Politica 89.8
Επιληψία στον σκύλο: Τι είναι, οι μορφές, η διάγνωση και η θεραπεία της
Η επιληψία εμφανίζεται (και) στους σκύλους, καθώς το νευρολογικό τους σύστημα παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με εκείνες του ανθρώπου.
«Η επιληψία, όπως και στον άνθρωπο, είναι μία όχι τόσο σπάνια νευρολογική διαταραχή, που ειδικά στον σκύλο, ίσως είναι και η πιο συχνή από τις νευρολογικές διαταραχές», επισημαίνει ο κτηνίατρος, Dr Βασίλειος Κοντός.
Εξηγεί ότι, όταν μιλάμε για επιληψία, στην ουσία δεν μιλάμε για μία νόσο, αλλά για ένα σύνολο διαταραχών που χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα κλινικών συμπτωμάτων και αιτιολογικών παραγόντων.
Η ιδιοπαθής επιληψία είναι η πιο συχνή μορφή και εμφανίζεται, συνήθως, σε νεαρούς σκύλους, ηλικίας 1–5 ετών
Η θεραπεία απαιτεί τακτική κλινική και εργαστηριακή παρακολούθηση του σκύλου
Είναι μία χρόνια πάθηση, που χαρακτηρίζεται από κρίσεις που οφείλονται σε υπερβολική και συγχρονισμένη ηλεκτρική δραστηριότητα στον
εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση μη φυσιολογικών μυϊκών συσπάσεων, αλλαγών στη συμπεριφορά και απώλεια συνείδησης.
Οι κρίσεις αυτές μπορεί να διαρκούν από λίγα δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά.
Αν και η λέξη επιληψία ακούγεται ανησυχητική, στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος είναι διαχειρίσιμη και επιτρέπει στον σκύλο μας να ζήσει ποιοτικά.
Σύμφωνα με τον κ. Κοντό, η επιληψία διακρίνεται σε τρεις βασικές κατηγορίες.
Ιδιοπαθής επιληψία
Είναι η πιο συχνή μορφή, εμφανίζεται, συνήθως, σε νεαρούς σκύλους, ηλικίας 1–5 ετών και πιστεύεται ότι οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση.
Φυλές που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ιδιοπαθούς επιληψίας, είναι ο Γερμανικός Ποιμενικός, το Border Collie και το Beagle.
Δευτεροπαθής (ή συμπτωματική) επιληψία
Οφείλεται σε αναγνωρίσιμη αιτία, όπως:
● Όγκοι ή τραύματα στον εγκέφαλο.
● Εγκεφαλικές φλεγμονές ή λοιμώξεις.
● Δηλητηριάσεις.
● Μεταβολικές διαταραχές, όπως υπογλυκαιμία, ηπατική εγκεφαλοπάθεια.
Αντιδραστικές κρίσεις
Δεν θεωρούνται «επιληψία», αλλά μοιάζουν με επιληπτικές κρίσεις. Προκαλούνται από παροδικά εξωεγκεφαλικά αίτια, όπως:
● Τοξίνες.
● Υπονατριαιμία ή άλλες ηλεκτρολυτικές διαταραχές.
● Οξεία υπογλυκαιμία.
Οι κρίσεις αυτές, ενημερώνει ο κ. Κοντός, μπορεί να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους και είναι πολύ σημαντικό ο ιδιοκτήτης να τις αναγνωρίσει.
Συχνά, προηγείται μία αύρα –συμβαίνει πριν από μια κρίση- και, μπορεί να χρησιμεύσει ως προειδοποιητικό σημάδι. Τότε ο σκύλος ενδέχεται να είναι ανήσυχος, να ψάχνει κρυψώνα, ή η έκφραση του να αλλάζει, δείχνοντας, για παράδειγμα φόβο.
Σε μία κρίση μπορεί να παρατηρηθούν, επίσης:
● Σπασμοί ή τίναγμα των άκρων.
● Πτώση στο έδαφος και απώλεια συνείδησης.
● Έντονη σιελόρροια.
● Ακούσια ούρηση ή αφόδευση.
● Φωνές ή μυϊκή δυσκαμψία.
Ακολουθεί η συμπτωματική φάση, που χαρακτηρίζεται από αποπροσανατολισμό, αδυναμία, προσωρινή απώλεια όρασης ή αλλαγές στη συμπεριφορά. Αυτή η φάση διαρκεί συνήθως λίγα λεπτά, σπανιότερα όμως, μπορεί να διαρκέσει και ώρες (status epilepticus).
Εφόσον ο ιδιοκτήτης εντοπίσει τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα στον κτηνίατρό του για να πραγματοποιηθεί η διάγνωση της επιληψίας.
Η διαδικασία της διάγνωσης
Σύμφωνα με τον κ. Κοντό, για τη διάγνωση απαιτούνται :
● Λεπτομερές κλινικό ιστορικό και περιγραφή ή και ιδανικά βίντεο της κρίσης.
● Αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις για να αποκλειστούν μεταβολικά αίτια.
● Απεικονιστικές εξετάσεις εγκεφάλου (MRI/CT) εφόσον υπάρχει υπόνοια δευτεροπαθούς αιτίας, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτείται και
ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Η τελική διάγνωση ιδιοπαθούς επιληψίας τίθεται μόνο αφού αποκλειστούν άλλες αιτίες.
Μόλις γίνει επίσημα η διάγνωση θα πρέπει να ξεκινήσει η αγωγή με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:
1. Συχνότητα κρίσεων (>1–2 κρίσεις ανά μήνα).
2. Βαρύτητα και διάρκεια των επεισοδίων.
3. Αν υπάρχουν συστάδες κρίσεων (clusterseizures) ή status epilepticus (κρίση > 5 λεπτών).
Πώς αντιμετωπίζεται η επιληψία
Η θεραπεία βασίζεται στη μακροχρόνια χορήγηση αντιεπιληπτικών φαρμάκων, όπως:
● Phenobarbital (φαινοβαρβιτάλη, το πιο συχνό και αξιόπιστο).
● Imepitoin (νεότερης γενιάς, ειδικά για ιδιοπαθή επιληψία).
● Bromide (KBr), συνήθως σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα.
● Levetiracetam, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που το ζώο δεν ανταποκρίνεται σε φαινοβαρβιτάλη ή και άλλα φάρμακα.
Η θεραπεία, διευκρινίζει ο κ. Κοντός, απαιτεί τακτική κλινική και εργαστηριακή παρακολούθηση του σκύλου για να ελέγχεται η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της αγωγής.
Εξίσου σημαντικό είναι, ο ιδιοκτήτης να μη διακόπτει απότομα τη φαρμακευτική αγωγή. Να κρατά ημερολόγιο των κρίσεων και να ενημερώνει συχνά τον κτηνίατρό του για οποιαδήποτε αλλαγή όσον αφορά τις κρίσεις.
Εν κατακλείδι, ο κ. Κοντός επισημαίνει: «Η επιληψία στον σκύλο αρχικά μπορεί να φαντάζει ως μια ιδιαίτερα τρομακτική και δύσκολη πρόκληση. Όμως, με την κατάλληλη φροντίδα, θεραπεία και υποστήριξη, ο σκύλος μας μπορεί να έχει μια ευτυχισμένη και ποιοτική ζωή, πάντα στο πλευρό της οικογένειάς του».
● Ο κ. Βασίλειος Κοντός είναι πτυχιούχος της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ. Το 1986 ανακηρύχθηκε διδάκτορας στην κτηνιατρική παθολογία.
Το 1988-1989 έκανε μεταδιδακτορική εκπαίδευση στην κτηνιατρική παθολογία και παρασιτολογία, στην Εθνική Κτηνιατρική Σχολή ALFORT στο Παρίσι.
Έως και σήμερα ασκεί το επάγγελμα του κτηνίατρου στο ιδιωτικό του ιατρείο και είναι καθηγητής Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας.
