διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια χρόνια και απρόβλεπτη νόσος που προσβάλει το κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή αυτό που είναι υπεύθυνο μεταξύ άλλων και για την κινητικότητά μας, τη σκέψη μας, το συγχρονισμό των κινήσεων μας, την ισορροπία μας. Τα συμπτώματα της νόσου διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή ανάλογα με το που εντοπίζονται οι βλάβες ως αποτέλεσμα της οξείας επίθεσης στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν σημειωθεί μεγάλες εξελίξεις στην έρευνα γύρω από αυτήν την νόσο που αφορούν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών που στοχεύουν στην μακροχρόνια διατήρηση της λειτουργικότητας και της κινητικότητας του ασθενούς. Αποτέλεσμα της έγκαιρης ιατρικής παρέμβασης είναι η πλειοψηφία των ασθενών να μη χάνει την ικανότητα βάδισης σε τέτοιο βαθμό που να είναι μόνιμα καθηλωμένος σε αμαξίδιο ή στο κρεβάτι, και αρκετοί ασθενείς να χρειάζονται μόνο ένα βοήθημα για τη βάδισή τους κάποια στιγμή όπως π.χ ένα μπαστούνι.
Καθώς η νόσος προσβάλει συχνότερα τις γυναίκες, υπάρχει ανησυχία γύρω από το θέμα της εγκυμοσύνης, του θηλασμού, της τεκνοποίησης και το αν θα μεταδοθεί η νόσος και στα παιδιά. Οι μελέτες δείχνουν ότι η πολλαπλή σκλήρυνση δεν επηρεάζει την γονιμότητα μιας γυναίκας και δεν πρέπει να γίνεται εμπόδιο στην επιθυμία της για τεκνοποίηση, καθώς δεν αυξάνεται ο κίνδυνος να υποτροπιάσει κατά την εγκυμοσύνη ή να επηρεάσει την υγεία του μωρού. Ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος για υποτροπή 3-6 μήνες μετά τον τοκετό. Το ενδεχόμενο μιας εγκυμοσύνης πρέπει να συζητάτε πάντα με τον θεράποντα νευρολόγο για πιθανή τροποποίηση του θεραπευτικού πλάνου, ώστε να υπάρχει κατάλληλος προγραμματισμός και να διεξαχθεί μια εγκυμοσύνη με μεγαλύτερη ασφάλεια για την γυναίκα και το μωρό της.
Η πολλαπλή σκλήρυνση δεν είναι κληρονομική, αν και οι πιθανότητες να αποκτήσει και το παιδί πολλαπλή σκλήρυνση είναι λίγο μεγαλύτερες από τον μέσο όρο, ωστόσο παραμένουν αρκετά χαμηλές. Δηλαδή από τα 100 παιδιά που θα γεννηθούν τα 3 μόνο θα εμφανίσουν την νόσο κάποια στιγμή στη ζωή τους, που σημαίνει ότι τα υπόλοιπα 97 θα είναι υγιή. Αυτό συμβαίνει διότι για την εκδήλωση της νόσου δεν ευθύνεται μόνο το γενετικό υπόβαθρο του καθενός, αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες και άλλες συνθήκες τις οποίες δεν γνωρίζουμε ακόμη.
Αρκετοί σκέφτονται ότι οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση δεν θα πρέπει να εργάζονται ή θα πρέπει να διακόψουν την εργασία τους. Άλλος ένας μύθος γύρω από τη νόσο. Σίγουρα κάποιοι ασθενείς θα πρέπει να κάνουν κάποιες αλλαγές στην εργασία τους ή στην καριέρα τους, ωστόσο κάποιοι άλλοι συνεχίζουν να εργάζονται για δεκαετίες, καθώς μερικά συμπτώματα που ίσως να δυσκολεύουν την ικανότητα για εργασία μπορεί να υποχωρήσουν ή και να εξαφανιστούν εντελώς στο μέλλον.
Στο παρελθόν επικρατούσε η άποψη ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η γυμναστική, κάτι το οποίο αναθεωρήθηκε από πλήθος μελετών τα τελευταία χρόνια που δείχνουν ότι η αεροβική άσκηση μπορεί να βελτιώσει πολλά συμπτώματα, όπως η κόπωση, η καταθλιπτική διάθεση και ορθοκυστικά προβλήματα. Βεβαίως όμως θα πρέπει να υπάρχει καλή ενυδάτωση και ξεκούραση.
Συνοψίζοντας η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια χρόνια νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος η οποία προκαλεί φόβο και πανικό στον κόσμο, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας και της αναπηρίας που μπορεί να προκαλέσει. Αυτό όμως που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι η νόσος αυτή διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν έχουν όλοι την ίδια εξέλιξη. Είναι μια νόσος μοναδική για τον καθένα, όπως το δακτυλικό μας αποτύπωμα.
Στο ταξίδι αυτό είναι σημαντικό να υπάρχει άμεση επικοινωνία του ασθενή με το γιατρό του. Να επικοινωνούνται όλα τα συμπτώματα ορατά και μη. Συμπτώματα όπως η αυξημένη κόπωση, η κατάθλιψη, οι σεξουαλικές διαταραχές είναι δύσκολο να ανιχνευθούν αν δεν συζητηθούν. Η φυσική πορεία της νόσου τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει καθώς πλέον μπορεί να διαγνωστεί αρκετά νωρίτερα απ΄ ότι στο παρελθόν και με την ανάπτυξη και χορήγηση ολοένα και πιο αποτελεσματικών θεραπειών που προσφέρουν στους ασθενείς μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
