Η Γαλλία επιστρέφει ανθρώπινα λείψανα στη Μαδαγασκάρη – Η αποικιοκρατική βία άφησε μια «ανοιχτή πληγή» στη χώρα

Η Γαλλία επέστρεψε στη Μαδαγασκάρη τρία ανθρώπινα κρανία από την αποικιοκρατική εποχή, μεταξύ των οποίων ένα που φέρεται ότι ανήκε σε έναν βασιλιά της Μαδαγασκάρης που εκτελέστηκε από γαλλικά στρατεύματα.
Το κρανίο, που πιστεύεται ότι ανήκει στον βασιλιά Τοέρα, και δύο ακόμη παραδόθηκαν στους εκπροσώπους της Μαδαγασκάρης στο γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού τη Δευτέρα, 25 Αυγούστου.
«Μια ανοιχτή πληγή στην καρδιά του νησιού μας»
Οι γαλλικές στρατιωτικές μονάδες σκότωσαν τον Τοέρα το 1897 και το κρανίο του μεταφέρθηκε στη Γαλλία, όπου αργότερα εκτέθηκε στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού μαζί με άλλα ανθρώπινα λείψανα που είχαν ληφθεί από τη Μαδαγασκάρη.
«Αυτά τα κρανία εισήχθησαν στις εθνικές συλλογές υπό συνθήκες που παραβίαζαν σαφώς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και σε ένα πλαίσιο αποικιακής βίας», δήλωσε η γαλλίδα υπουργός Πολιτισμού Ρασίντα Ντάτι.
Η ομόλογός της από τη Μαδαγασκάρη, Βολαμιράντι Ντόνα Μάρα, χαιρέτισε την επιστροφή των κρανίων ως «μια εξαιρετικά σημαντική χειρονομία».
«Η απουσία τους ήταν, για περισσότερο από έναν αιώνα, 128 χρόνια, μια ανοιχτή πληγή στην καρδιά του νησιού μας», δήλωσε.

Φωτογραφία: Η Ρασίντα Ντάτι, υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας, φωτογραφίζεται μετά την τελετή για την επιστροφή τριών κρανίων Σακαλάβα, δύο πολεμιστών και ενός που πιστεύεται ότι ανήκει στον δολοφονημένο βασιλιά της Μαδαγασκάρης Τοέρα, τα οποία είχαν κλαπεί από τα γαλλικά στρατεύματα κατά την αποικιοκρατία της Μαδαγασκάρης στα τέλη του 19ου αιώνα, στο υπουργείο Πολιτισμού στο Παρίσι, Γαλλία, 26 Αυγούστου 2025. REUTERS/Abdul Saboor
Η νέα νομοθεσία
Τα τελευταία χρόνια, η Γαλλία έχει επιταχύνει την επιστροφή των έργων τέχνης που λήστεψαν τα στρατεύματα της κατά την αποικιοκρατική εποχή στις χώρες προέλευσής τους. Ωστόσο, αυτό το έργο έχει παρεμποδιστεί από τον κώδικα πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, ο οποίος χαρακτηρίζει τα μουσειακά αντικείμενα ως «μη μεταβιβάσιμα».
Όπως αναφέρει το ARTnews, μεγάλο μέρος του νομοθετικού έργου της κυβέρνησής του Εμανουέλ Μακρόν έχει επικεντρωθεί στην απλοποίηση της διαδικασίας απομάκρυνσης αντικειμένων από τα μουσεία.
Νωρίτερα φέτος, η κυβέρνηση εισήγαγε νομοθεσία που θα διευκολύνει την επιστροφή αντικειμένων από την εθνική συλλογή που αφαιρέθηκαν από κράτη «τα οποία στερήθηκαν από αυτά μέσω απαλλοτρίωσης» μεταξύ 1815 και 1972.
Ο νόμος θα ισχύει για αντικείμενα που αποκτήθηκαν μέσω «κλοπής, λεηλασίας, αναγκαστικής μεταβίβασης ή δωρεών που έγιναν υπό εξαναγκασμό ή βία», ανέφερε το υπουργείο Πολιτισμού. Το νομοσχέδιο αναμένεται να συζητηθεί στη Γερουσία της Γαλλίας τον Σεπτέμβριο.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ανταναναρίβο, πρωτεύουσα της Μαδαγασκάρης, τον Απρίλιο, ο Μακρόν δεσμεύτηκε να ζητήσει «συγχώρεση» για τα «αιματηρά και τραγικά» αποικιοκρατικά χρόνια της Γαλλίας στο νησί, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde.
*Με πληροφορίες από: ARTnews | Κεντρική φωτογραφία θέματος: REUTERS/Abdul Saboor