Politica 89.8
Γιατί τα αραβικά κράτη είναι «λόγια πολλά, έργα μηδέν» για τη Γάζα;
Η απογοήτευση μεγάλου μέρους της διεθνούς κοινής γνώμης για τη στάση των ηγετών έναντι των εγκλημάτων του Ισραήλ στους Παλαιστίνιους αυξάνεται όλο και περισσότερο. Δυστυχώς, όμως ακόμα και τα αραβικά κράτη λάμπουν δια της απουσίας τους. Γιατί συμβαίνει αυτό.
Πρόσφατα, ο πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ χαρακτήρισε τη στάση της ΕΕ στο Ισραήλ ως κακόκουστο αστείο δεδομένων των εγκλημάτων.
Την ίδια στιγμή ο βασικός θεσμός των αραβικών κρατών Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης (ΟΙΔ), φαίνεται να διακρίνεται επίσης για την έντονη μεν ρητορική δίχως όμως να συνοδεύεται από ενέργειες, έρχοντας σε πλήρη αντίθεση με τις τολμηρές ενέργειες του παρελθόντος.
Ο ΟΙΔ, με έδρα τη Σαουδική Αραβία, αποτελείται από 57 κυρίως μουσουλμανικά κράτη. Υποτίθεται ότι λειτουργεί ως αντιπροσωπευτικό και συμβουλευτικό όργανο, λαμβάνοντας αποφάσεις και διατυπώνοντας συστάσεις για μείζονα ζητήματα που αφορούν τους μουσουλμάνους παγκοσμίως. Αυτοπροσδιορίζεται ως η «συλλογική φωνή του μουσουλμανικού κόσμου».
Κι όμως, όπως σημειώνει ο Αφγανός καθηγητής Αμίν Σαϊκάλ, ομότιμος καθηγητής Σπουδών Μέσης Ανατολής και Κεντρικής Ασίας και διευθυντής του Κέντρου Αραβικών και Ισλαμικών Σπουδών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, ο ΟΙΔ αποδείχτηκε ανίσχυρος μπροστά στην αμείλικτη επίθεση του Ισραήλ κατά της Γάζας.
Την ίδια μάλιστα αδράνειά του επέδειξε και στην διακυβέρνηση τρόμου των Ταλιμπάν στο όνομα του Ισλάμ, σε ένα πολυεθνικό Αφγανιστάν, σημειώνει ο ειδικός σε ανάλυσή του στο The Conversation.
Καλοί στα λόγια
Ο Σαϊκάλ υπενθυμίζει ότι ο ΟΙΔ πράγματι έχει καταδικάσει τις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, ζητώντας άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, καθώς και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στον λιμοκτονούντα πληθυσμό της Λωρίδας.
Χισέιν Μπραχίμ Τάχα, γενικός γραμματέας του Οργανισμός Ισλαμιστικής Διάσκεψης.
Έχει επίσης απορρίψει κάθε ισραηλινή απόπειρα εκκένωσης και προσάρτησης της Γάζας ή της Δυτικής Όχθης γιατί κάτι τέτοιο θα τερμάτιζε την προοπτική της λύσης δύο κρατών, λέει.
Επιπλέον, ο ειδικός σημειώνει πως ο ΟΙΔ χαιρέτισε την πρόσφατη κοινή δήλωση των Υπουργών Εξωτερικών 28 χωρών υπέρ της άμεσης κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, καθώς και την απόφαση της Γαλλίας να αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος, το οποίο δυστυχώς το θέλουν αποστρατιωτικοποιημένο.
Γιατί τέτοια αδράνεια;
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, ο ΟΙΔ είναι καλός στο να εκδίδει δηλώσεις. «Όμως, η στάση του δεν διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη της διεθνούς κοινότητας γενικότερα. Είναι κυρίως λεκτική και χωρίς πρακτικά αποτελέσματα»
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την αναποτελεσματικότητα του ΟΙΔ σύμφωνα με τον Σαϊκάλ.
Πρώτον, αποτελείται από ένα πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και οικονομικά ετερόκλητο σύνολο κρατών, λέει. «Πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι δεν έχει λειτουργήσει ως «γεφυροποιός» — δεν έχει αναπτύξει μια κοινή στρατηγική σκοπού και δράσης που να ξεπερνά τις γεωπολιτικές και θρησκευτικές διαφορές μεταξύ των μελών του».
«Στο σημερινό διεθνές περιβάλλον πόλωσης, ο ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών-μελών -αλλά και με τις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα- έχει μετατρέψει τον οργανισμό σε απλό χώρο συζητήσεων» υπογραμμίζει, προσθέτοντας πως αυτό «έχει επιτρέψει στις ακραίες κυβερνήσεις τόσο στο Ισραήλ όσο και στο Αφγανιστάν να δρουν ατιμώρητα».
Γι΄ αυτό και ο Σαϊκάλ, πιστεύει πως ήρθε η ώρα να επανεξεταστεί η λειτουργία του ΟΙΔ και να διαπιστωθεί πώς μπορεί να ενώσει πιο αποτελεσματικά την ούμμα (παγκόσμια ισλαμική κοινότητα, όπως την ορίζει ο ειδικός στο συγγραφικό του έργο Islam Beyond Borders).
«Ίσως, μάλιστα, πρόκειται για μια ευκαιρία ώστε τα κράτη-μέλη να διαμορφώσουν μια κοινή στρατηγική με πραγματικό αντίκτυπο στην ειρήνη και τη σταθερότητα στον μουσουλμανικό κόσμο και στις σχέσεις του με τον υπόλοιπο πλανήτη σημειώνει..» λέει.
Τι περνάει από των χέρι των αραβικών κρατών;
Αναμφίβολα, για τον Σαϊκάλ τα μουσουλμανικά κράτη μπορούν -και οφείλουν- να κάνουν περισσότερα.
Για παράδειγμα, ο ΟΙΔ δεν έχει καταφέρει να πείσει τα γειτονικά του Ισραήλ κράτη -και ιδίως την Αίγυπτο και την Ιορδανία- να ανοίξουν τα συνοριακά τους περάσματα ώστε να διευκολυνθεί η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, στη Δυτική Όχθη ή στο ίδιο το Ισραήλ, αψηφώντας τις εντολές της ισραηλινής ηγεσίας.
Ούτε μπόρεσε να ασκήσει πίεση στην Αίγυπτο, την Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο ώστε να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, μέχρι να συμφωνήσει στην εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών σημειώνει ο ειδικός.
Επιπλέον, ο ΟΙΔ δεν υιοθέτησε το αίτημα του πρωθυπουργού της Μαλαισίας, Ανουάρ Ιμπραΐμ, και της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ για τα παλαιστινιακά εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, για αναστολή της συμμετοχής του Ισραήλ στον ΟΗΕ.
Ούτε κάλεσε τα πλούσια σε πετρέλαιο αραβικά μέλη του να αξιοποιήσουν τους πόρους τους προκειμένου να πιέσουν τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να διακόψει την αποστολή όπλων στο Ισραήλ και να αναγκάσει τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να σταματήσει τον πόλεμο.
