Politica 89.8
Η μνήμη δεν είναι ταμπέλα σε δρόμο – Ο Κώστας Μαμαλάκης μιλάει για το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Ηρακλείου και την εκτέλεση των 62 Μαρτύρων
«Ξέρει κανείς Ηρακλειώτης πότε απελευθερώθηκε η πόλη;», λέει ο Ιστορικός Μελετητής, Κώστας Μαμαλάκης, σημειώνοντας πώς η συλλογική μνήμη ξεθωριάζει. Και έτσι, με ένα εύστοχο σχόλιο ξεκινά τη συζήτηση που έχει στην εκπομπή “Όμορφη Μέρα” με τον Νίκο Αγγελάκη για δύο ιστορικά γεγονότα συνδεδεμένα μεταξύ τους που είναι ανεξίτηλα χαραγμένα στην ιστορία του Ηρακλείου. Στο ηχητικό που ακολουθεί, αφηγείται τα γεγονότα του Ιουνίου του 1942: Το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Ηρακλείου από συμμαχική ομάδα και την εκτέλεση 62 Ηρακλειωτών ως αντίποινα από τους Γερμανούς.
Όπως εξηγεί, η λίστα των εκτελεσμένων είχε συνταχθεί από ντόπιους συνεργάτες. Δεν επρόκειτο για τυχαίους ανθρώπους. Οι 62 Μάρτυρες ήταν πρόσωπα που στήριζαν την κοινωνία: καθηγητές, γιατροί, τραπεζικοί, εργοστασιάρχες, ένας πρώην δήμαρχος. «Αυτή η εκτέλεση ήταν πλήγμα στον αστικό ιστό της πόλης. Το κενό τους φαίνεται μέχρι σήμερα», σημειώνει.
Θυμίζει ότι κάποιοι εκτελεσμένοι πρόλαβαν να ρίξουν πορτοφόλια ή σημειώματα από τα φορτηγά, μήπως ειδοποιηθεί η οικογένειά τους. Δύο από τα θύματα ήταν Εβραίοι. Ο ίδιος μιλά με ονόματα, στοιχεία και προσωπικές μαρτυρίες, υπογραμμίζοντας ότι οι Γερμανοί «κατάλαβαν το λάθος τους» και την επόμενη χρονιά εκτέλεσαν άγνωστους.
Η συζήτηση κλείνει με μια παρατήρηση: «Το γεγονός έχει σχεδόν ξεχαστεί. Το προσπερνάμε σαν μια ταμπέλα σε δρόμο». Και μια πρόταση: «Να γίνουν ημερίδες, να ξαναμιλήσουμε για αυτούς τους ανθρώπους. Να θυμόμαστε».
