Politica 89.8
Αμπράμοβιτς: Στο στόχαστρο για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος – Από φτωχό ορφανό σε δισεκατομμυριούχο ολιγάρχη
Αντικείμενο ποινικής έρευνας αποτελεί ο πρώην ιδιοκτήτης της ποδοσφαιρικής ομάδας Τσέλσι, Ρόμαν Αμπράμοβιτς. Οι Αρχές του Τζέρσεϊ ερευνούν κατηγορίες για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος σε σχέση με την αρχική πηγή των δισεκατομμυρίων του, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα.
Οι πληροφορίες προέκυψαν από το ομοσπονδιακό ποινικό δικαστήριο στην Ελβετία, όπου οι δικαστές διέταξαν την κοινοποίηση εγγράφων που σχετίζονται με πολλαπλούς τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία, τα οποία είχαν ζητηθεί από τον γενικό εισαγγελέα του Τζέρσεϊ.
Οι αρχές του Νησιού της Μάγχης μάχονται στα ελβετικά δικαστήρια με εταιρείες που είναι ύποπτες για σχέσεις με τον Ρώσο ολιγάρχη, στο πλαίσιο της έρευνάς τους για τον τεράστιο πλούτο του.
Το Βασιλικό Δικαστήριο του Τζέρσεϊ – μέσω του νησιού ο Αμπράμοβιτς διοχέτευσε μέρος των μετρητών του στη Δύση – πάγωσε περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια δολάρια (5,2 δισεκατομμύρια λίρες) σε περιουσιακά στοιχεία που είναι ύποπτα για σχέσεις με αυτόν αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Σύμφωνα με τις ελβετικές αποφάσεις, οι ερευνητές του Τζέρσεϊ διερευνούν την ίδια την προέλευση του πλούτου του ολιγάρχη, ο οποίος αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της χαοτικής, ελεύθερης ανόδου του καπιταλισμού στη Ρωσία τις δεκαετίες του 1990 και του 2000.
Ο Αμπράμοβιτς, μέσω των δικηγόρων του, αρνήθηκε τους ισχυρισμούς και δήλωσε ότι οποιαδήποτε υπόνοια εμπλοκής του σε εγκληματική δραστηριότητα ήταν ψευδής.
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούσαν τις εταιρείες προσπαθούσαν να εμποδίσουν την δημοσιοποίηση εγγράφων που αφορούσαν τους ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς που διατηρούσαν. Η έφεσή τους απορρίφθηκε τον Μάιο, με τους Ελβετούς δικαστές να λένε ότι το Τζέρσεϊ είχε παρουσιάσει αρκετά στοιχεία που δικαιολογούσαν την παράδοση των εγγράφων.
Τι ψάχνει το Τζέρσεϊ για τον Αμπράμοβιτς
Αντίγραφα των αποφάσεων περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο το Τζέρσεϊ υπέβαλε το αίτημά του στην Ελβετία σε σχέση με δύο ξεχωριστά ζητήματα.
Η πρώτη αφορούσε ύποπτη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε σχέση με τα έσοδα από την πώληση από τον Αμπράμοβιτς της εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου Sibneft, την οποία η ρωσική κυβέρνηση απέκτησε έναντι 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2005. Οι αποφάσεις αναφέρουν ότι ο πρώην ιδιοκτήτης της Τσέλσι «φέρεται να πραγματοποίησε πληρωμές για διαφθορά τη δεκαετία του 1990» ενώ μετέτρεπε τη Sibneft σε έναν μεγάλο όμιλο ορυκτών καυσίμων.
Η Sibneft ανήκε αρχικά στον Ρώσο ολιγάρχη Ρομάν Αμπράμοβιτς μέσω μιας σειράς δημοπρασιών στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και αργότερα πούλησε το πλειοψηφικό του μερίδιο στην κρατική εταιρεία ενέργειας Gazprom για 13 δισεκατομμύρια δολάρια το 2005. Η εταιρεία δημιουργήθηκε από τη ρωσική κυβέρνηση και αργότερα έγινε Gazprom Neft, ο πετρελαϊκός βραχίονας της Gazprom.
Το δεύτερο αφορούσε πιθανές παραβιάσεις κυρώσεων που αφορούσαν τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων για τα οποία υπάρχουν υποψίες ότι συνδέονται με τον ολιγάρχη αμέσως μετά την ένταξή του στον κατάλογο κυρώσεων του Τζέρσεϊ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Το Τζέρσεϊ είναι ένας από τους φορολογικούς παραδείσους από τους οποίους ο Αμπράμοβιτς διαχειριζόταν την περιουσία του, χρησιμοποιώντας ένα δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών και καταπιστευμάτων, τα οποία με τη σειρά τους έλεγχαν εταιρείες με τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία.
Πώς δημιούργησε την περιουσία του ο Αμπράμοβιτς
Ορφανό παιδί από τη δημοκρατία των Κόμι στον παγωμένο βορρά της Ρωσίας, ο Αμπράμοβιτς κατάφερε να εξελιχθεί από μηχανικός σε έμπορο πετρελαίου και φυσικού αερίου και στη συνέχεια στον ιδιοκτήτη μιας εταιρείας με άδειες εκμετάλλευσης μερικών από τα πιο πολύτιμα αποθέματα φυσικού αερίου της Ρωσίας.
Πούλησε το πλειοψηφικό του μερίδιο στη Sibneft στη ρωσική κυβέρνηση το 2005. Η συμφωνία τον ώθησε στην τάξεις των υπερπλούσιων του κόσμου.
Τα έσοδα αποτέλεσαν τη βάση της περιουσίας του και συνέχισε να επενδύει τα χρήματά του στην ποδοσφαιρική Τσέλσι, σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, σε hedge funds, σε πολυτελή ακίνητα και σε μια συλλογή μοντέρνας ευρωπαϊκής τέχνης.
Η διαμάχη με τον στενό συνεργάτη η αιτία για την έρευνα
Τα δισεκατομμύρια της Sibneft αποτέλεσαν αντικείμενο μιας ευρέως αναφερόμενης διαμάχης με τον πρώην συνεργάτη του, Μπόρις Μπερεζόφσκι , η οποία κορυφώθηκε σε μια νομική διαμάχη υψηλού διακυβεύματος στο ανώτατο δικαστήριο του Λονδίνου το 2012.
Ο Μπερεζόφσκι μήνυσε τον Αμπράμοβιτς, ισχυριζόμενος ότι οι άνδρες είχαν μια συμφωνία συνεργασίας για να μοιραστούν τις τεράστιες περιουσίες που δημιουργήθηκαν από τη σύσταση της Sibneft. Ο Αμπράμοβιτς ισχυρίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι δεν υπήρχε επίσημη συμφωνία.
O Μπερεζόφσκι όταν εκδικαζόταν η μήνυση που είχε κάνει στον Αμπράμοβιτς
Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Αμπράμοβιτς ισχυρίστηκε επίσης ότι, προκειμένου να αποκτήσει πολιτική επιρροή και προστασία για τα επιχειρηματικά του συμφέροντα, είχε πληρώσει στον Μπερεζόφσκι, έναν επιχειρηματία με ισχυρές διασυνδέσεις, εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε αντάλλαγμα για την krysha. Η λέξη σημαίνει κυριολεκτικά «στέγη» και χρησιμοποιείται για να αναφερθεί στην προστασία ή την ευνοϊκή μεταχείριση στη Ρωσία.
Ο Αμπράμοβιτς κέρδισε τελικά την δίκη με τον Μπερεζόφσκι
Ο δικαστής έκρινε υπέρ του Αμπράμοβιτς.
Πώς πείστηκε η Ελβετία να δώσει στοιχεία
Οι ελβετικές αποφάσεις παρουσιάζουν τα επιχειρήματα που προέβαλε ο γενικός εισαγγελέας του Τζέρσεϊ σε μια σειρά αιτημάτων για αμοιβαία δικαστική συνδρομή για την απόκτηση τραπεζικών εγγράφων από την Ελβετία. Τα αιτήματα υποβλήθηκαν μεταξύ Ιουνίου 2022 και Μαΐου 2023.
Οι ανώνυμες αποφάσεις αναφέρουν: «Ο G φέρεται να πραγματοποίησε πληρωμές για διαφθορά (τις λεγόμενες Krysha ) στον H τη δεκαετία του 1990, προκειμένου να διατηρήσει τον έλεγχο της ρωσικής εταιρείας I ή να διασφαλίσει την επιβίωση των επιχειρήσεων του G και του I. Το 2003 και το 2005, ο G πούλησε τις μετοχές του στην I για 3 δισεκατομμύρια δολάρια και 13 δισεκατομμύρια δολάρια, αντίστοιχα».
Οι λεπτομέρειες δείχνουν ότι το «G» αναφέρεται στον Αμπράμοβιτς, το H στον Μπερεζόφσκι και το I στη Sibneft. Οι αρχές του Τζέρσεϊ πιστεύουν ότι τα χρήματα κατέληξαν σε διάφορους τραπεζικούς λογαριασμούς, από τους οποίους ο ολιγάρχης ήταν ο δικαιούχος. «Οι αρχές του Τζέρσεϊ κατηγορούν τον G για ξέπλυμα χρήματος σε αυτό το πλαίσιο», αναφέρει η απόφαση.
Οι σχέσεις του με τον Πούτιν
Διερευνούν επίσης οικονομικές συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν περίπου την εποχή που ο Αμπράμοβιτς συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο κυρώσεων από το Τζέρσεϊ στις 10 Μαρτίου 2022, και συγκεκριμένα εάν εταιρείες υπό τον έμμεσο έλεγχό του διαπραγματεύονταν περιουσιακά στοιχεία και συνέχιζαν να παρέχουν χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, κατά παράβαση του νόμου περί κυρώσεων. Οι παραβιάσεις των κυρώσεων αποτελούν ποινικό αδίκημα στο Τζέρσεϊ, που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης ή πρόστιμα.
Ο Αμπράμοβιτς στο Κρεμλίνο το 2005
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Αμπράμοβιτς τέθηκε υπό κυρώσεις από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, του οποίου οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας εφαρμόζονται αυτόματα από το Τζέρσεϊ, δικαιολόγησε την απόφασή του περιγράφοντάς τον ως έναν από τους αρκετούς ολιγάρχες «στενά συνδεδεμένους» με το καθεστώς του Πούτιν.
Η απόφαση των Ελβετών που δικαίωσε το Τζέρσεϊ
Οι Ελβετοί δικαστές αποφάσισαν ότι το Τζέρσεϊ είχε παρουσιάσει επαρκή στοιχεία «για να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό περί νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες με δωροδοκία ως κύριο αδίκημα».
Κατέληξαν στο συμπέρασμα: «Δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία μεταφέρθηκαν διεθνικά μέσω διαφόρων υπεράκτιων εταιρειών, καταπιστευμάτων και τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας, χωρίς κανέναν ευδιάκριτο οικονομικό λόγο».
«Τέτοιες ενέργειες είναι πιθανό να εμποδίσουν την αναγνώριση, την ανακάλυψη ή τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων. Το κατά πόσον τα περιουσιακά στοιχεία είναι νόμιμης προέλευσης, όπως φαίνεται να ισχυρίζεται ο καταγγέλλων, δεν μπορεί να αξιολογηθεί σε αυτό το σημείο. Αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο της ποινικής διαδικασίας στο Τζέρσεϊ.»
Ένας εκπρόσωπος του γραφείου του γενικού εισαγγελέα του Τζέρσεϊ δήλωσε ότι δεν μπορούν να σχολιάσουν τις έρευνες που διενεργήθηκαν ζωντανά. Η ελβετική δικηγορική εταιρεία που άσκησε την έφεση εκ μέρους των εταιρειών κλήθηκε να σχολιάσει.
Είναι όλα ψέματα λένε οι δικηγόροι του Ρώσου
Οι δικηγόροι των εταιρειών που εμπλέκονται στη διαφορά υποστήριξαν ότι η έρευνα του Τζέρσεϊ είχε «πολιτικά κίνητρα», σύμφωνα με τις ελβετικές αποφάσεις.
Η έφεσή τους, η οποία κατατέθηκε το 2024, ζητούσε εξηγήσεις από τις αρχές του Τζέρσεϊ σχετικά με το «γιατί περίμεναν μέχρι το 2022 για να ξεκινήσουν έρευνα σχετικά με φερόμενες κατηγορίες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε σχέση με μια φερόμενη πράξη διαφθοράς που έλαβε χώρα τη δεκαετία του 1990 και την οποία οι αρχές του Τζέρσεϊ πρέπει να γνώριζαν το αργότερο από το 2012», αναφέρουν οι αποφάσεις. Οι δικαστές απέρριψαν τις εφέσεις τους.
Σε ανακοίνωσή τους, οι δικηγόροι του Αμπράμοβιτς αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς και δήλωσαν ότι ο πελάτης τους δεν είχε κατηγορηθεί για κανένα έγκλημα.
«Οποιαδήποτε υπόνοια ότι ο κ. Αμπράμοβιτς έχει εμπλακεί σε εγκληματική δραστηριότητα είναι ψευδής», ανέφεραν. «Δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες εναντίον του πελάτη μας και δεν υπάρχει ποινική διαδικασία στο Τζέρσεϊ που να αφορά τον πελάτη μας. Το δικαστήριο του Τζέρσεϊ έχει μάλιστα επιβεβαιώσει ότι δεν εκκρεμεί ποινική διαδικασία εναντίον του πελάτη μας ενώπιον των δικαστηρίων του Τζέρσεϊ».
