Ελλάδα

Τα παράνομα τραπεζοκαθίσματα και το βουνό των εμποδίων που συναντούν τα ΑμεΑ

Δημοσιεύτηκε στις 17/07/2025 22:36

Τετάρτη βράδυ σε μια πόλη που «βράζει» ακόμα και τις νύχτες, με τους κατοίκους και τους επισκέπτες της να συρρέουν στα καταστήματα εστίασης και νυχτερινής διασκέδασης για να κερδίσουν λίγες ανάσες δροσιάς και χαλάρωσης. Τα «τραπεζάκια έξω» έχουν την τιμητική τους. Το Κολωνάκι είναι μια από τις περιοχές που συγκεντρώνουν πολλά τραπεζοκαθίσματα.

Παρόλα αυτά, ένα μούδιασμα πλανάται στην ατμόσφαιρα της ακριβής συνοικίας. Το -νωπό ακόμα- περιστατικό με το πολυτελές SUV που κύλησε ανεξέλεγκτο, χωρίς χειρόφρενο, και έπεσε πάνω σε θαμώνες και τραπέζια καταστήματος εστίασης, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν 14 άνθρωποι, δύο εκ των οποίων σοβαρά, έχει προκαλέσει στρες στους καταστηματάρχες.

Βέβαια, η εικόνα με τα γεμάτα τραπεζάκια στο κατάστημα στο οποίο συνέβη το περιστατικό, δείχνει πως οι ρυθμοί της «αλωμένης» από τη διασκέδαση και τον υπέρ-τουρισμό πόλης, παραμένουν έντονοι.

Επιχείρηση «σκούπα» του Δήμου Αθηναίων για παράνομα τραπεζοκαθίσματα στο Κολωνάκι

Οσο για την άδεια τρύπα που έχει αφήσει η πτώση του δέντρου, πάνω στο οποίο έπεσε το τζιπ, συγκρατώντας το, είναι μια νέα ουλή στο σώμα της μητρόπολης. Και ενώ ο κόσμος απολαμβάνει το φαγητό του, στο πλάι του δρόμου δίπλα από το συγκεκριμένο μαγαζί, μια σειρά από κλήσεις «κοσμούν» τα παρμπρίζ των σταθμευμένων αυτοκινήτων.

Η παρουσία του κλιμακίου της Δημοτικής Αστυνομίας το οποίο πραγματοποιεί έλεγχο του αριθμού των τραπεζοκαθισμάτων, προκαλεί άγχος και σε κάποιες περιπτώσεις και εκνευρισμό στους καταστηματάρχες του Κολωνακίου.

Μέχρι πριν από λίγες ημέρες στο συγκεκριμένο σημείο βρισκόταν ένα ψηλό δέντρο. Η παρουσία του αποδείχθηκε σωτήρια μιας και συγκράτησε το τζιπ που έφυγε ανεξέλεγκτο, χωρίς χειρόφρενο, από την οδό Λουκιανού και έπεσε σε θαμώνες καταστημάτος εστίασης

Οι μεζούρες, τα μέτρα, αλλά και η αποτύπωση του χώρου και των τραπεζοκαθισμάτων σε μιλιμετρέ χαρτί από τους ελεγκτές – έτσι ώστε να συγκριθεί το σχέδιο με αυτό για το οποίο έχει δοθεί η άδεια από τον Δήμο-, ξενίζει τους θαμώνες των καταστημάτων. Πολλές φορές, η πόλη μοιάζει να έχει βουτηχτεί σε μια κατάσταση αφασίας – μερίδα των πολιτών δεν θέλει να διαταράσσονται οι ειδυλλιακές εικόνες.

Οσο για την αντίδραση των καταστηματαρχών όταν πιάνονται με παραπάνω από τα νόμιμα τραπεζοκαθίσματα στην επιχείρηση τους; «Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν αρνούνται την παράβαση. Αντιθέτως, συνήθως αναγνωρίζουν ότι έχει υπάρξει υπέρβαση της άδειας κοινόχρηστου χώρου και υποστηρίζουν πως αυτή έγινε προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο αυξημένος αριθμός πελατών, ιδίως σε περιόδους με υψηλή επισκεψιμότητα», λέει στο in ο διευθυντής της Δημοτικής Αστυνομίας Αθηνών, Πουλίκος Δικαιάκος.

Οπως προσθέτει: «Μια άλλη συχνή αιτιολόγηση που προβάλλεται είναι ότι οι πελάτες μετακίνησαν τραπεζοκαθίσματα εκτός των ορίων της άδειας χωρίς να το αντιληφθεί εγκαίρως το προσωπικό του καταστήματος».

Οι παραβάσεις πάντως που είδε το in να βεβαιώνονται, ακολουθώντας το κλιμάκιο της Δημοτικής Αστυνομίας στο Κολωνάκι, είναι δηλωτικές της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί. Τα αποτελέσματα ήταν… πλούσια. Σε 19 ελέγχους για τραπεζοκαθίσματα, τα 6 βρέθηκαν να παρανομούν. Την ίδια στιγμή, μέσα σε δύο μόλις ώρες που διήρκησε ο έλεγχος, βεβαιώθηκαν 85 παραβάσεις στάθμευσης:

73 για παράνομα σταθμευμένα οχήματα σε θέσεις μόνιμων κατοίκων
7 για παρκάρισμα σε θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης χωρίς να έχει πληρωθεί το αντίτιμο
4 παρκαρίσματα σε γωνίες

Από τις αρχές του 2025, έχουν πραγματοποιηθεί 38 σφραγίσεις καταστημάτων λόγω υπέρβασης της άδειας κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, 16 εκ των οποίων στην περιοχή του 1^ου δημοτικού διαμερίσματος (κέντρο Αθήνας). Οι επιχειρήσεις της αστυνομίας οργανώνονται στοχευμένα, βάσει καταγγελιών, καταγραφών των περιπολούντων κλιμακίων καθώς και αξιολόγησης των επαναλαμβανόμενων παραβατικών συμπεριφορών. Το βάρος πέφτει στις περιοχές με έντονη τουριστική ή εμπορική δραστηριότητα.

Οι ελεγκτές του Δήμου αποτυπώνουν σε χαρτί μιλιμετρέ αυτό που αντρικίζουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Στη συνέχεια γίνεται διασταύρωση με την άδεια που έχει εκδώσει ο Δήμος

Ο ασκός του Αιόλου που άνοιξε στην πανδημία και η αντικοινωνική συμπεριφορά μερίδας πολιτών

Στη πραγματικότητα, η βάρβαρη επέλαση των τραπεζοκαθισμάτων έχει τη ρίζα της στην πανδημία, όταν το υπουργείο Εσωτερικών με διαδοχικές αποφάσεις (αρχής γενομένης τον Μάιο του 2020) έδωσε στους καταστηματάρχες τη δυνατότητα να επεκτείνουν, ατελώς, έως και 100% τα τραπεζοκαθίσματα τους στον κοινόχρηστο χώρο, προκειμένου να ικανοποιούνται αφενός τα υγειονομικά μέτρα (αποστάσεις μεταξύ τραπεζιών κ.τ.λ) και αφετέρου, για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στους περιορισμούς, χωρίς απώλεια πελατών. Τον Ιανουάριο του 2023 τα συγκεκριμένα μέτρα έληξαν.

Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Δημοτικής Αστυνομίας και Δημόσιων Κοινόχρηστων Χώρων, Θωμά Γεωργιάδη, πολλοί καταστηματάρχες δεν έδειξαν συμμόρφωση στην επιστροφή στην κατάσταση προ πανδημίας, ενώ ταυτόχρονα η έκρηξη της τουριστικής κίνησης στην Αθήνα, οδήγησε στη δημιουργία πολλών νέων καταστημάτων εστίασης, κατάσταση που σε κάποιες περιοχές -όπως για παράδειγμα η Νεάπολη Εξαρχείων- συνέβη με ταχύ ρυθμό.

Αφαίρεση παράνομων τραπεζοκαθισμάτων στο Εμπορικό Τρίγωνο, περιοχή που «πρωτοστατεί» στις παραβάσεις

Από το καλοκαίρι του 2023, ο Δήμος άρχισε να δέχεται καταγγελίες πολιτών για τα «απάτητα» λόγω τραπεζοκαθισμάτων πεζοδρόμια. «Στις επιχειρήσεις που κάναμε, βλέπαμε καταστήματα που είχαν τοποθετήσει καρέκλες και γλάστρες μέχρι και πάνω στους οδηγούς όδευσης τυφλών. Εχει για παράδειγμα κάποιος επιχειρηματίας άδεια για 10 τ.μ. τραπεζοκαθισμάτων και τα έχει απλώσει σε 55 τ.μ. Σε άλλες περιπτώσεις, οι παράνομες καλύψεις δημόσιου χώρου είναι ποσοστιαία μικρότερες, όμως ο χώρος που έχουν καταλάβει είναι μεγάλος για τα δεδομένα του σημείου όπου βρίσκονται».

Η έλλειψη αλληλεγγύης και σεβασμού απέναντι στις ευάλωτες ομάδες των συμπολιτών μας, αποτυπώνεται στον αριθμό των παραβάσεων που βεβαιώνει ο Δήμος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραχώρησε στο in η Δημοτική Αστυνομία, από 1/1/25 έως και 16/7/25 βεβαιώθηκαν:

1.803 παραβάσεις για στάθμευση σε ράμπες ΑμεΑ και οδηγούς όδευσης τυφλών
85 παραβάσεις για παραβίαση της πινακίδας Ρ-71 (Χώρος στάθμευσης αποκλειστικά για οχήματα ατόμων με αναπηρία, ύστερα από ειδική άδεια)
81 παραβάσεις για παραβίαση της πινακίδας Ρ-72 (Χώρος στάθμευσης αποκλειστικά για συγκεκριμένο όχημα ατόμων με αναπηρία, ύστερα από ειδική άδεια και με αριθμό κυκλοφορίας).

«Αν και προβλήματα αυτού του είδους εντοπίζονται σποραδικά σε όλες τις Δημοτικές Κοινότητες του Δήμου Αθηναίων, τα μεγαλύτερα προβλήματα καταγράφονται στο ιστορικό κέντρο και τις γύρω περιοχές όπου παρατηρείται αυξημένη τουριστική και εμπορική δραστηριότητα», εξηγεί ο κ. Δικαιάκος.

Και προσθέτει: «Σημαντικά προβλήματα παρατηρούνται στο Εμπορικό Τρίγωνο και ειδικότερα στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης. Προβλήματα επίσης εντοπίζονται στην περιοχή του Ψυρρή, στην Πλάκα, στο Θησείο και στο Παγκράτι».

Σύμφωνα με τον κ. Δικαιάκο, κατόπιν και παρέμβασης του Δήμου Αθηναίων προς το Υπουργείο Εσωτερικών, αυστηροποιήθηκε το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο και πλέον είναι ευκολότερη και αποτελεσματικότερη η επιβολή διοικητικών κυρώσεων, τόσο σε επίπεδο προστίμων αλλά ακόμα και σφράγισης καταστημάτων.

«Από τη στιγμή εφαρμογής του νέου πλαισίου, διαπιστώνεται αυξανόμενη συμμόρφωση από πλευράς των επαγγελματιών, με περισσότερους καταστηματάρχες να επιδεικνύουν διάθεση να λειτουργούν εντός των ορίων της άδειάς τους σεβόμενοι τον κοινόχρηστο χώρο» σημειώνει ο ίδιος.

Με τα μάτια των ΑμεΑ- «Εγώ πάντως πηγαίνω πάντα από τον δρόμο»

Οι άνθρωποι από τους οποίους στερείται το δικαίωμα στην προσβασιμότητα, θεωρούν πως η επέλαση των τραπεζοκαθισμάτων δεν είναι παρά μία μόνο πτυχή του πολυπλόκαμου αυτού κοινωνικού προβλήματος.

H Χρυσέλλα Λαγαρία, εκ γενετής τυφλή, ψυχολόγος και συνιδρύτρια της Κοιν.Σ.Επ Black Light, μένει στο Κουκάκι, μια περιοχή που αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα με την εξάπλωση των τραπεζοκαθισμάτων.

Η ίδια περιγράφει στο in με τι έρχεται αντιμέτωπη καθημερινά: «Ακόμα και αν διευθετηθεί πλήρως το πρόβλημα με τα τραπεζοκαθίσματα εγώ πάλι στον δρόμο θα κινούμαι. Τα εμπόδια που συναντώ στα πεζοδρόμια είναι πολλά και ποικίλα – σπασμένα πλακάκια, οδηγοί όδευσης που δεν είναι σωστά τοποθετημένοι, σκουπίδια που δεν μαζεύονται πάντα στην ώρα τους, σταθμευμένα μηχανάκια. Στη Βεΐκου, ένας δρόμος το πεζοδρόμιο του οποίου σε κάποια σημεία γίνεται πολύ στενό, ξαφνικά ένα σκαλί ξεπετάγεται στην είσοδο μιας πολυκατοικίας».

Η Χρυσέλλα Λαγαρία, εκ γεντής τυφλή, λέει στο in πως τα τραπεζοκαθίσματα είναι μόνο μία πτυχή στο πρόβλημα της προσβασιμότητας που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ

Η ίδια σημειώνει ακόμα, πως δεν είναι σαφές σε ποια υπηρεσία του Δήμου μπορεί να απευθυνθεί κάποιος για να κάνει μια καταγγελία για τα τραπεζοκαθίσματα. «Και πώς γνωρίζω ότι σε ένα πεζοδρόμιο με μικρό πλάτος, το μαγαζί που έχει τραπέζια έξω, είναι ή δεν είναι νόμιμο;» διερωτάται η κ. Λαγαρία, προσθέτοντας και το εξής: «στην ουσία, ακόμα και εκεί που τα τραπεζοκαθίσματα είναι νόμιμα, πάλι, η διέλευση των πεζών, και όχι μόνο των ΑμεΑ, γίνεται πολλές φορές με μεγάλη δυσκολία».

Τι προβλέπει η νέα κανονιστική για τα τραπεζοκαθίσματα

Η τελευταία πάντως εξέλιξη είναι πως στις 2 Ιουνίου τέθηκε σε εφαρμογή στην Αθήνα ένας νέος κανονισμός για την κατάληψη και αξιοποίηση κοινόχρηστων χώρων από καταστήματα και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τη νέα κανονιστική απόφαση:

-Τοποθετούνται QR codes με τα απαραίτητα στοιχεία του καταστήματος. Τα καταστήματα και τα περίπτερα, που έχουν άδεια κατάληψης κοινοχρήστου χώρου, υποχρεούνται να αναρτήσουν στην πρόσοψή τους, ευκρινή και καλοδιατηρημένη ταμπέλα με QR code, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

-Αυστηροποιούνται τα πρόστιμα. Για την αυθαίρετη χρήση κοινόχρηστου χώρου επιβάλλεται πρόστιμο τριπλάσιο του αναλογούντος τέλους. Σε κάθε νέα παράβαση θα επιβάλλεται το ανάλογο πρόστιμο. Αν διαπιστωθεί και δεύτερη παράβαση αυθαίρετης χρήσης κοινόχρηστου χώρου θα γίνεται άρση των τραπεζοκαθισμάτων και επιβάλλεται σφράγιση από 1 έως 10 ημέρες.

-Επιπλέον, προστέθηκε νέο πρόστιμο για την καταπάτηση διάβασης τυφλών, με τετραπλασιασμό του μεγαλύτερου ποσού ανά τ.μ..

-Απαγορεύεται η ανάπτυξη καρεκλών σε περιορισμένο χώρο. Για να διασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση των πολιτών, δεν παραχωρείται κοινόχρηστος χώρος με πλάτος μικρότερο των 0,30 μ., το οποίο ισχύει από 1 Ιανουαρίου 2026, ενώ με άμεση ισχύ, δεν επιτρέπεται η ανάπτυξη καρεκλών σε παραχωρούμενο χώρο του οποίου το πλάτος είναι μικρότερο των 0,40 μ.