Απολιθωμένο κρανίο στην Κίνα ίσως ξαναγράφει την εξελικτική ιστορία του ανθρώπου

Ένα ανθρώπινο κρανίο ενός εκατομμυρίου ετών που βρέθηκε στην Κίνα αποκαλύπτει ότι οι Ντενίσοβαν, οι αινιγματικοί συγγενείς μας που έζησαν παράλληλα με τους Νεάντερταλ, εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε.
Αν όμως οι Ντενίσοβαν υπήρχαν ήδη πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, γράφουν οι ερευνητές στο περιοδικό Science, το ίδιο μπορεί να συνέβαινε και με τους στενούς συγγενείς τους Homo sapiens, οι οποίοι σύμφωνα με την κρατούσα άποψη εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από μόλις 300.000 χρόνια.
Τα ευρήματα «υποδεικνύουν ότι οι πρόγονοί μας είχαν ήδη διαχωριστεί σε διακριτές ομάδες πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια» δήλωσε στο CNN ο Κρις Στίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, συνεπικεφαλής της σινο-βρετανικής ερευνητικής ομάδας.
«Με βάση τη νέα ανακάλυψη, θέτουμε υπό αμφισβήτηση το χρονικό της ανθρώπινης εξέλιξης» υποστήριξε μιλώντας στο Reuters ο έτερος συνεπιφαλής Σίτζουν Νι του Πανεπιστημίου Φουντάν.
Το κρανίο, με την ονομασία Yunxian 2, βρέθηκε το 1990 στην επαρχία Χουμπέι και ήταν τόσο παραμορφωμένο ώστε ήταν δύσκολο να μελετηθεί. Μέχρι σήμερα αποδιδόταν στον Homo erectus, μακρινό μας πρόγονο που είναι γνωστό ότι είχε φτάσει την Ασία εκείνη την εποχή.
Αριστερά, το κρανίο όπως βρέθηκε παραμορφωμένο. Οι δύο εικόνες δεξιά δείχνουν την ψηφιακή αποκατάστασή του ( Xijun Ni via Reuters)
Η νέα μελέτη χρησιμοποιεί προηγμένες τεχνικές σάρωσης και ψηφιακής αναπαράστασης για να προσδιορίσει το αρχικό σχήμα του κρανίου, το οποίο χρονολογείται στα 940.000 με 1,1 εκατομμύρια χρόνια πριν. Στη συνέχεια το συνέκριναν με περισσότερα από 100 άλλα ανθρώπινα απολιθώματα για να εκτιμήσουν τη θέση του στο ανθρώπινο εξελικτικό δέντρο.
Το συμπέρασμα είναι ότι το κρανίο ανήκει στο είδος Homo longi, στο οποίο ανήκαν πιθανότατα οι Ντενίσοβαν, οι οποίοι είναι γνωστό ότι έζησαν στην Ευρασία και διασταυρώθηκαν με τους Homo sapiens. Λόγω της επιμειξίας, πολλοί σημερινοί άνθρωποι στην Ασία φέρουν γονίδια των Ντενίσοβαν.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε ένα μαθηματικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στην εξελικτική βιολογία, το οποίο τροφοδότησαν με ανατομικά δεδομένα για το απολίθωμα και τα 100 άλλα κρανία, προκειμένου να σχεδιάσει ένα εξελικτικό δέντρο του ανθρώπινου γένους τα τελευταία ένα εκατομμύριο χρόνια.
Η ανάλυση υποδεικνύει ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου, των Ντενίσοβαν και των Νεάντερταλ έζησε τουλάχιστον 1,38 εκατ. χρόνια πριν, και όχι 500 με 700 χιλιάδες χρόνια πριν όπως θέλει η κρατούσα άποψη.
Καλλιτεχνική απεικόνιση του πώς μπορεί να έμοιαζε ο άνθρωπος στον οποίο ανήκε το κρανίο (Jiannan Bai and Xijun Ni via Reuters)
Αυτό σημαίνει ότι η εξελικτική γραμμή του Homo sapiens μπορεί να διαχωρίστηκε από τον κοινό πρόγονο έως και ένα εκατομμύριο χρόνια πριν. Το είδος μας, λένε οι ερευνητές, ίσως έχει υπερδιπλάσια ηλικία από ό,τι πιστεύουμε.
«Από την αρχή, μόλις πήραμε τα αποτελέσματα, σκεφτήκαμε ότι ήταν απίστευτο. Πώς μπορεί να πηγαίνει τόσο πίσω στον χρόνο;» σχολίασε στο BBC ο Νι, ο συνεπικεφαλής της μελέτης.
«Το ελέγξαμε όμως ξανά και ξανά για να δοκιμάσουμε όλα τα μοντέλα, να χρησιμοποιήσουμε όλες τις μεθόδους, και είμαστε πλέον πεπεισμένοι με το αποτέλεσμα» είπε.
Άλλοι παλαιοντολόγοι εμφανίστηκαν πάντως επιφυλακτικοί. «Η εικόνα παραμένει θολή. Αν τα συμπεράσματα της μελέτης βρουν στήριξη από άλλες αναλύσεις, ιδανικά με κάποια γενετικά δεδομένα, τότε πιστεύω ότι θα ήμασταν πιο βέβαιοι» είπε στο BBC ο Έιλβιν Σκάλι του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.
Σε κάθε περίπτωση, τα ευρήματα αναδεικνύουν ότι η σημερινή εικόνα μας για την ανθρώπινη εξέλιξη πάσχει από σημαντικά κενά.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, το κρανίο Yunxian 2 ίσως βοηθήσει στη μελέτη μιας σειράς μυστηριωδών ανθρώπινων απολιθωμάτων ηλικίας 300.000 έως ενός εκατομμυρίου ετών, τα οποία οι ανθρωπολόγοι δεν έχουν καταφέρει να κατατάξουν σε συγκεκριμένα είδη.
Όπως είπε ο Στίνγκερ, ο συνεπικεφαλής της μελέτης, αν τα ευρήματα ευσταθούν, «μπορεί να προσφέρουν ένα από τα σημαντικότερα παράθυρα μέχρι σήμερα στις εξελικτικές διεργασίες που διαμόρφωσαν το γένος μας πριν από περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια.