Politica 89.8
Σε κλίμα συγκίνησης η εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 106 χρόνια από τη Γενοκτονία των 353.000 Ελλήνων του Πόντου
Σε κλίμα συγκίνησης και ιστορικής συνείδησης, πραγματοποιήθηκε χθες, στο Μνημείο Γενοκτονίας «Πυρρίχιο Πέταγμα» στην πλατεία Αλεξάνδρας, η καθιερωμένη εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 106 χρόνια από τη Γενοκτονία των 353.000 Ελλήνων του Πόντου.
Η εκδήλωση διεξήχθη από τον Δήμο Πειραιά και τον Σύνδεσμο Ποντιακών Σωματείων Νοτίου Ελλάδος και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την απόδοση φόρου τιμής στα θύματα της Γενοκτονίας.
Της τελετής προηγήθηκε η είσοδος στο μνημείο της ομάδας δρομέων «Πόντος – Δρόμος Μνήμης», οι οποίοι άναψαν την φλόγα του μνημείου. Η εκκίνηση των δρομέων έγινε από το μνημείο «Ηρώων Ελλήνων του Πόντου» της Καλλιθέας, ένα από τα πρώτα μνημεία που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα.
Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση χοροσταντούτος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Πειραιώς κ.κ. Σεραφείμ. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν ομιλίες, που τόνισαν τη σημασία της ενότητας, της ιστορικής δικαίωσης και της διατήρησης της συλλογικής μνήμης, καθώς και κατάθεση στεφάνων.
Η τελετή συνεχίστηκε σε μουσικό – αφηγηματικό δρώμενο, όπου ακούστηκε η ωδή προς τον Άγνωστο Στρατιώτη «Αητέντς επαραπέτανεν» από τον λυράρη Ηλία Υφαντίδη. Ακολούθησε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο καλλιτεχνικό αφιέρωμα με τίτλο «Ακούω… Σιωπή!», ένα έργο μνήμης και περισυλλογής, με αφηγήσεις από τις κυρίες Σουλτάνα Βαρυτυμιάδη και Άννα Καλαϊτζόγλου και με τη συμμετοχή των χορωδιών ενηλίκων και παίδων του πολιτιστικού φορέα «Κιβωτός του Πόντου – Ηλίας Υφαντίδης».
Την εκδήλωση έκλεισαν οι πυρριχιστές του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Νοτίου Ελλάδος και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, οι οποίοι χόρεψαν τον πυρρίχιο χορό υπό τις οδηγίες του Όμηρου Παχατουρίδη.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Την εκδήλωση πλαισίωσε μουσικά η Φιλαρμονική Ορχήστρα Πνευστών του Δήμου Πειραιά.
Το Μνημείο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου «Πυρρίχιο Πέταγμα», έργο του εικαστικού Παναγιώτη Τανιμανίδη, ανεγέρθηκε στην πλατεία Αλεξάνδρας το 2017, με δωρεά του Προέδρου της ΠΑΕ Ολυμπιακός Ευάγγελου Μαρινάκη.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ.κ. Σεραφείμ, σε δήλωσή του, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Βρισκόμαστε στην πλατεία Αλεξάνδρας, για να τιμήσουμε τη μνήμη των 353.000 γενοκτονηθέντων Ποντίων αδελφών μας, οι οποίοι πέρασαν «δια πυρός και σιδήρου» στην αθανασία από τα μαρτύρια των νεότουρκων.
Βρισκόμαστε εδώ, σε αυτό το υπέροχο μνημείο που πύργωσε η φιλοπατρία και η αγάπη του μεγάλου ευπατρίδη και ευεγέρτη της πόλεως του Πειραιά κ. Βαγγέλη Μαρινάκη για να αποτίσουμε φόρο τιμής, αλλά και για να δηλώσουμε με όλη τη δύναμη της καρδιάς μας, ότι δεν τους ξεχνάμε ποτέ, οδηγούν την ζωή μας και εμπνέουν την πορεία μας και την ιστορική μας μνήμη. Ζητάμε την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων αδελφών μας και αυτός είναι σκοπός της σημερινής μας παρουσίας».
Ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης, στον χαιρετισμό του, τόνισε:
«Με βαθιά συγκίνηση τιμούμε απόψε στον Πειραιά την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Η 19η Μαΐου, ημέρα κατά την οποία το 1919 ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στην Σαμψούντα, έχει καθιερωθεί με απόφαση της Βουλής των Ελλήνων ως ημέρα μνήμης προς τιμήν των 353.000 Ελλήνων του Πόντου, οι οποίοι εξολοθρεύτηκαν σε μια από τις πιο εγκληματικές πράξεις κατά της ανθρωπότητας στη σύγχρονη ιστορία. Σε αυτό το σημείο, πάνω από τη θάλασσα του Πειραιά, ο Δήμος Πειραιά σε συνεργασία με την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος και όλους εσάς, στέλνουμε για ακόμα μια χρονιά το μήνυμα ότι δεν έχουμε ξεχάσει και ούτε θα ξεχάσουμε τους εκατοντάδες χιλιάδες αθώους που σφαγιάστηκαν ή εκτοπίστηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες.
Ως Δημοτική Αρχή, είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για το γεγονός ότι το μνημείο αυτό, το «Πυρρίχιο Πέταγμα», το οποίο ανεγέρθηκε πριν από 8 χρόνια στην πόλη μας, αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για τους απανταχού Ποντίους.
Για ακόμα μια φορά, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε δημόσια τον δωρητή του Μνημείου κ. Βαγγέλη Μαρινάκη, χάρη στον οποίο έγινε εφικτή η ανέγερση ενός από τα σημαντικότερα μνημεία του Ποντιακού Ελληνισμού στη χώρα. Άλλωστε και ο ίδιος, έλκει την καταγωγή του από τον Πόντο. Ένα μνημείο στο οποίο ο Πειραιάς και οι Πειραιώτες μπορούν να τιμούν με τον τρόπο που αρμόζει στην ιστορία αυτής της πόλης τα θύματα της Γενοκτονίας. Και αυτό διότι ο Πειραιάς υπήρξε ανέκαθεν, χάρη στη θάλασσα και το λιμάνι, τόπος υποδοχής και φιλοξενίας χιλιάδων προσφύγων, όχι μόνο από τον Πόντο και την Μικρά Ασία, αλλά και από άλλες πατρίδες.
Οι πρόγονοί σας κατάφεραν να μεγαλουργήσουν στις νέες πατρίδες τους και να συμβάλλουν στην οικονομική και πνευματική ανάπτυξη του τόπου, με τον Ποντιακό Ελληνισμό να αποτελεί μέχρι σήμερα μια δημιουργική δύναμη για την πατρίδα μας. Ο Δήμος Πειραιά, θεσμικά, όπου χρειαστεί, αλλά κι εγώ προσωπικά θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την προσπάθεια της ποντιακής κοινότητας και των ποντιακών σωματείων για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας. Και παράλληλα θα συνεχίσουμε να τιμάμε την ημέρα αυτή και να διατηρούμε ζωντανή την ιστορική μνήμη, ώστε να μην υπάρξουν ποτέ στο μέλλον παρόμοια εγκλήματα».
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Νοτίου Ελλάδος και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος Χρήστος Δημόπουλος, στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων, ανέφερε πως το μνημείο «Πυρρίχιο Πέταγμα» είναι μια «πύλη» επικοινωνίας με το παρελθόν, ένα μέσο ανάμνησης και διατήρησης της ιστορίας, σημειώνοντας:
«Μας ταξιδεύει κάθε φορά στην μαύρη περίοδο του 1915-1922, τότε που πρόγονοί μας έζησαν την ανελέητη σφαγή, την εξόντωση, την κακοποίηση και τον ξεριζωμό. Είναι η περίοδος της Γενοκτονίας των 353.000 άμαχων αδελφών μας από την ανελέητη και απάνθρωπη μανία των Τούρκων κεμαλιστών.
Όσοι από τους πρόγονούς μας επέζησαν και κατάφεραν να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη, μπόρεσαν να ανάψουν ξανά την φλόγα της δημιουργίας. Εργάστηκαν σκληρά, πολέμησαν τους εχθρούς της πατρίδας, όπως οι Υψηλάντηδες στον αγώνα του 1821 και δημιούργησαν το νέο πρόσωπο του Ποντιακού Ελληνισμού, σημαντικού κομματιού της έννοιας Ελλάδα».
Στη συνέχεια, ο κ. Δημόπουλος αναφέρθηκε στους στόχους της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, με κυρίαρχο τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, σημειώνοντας πως ο αγώνας τους είναι αγώνας για την ανθρώπινη ζωή, την ιστορία, τον πολιτισμό και τις ανθρώπινες αξίες. Ακολούθως, ευχαρίστησε τον Δήμο Πειραιά για τη διοργάνωση της εκδήλωσης, τον κ. Βαγγέλη Μαρινάκη για τη δημιουργία του μνημείου «Πυρρίχιο Πέταγμα», τον κ. Ηλία Υφαντίδη για την καλλιτεχνική επιμέλεια, τους μουσικούς και τους χορευτές, τους δρομείς που άναψαν τον βωμό και τους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση. Κλείνοντας τόνισε: «Αδικοχαμένοι και αλησμόνητοι πρόγονοί μας, αιωνία σας η μνήμη».
Η Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Σταυρούλα Αντωνάκου, σε δήλωσή της, επεσήμανε:
«Ημέρα μνήμης και τιμής για τους Έλληνες Ποντίους, οι οποίοι σφαγιάστηκαν.
Ο Δήμος Πειραιά, για άλλη μια χρονιά, τιμά τη μνήμη των συνανθρώπων μας, τιμά τους Πόντιους, σ΄ αυτό το εμβληματικό μνημείο, τοπόσημο για τον Πειραιά μας, που ανεγέρθηκε με δωρεά του κ. Ευάγγελου Μαρινάκη.
Θερμά συγχαρητήρια στους οργανωτές και συνδιοργανωτές της εκδήλωσης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την ιστορία μας, πρέπει να θυμόμαστε και κυρίως να τιμάμε».
Εκ μέρους του δωρητή του μνημείου Ευάγγελου Μαρινάκη, χαιρετισμό απηύθυνε η πρώην Πρόεδρος της ALTER EGO MEDIA Φωτεινή Υψηλάντη, η οποία ανέφερε:
«Σεβασμιώτατε,
Κυρίες και Κύριοι,
Ξημέρωσε πάλι η 19η Μαΐου. Ξημέρωσε για ακόμα μια φορά, εκείνη η μέρα, που ο ήλιος ανατέλλει όχι μόνο για να φωτίσει, αλλά και για να θυμίσει. Γιατί ο Πόντος δεν ήταν μόνο μια πατρίδα.
Ο Πόντος ήταν πολιτισμός. Ήταν φως. Ήταν προσευχή, ψαλμός στις εκκλησιές, τραγούδι στις αυλές, σχολεία που δίδασκαν τα γράμματα, οικογένειες που έζησαν με μόχθο και τιμή.
Και έφτασε εκείνη η ώρα που αυτός ο κόσμος σκίστηκε στα δύο από τη φωτιά και το τσεκούρι – και οι δρόμοι βάφτηκαν με αίμα.
Και ύστερα κραυγές.
Κραυγές μέσα στις πορείες θανάτου.
Κραυγές στις γεμάτες λάσπη εξορίες.
Κραυγές όταν τα παιδιά ξεριζώνονταν από τις αγκαλιές των μανάδων.
Κραυγές όταν οι ναοί βεβηλώθηκαν, οι βιβλιοθήκες κάηκαν, οι άνθρωποι μετατράπηκαν σε σκιές.
Δεν ήταν πόλεμος αυτό! Ήταν οργανωμένη εξόντωση. Ήταν γενοκτονία.
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη φρίκη, η αδάμαστη ποντιακή ψυχή, δεν κάμφθηκε. Η λύρα, δεν σίγασε ποτέ.
Έκλαψαν οι πέτρες, μα δεν έσκυψαν οι ψυχές.
Έφυγαν οι άνθρωποι, μα έμεινε ο Πόντος στις καρδιές.
Και ύστερα οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας έφθασαν εδώ στη μητέρα Ελλάδα. Και δεν έφθασαν εδώ ως επαίτες. Ήρθαν ως φορείς ενός πολιτισμού αιώνων. Έσπειραν παντού όπου πάτησαν. Ανέστησαν τη γλώσσα, την πίστη, τη μουσική, το ήθος.
Η 19η Μαΐου λοιπόν δεν είναι μόνο μία ημερομηνία. Είναι κραυγή. Είναι σημαία που κρατάει ζωντανό το φως μέσα στο σκοτάδι της Ιστορίας. Είναι όρκος.
Όρκος ότι δεν θα επιτρέψουμε η λήθη να νικήσει τη μνήμη.
Όρκος ότι δεν θα αφήσουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν χωρίς να γνωρίζουν τι σημαίνει Πόντος.
Όρκος ότι η λέξη «γενοκτονία» δεν είναι διαπραγματεύσιμη, όρκος ότι ο αγώνας για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου θα συνεχιστεί!
Ζητάμε δικαίωση. Ζητάμε αναγνώριση. Γιατί οι νεκροί μας ζητούν να μην ξεχαστούν.
Ας σκεφτούμε άλλωστε: τι είναι έθνος, αν δεν τιμά τους νεκρούς του;
Τι είναι πολιτισμός, αν δεν κλίνει γόνυ μπροστά στον πόνο;
Τι είναι άνθρωπος, αν δεν αντιστέκεται στη λήθη;
Σήμερα, δεν σας καλώ μόνο να θυμηθείτε.
Σας καλώ να συνεχίσετε.
Να μιλάτε.
Να διδάσκετε.
Να γράφετε, να ψάλλετε, να τραγουδάτε τον Πόντο — όχι σαν χαμένη πατρίδα, μα σαν αιώνια.
Γιατί οι πατρίδες, δεν χάνονται όσο υπάρχει κάποιος που τις θυμάται.
Κι εμείς θυμόμαστε. Και θα θυμόμαστε.
Ας σταθούμε όρθιοι. Ας γίνουμε τοίχος απέναντι στη λήθη.
Για αυτό σήμερα, βρισκόμαστε εδώ. Για να σταθούμε μπροστά στο ίδιο το σώμα της μνήμης. Στη σκιά του «Πυρρίχιου Πετάγματος», αυτού του ζωντανού μνημείου που από το 2017 ορθώνεται αγέρωχα, εδώ στην Πλατεία Αλεξάνδρας, ως άγρυπνος φύλακας της αλήθειας, ως βουβός παραστάτης της ιστορικής μας ευθύνης.
Αν στρέψετε το βλέμμα σας προς το μνημείο, θα δείτε πως δεν είναι ένα ακόμη έργο τέχνης. Μέσα του εμπεριέχεται όλο το φορτίο του ξεριζωμού: οι λύρες, τα κλειδιά των χαμένων σπιτιών, που κράτησαν σφιχτά οι πρόσφυγες, μέσα στις παλάμες τους – σύμβολα της ελπίδας και του ανείπωτου πένθους. Και μια πένα. Η πένα με την οποία γράψαμε — και συνεχίζουμε να γράφουμε — την ιστορία μας, για να μη λησμονηθεί.
Ο Πόντος δεν χάθηκε. Ζει. Στις λύρες. Στους χορούς. Στις μαρτυρίες. Στις ψυχές μας.
Αιωνία η μνήμη των Ποντίων Μαρτύρων.
Η σιωπή τους, δική μας φωνή».
Στεφάνια κατέθεσαν:
- Ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης
- Εκ μέρους του δωρητή του μνημείου Ευάγγελου Μαρινάκη, η πρώην Πρόεδρος της ALTER EGO MEDIA Φωτεινή Υψηλάντη
- Η Γενική Γραμματέας της Ένωσης Ποντίων Πειραιώς – Κερατσινίου – Δραπετσώνας, Χριστίνα Χαφουσίδου
- Από τον Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών του Νομού Πειραιά ο Σπύρος Σπυρίδων
- Ο Πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος Γεώργιος Βαρυθυμιάδης
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν επίσης: Ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Κώστας Κατσαφάδος, ο Αντιπεριφερειάρχης Πολιτικής Προστασίας Λεωνίδας Μανωλάκος, ο Πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης (ΑΜΚΕ) Σταύρος Βοϊδονικόλας, Αντιδήμαρχοι, Εντεταλμένοι Δημοτικοί Σύμβουλοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, ο Γενικός Γραμματέας του δήμου Βασίλης Ταταρόπουλος, σύμβουλοι του Δημάρχου και πλήθος κόσμου
