Politica 89.8
Τι θα γινόταν αν ξαφνικά οι ΗΠΑ σταματούσαν να υποστηρίζουν το Ισραήλ;
Το Ισραήλ συνεχίζει τις αναίσχυντες πράξεις του στη Γάζα, με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου να «απολαμβάνει» την υποστήριξη των ΗΠΑ καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Ενώ η κυβέρνηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μπορεί να εξέφρασε περιστασιακά την ανησυχία της για τις κρίσεις που προκαλούσε στη Γάζα το Ισραήλ, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει δείξει μέχρι στιγμής παρόμοιους ενδοιασμούς, φτάνοντας μάλιστα τον Φεβρουάριο στο σημείο να προτείνει την εθνοκάθαρση όλου του πληθυσμού της Γάζας.
Η υποστήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ
Η υποστήριξη των ΗΠΑ ήταν ζωτικής σημασίας για τον πολεμικό μηχανισμό του Ισραήλ, παρέχοντας του όπλα που συνέβαλαν στο να σκοτωθούν περισσότεροι από 63.000 άνθρωποι στη Γάζα. Διπλωματικά, χρησιμοποιεί το δικαίωμα βέτο του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να μπλοκάρει τα αιτήματα για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, παρά τον αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων.
Υποστήριξε επίσης το Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο κατηγορείται για γενοκτονία, και επέβαλε κυρώσεις σε μέλη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για τον Νετανιάχου και τον πρώην υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ με την κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου.
Τι θα συνέβαινε αν οι ΗΠΑ σταματούσαν αύριο κάθε υποστήριξη προς το Ισραήλ;
Η πιθανή συνενοχή των ΗΠΑ σε αυτό που πολλά κράτη και οργανισμοί αναγνωρίζουν ως γενοκτονία έχει καταγγελθεί από οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες καλούν τις ΗΠΑ να σταματήσουν την υποστήριξή τους προς το Ισραήλ.
Αλλά τι θα γινόταν αν συνέβαινε αυτό; Τι θα συνέβαινε αν οι ΗΠΑ σταματούσαν αύριο κάθε υποστήριξη προς το Ισραήλ;
Το Al Jazeera συνομίλησε με τέσσερις ειδικούς σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις: τον Χάμζε Αττάρ, αναλυτή σε θέματα άμυνας, τον Όρι Γκόλντμπεργκ, ισραηλινό πολιτικό επιστήμονα, τον ΧΑ Χέλγερ, ανώτερο ερευνητή στο Royal United Service Institute και στο Center for American Progress, και τον Ντάνιελ Λέβι, πρώην σύμβουλο της ισραηλινής κυβέρνησης.
Οι εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο
«Έχω την αίσθηση ότι πολλά από τα δυτικά κράτη που αρχικά υποστήριζαν το Ισραήλ αισθάνονται τώρα ιδιαίτερα αβοήθητα και στην πραγματικότητα επιθυμούν την πτώση του Ισραήλ. Για πολλά κράτη, ακόμη και για τη Γερμανία, ο μεταπολεμικός δεσμός που τα συνέδεε με το Ισραήλ έχει φθαρεί τόσο πολύ που πιθανότατα δεν θα αντέξει χωρίς τις ΗΠΑ», ανέφερε ο Όρι Γκόλντμπεργκ.
«Η εκτίμησή μου είναι ότι [αν η υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ τερματιζόταν αύριο] θα κινηθούν όλοι αμέσως εναντίον του Ισραήλ, αν και κανείς δεν θα ήθελε πραγματικά να είναι ο πρώτος».
Τόνισε ότι, «δεν ξέρω τι μορφή θα έπαιρνε αυτό, αν θα ήταν κυρώσεις ή ακόμα και η εφαρμογή του Κεφαλαίου 7 [του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που επιτρέπει την άμεση παρέμβαση], αλλά θα ήταν άμεσο».
Τι θα συνέβαινε σε περιφερειακό επίπεδο
«Νομίζω ότι αν ξαφνικά αφαιρούσατε τις ΗΠΑ από την εξίσωση, θα αφαιρούσατε το μεγαλύτερο εμπόδιο που υπήρχε μέχρι τώρα για την επίτευξη κάποιας συμφωνίας. Η επιτακτική ανάγκη του Ισραήλ να ενταχθεί πραγματικά στην περιοχή θα είναι πάντα δεύτερης ή τρίτης προτεραιότητας, επειδή η αμερικανική υποστήριξη εγγυάται τη δυνατότητα του να ενεργεί ατιμώρητα, όπως έχουμε δει σε σχέση με τους Παλαιστινίους, τους Λιβανέζους, τους Σύρους και ούτω καθεξής» υποστήριξε ο ΧΑ Χέλγερ.
«Η ιδέα ότι το Ισραήλ απέχει ένα βήμα από το να δεχτεί επίθεση απλά δεν ισχύει και, όπως θα υποστήριζαν πολλοί, δεν ισχύει εδώ και δεκαετίες», συμπλήρωσε.
«Ο συριακός στρατός δεν απέχει επί του παρόντος από την αντεπίθεση εναντίον του Ισραήλ λόγω των ΗΠΑ. Απέχει από την επίθεση επειδή δεν ενδιαφέρεται για περισσότερους πολέμους, γνωρίζει ότι θα αντιμετωπίσει μαζική αντίσταση. Το ίδιο ισχύει και για τους άλλους».
Οι οικονομικές συνέπειες
Σύμφωνα με το Al Jazeera, για τον Όρι Γκόλντμπεργκ, «το Ισραήλ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ από οικονομική άποψη, αλλά δεν θα καταρρεύσει εντελώς. Το Ισραήλ εξαρτάται όλο και περισσότερο από τον τομέα των όπλων υψηλής τεχνολογίας, τον οποίο υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό οι ΗΠΑ, τόσο σε ό,τι αφορά τη βοήθεια όσο και τις σχεδόν απεριόριστες ευκαιρίες έρευνας και ανάπτυξης».
«Πιστεύω ότι η ξαφνική απώλεια της στήριξης των ΗΠΑ θα δυσχέραινε την κατάσταση».
«Ωστόσο, το Ισραήλ εξαρτάται επίσης οικονομικά από την παρουσία των ΗΠΑ στο πλευρό του».
«Πιστεύω ότι η ξαφνική απώλεια της στήριξης των ΗΠΑ θα δυσχέραινε την κατάσταση, αλλά δεν θα ήταν άμεση, μέχρι να δούμε μαζικές απολύσεις στις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας και το στρατό να αρχίζει να κλονίζεται», δήλωσε.
Πώς θα επηρεαζόταν η ισραηλινή πολιτική;
«Όχι τόσο πολύ όσο νομίζετε. Η κοινότητα των εποίκων του Ισραήλ είναι ήδη σε πλεονεκτική θέση. Θα συνεχίσουν με αυτό που θεωρούν ως αποστολή που τους έχει ανατεθεί από τον Θεό, ό,τι και αν συμβεί. Ο Νετανιάχου πιθανότατα θα συνέχιζε επίσης. Δεν είναι μάγος. Πολλά από αυτά που λέει και κάνει απλώς αντικατοπτρίζουν αυτό που πιστεύει ούτως ή άλλως το μεγαλύτερο μέρος της ισραηλινής κοινωνίας», υποστήριξε ο Όρι Γκόλντμπεργκ.
Κατά την άποψή του, «σίγουρα, θα το διατυπώσει διαφορετικά. Θα μπορούσε να πει ότι ο λόγος που επιτεθήκαμε στη Γάζα ήταν για να μην εξαρτηθούμε ποτέ ξανά από άλλο κράτος, αλλά νομίζω ότι πιθανότατα θα επιβιώσει».
«Οι ΗΠΑ παρέχουν επίσης απόλυτη ατιμωρησία στο Ισραήλ».
Επί του θέματος ο Ντάνιελ Λέβι θεωρεί ότι, «η Αμερική έχει πραγματικά υπάρξει ένα δώρο που συνεχίζει να παρέχει [βοήθεια], ειδικά στην ισραηλινή δεξιά. Αν ένας Δημοκρατικός είναι στην εξουσία, μπορούν να πουν: «Κοιτάξτε πόσο καλά τους διαχειριζόμαστε». Και αν κάποιος όπως ο Τραμπ είναι στην εξουσία, μπορούν να πουν: «Κοιτάξτε, πρέπει να κάνουμε κάτι σωστό: οι ΗΠΑ συμφωνούν μαζί μας». Σε κάθε περίπτωση, κερδίζουν νομιμότητα. Χωρίς τις ΗΠΑ, αυτό δεν ισχύει πραγματικά».
«Όσον αφορά την εσωτερική πολιτική και τη μεταχείριση των Παλαιστινίων, οι ΗΠΑ παρέχουν επίσης απόλυτη ατιμωρησία στο Ισραήλ. Για παράδειγμα, οι πολιτικοί του μπορούν να διεξάγουν έναν γενοκτονικό πόλεμο στη Γάζα ή να επευφημούν τους οικισμούς χωρίς εμφανές κόστος. Σε οποιαδήποτε άλλη κοινωνία, αυτό το κόστος θα προέρχονταν από άλλα κράτη ή από τον ηθικό προσανατολισμό της ίδιας της κοινωνίας τους. Εδώ δεν φαίνεται να έχουμε κανένα από τα δύο».
Η μοίρα του ισραηλινού στρατού
Για τον Χάμζε Αττάρ, «αν οι ΗΠΑ εξαφανίζονταν αύριο, το Ισραήλ θα μπορούσε πιθανώς να συνεχίσει τον πόλεμο στη Γάζα για περίπου ένα χρόνο, αλλά οι προτεραιότητές του θα άλλαζαν, καθώς θα γινόταν σημαντικά πιο ευάλωτο. Για παράδειγμα, θα ήταν πολύ συνειδητοποιημένοι ότι κάθε σφαίρα ή βόμβα που χρησιμοποιούσαν στη Γάζα ήταν μία λιγότερη για την άμυνά τους».
«Χωρίς τις ΗΠΑ, θα τερματιζόταν η παρεμπόδιση των εμπορικών δορυφόρων στους οποίους βασίζεται το Ισραήλ για να αποκρύψει το έδαφός του. Αυτό θα επέτρεπε στους αντιπάλους του να βλέπουν αμέσως το έδαφός του. Θα έχανε επίσης τα αμυντικά συστήματα, όπως τα συστήματα Iron Dome και Arrow, τα οποία χρηματοδοτούνται εν μέρει από τις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο ευάλωτο σε επιθέσεις».
Παράλληλα, «η απώλεια των ΗΠΑ θα σήμαινε επίσης ότι το Ισραήλ θα πρέπει να αναζητήσει άλλους προμηθευτές στρατιωτικού εξοπλισμού, πιθανότατα από χώρες του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, επειδή μεγάλο μέρος του εξοπλισμού είναι συμβατό. Ωστόσο, με την Ευρώπη να έχει ήδη έλλειψη όπλων σε σχέση με αυτό που θεωρεί ως απειλή από τη Ρωσία, αυτό δεν θα συμβεί γρήγορα».
«Η Ευρώπη θα χρεώσει επίσης το Ισραήλ για οποιαδήποτε όπλα, κάτι που – στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος στρατιωτικής βοήθειας – δεν κάνει η ΗΠΑ, οπότε ακόμη και αν μια άλλη χώρα αναλάβει δράση, το Ισραήλ δεν θα είναι σε θέση να αγοράσει όπλα σε κλίμακα παρόμοια με αυτή που έχει τώρα», τόνισε ο Αττάρ.
Τι θα συνέβαινε στη Γάζα
«Νομίζω ότι μόλις τα ανώτερα κλιμάκια του στρατού μάθαιναν τι συνέβαινε, θα ζητούσαν τον άμεσο τερματισμό του πολέμου», πιστεύει ο Όρι Γκόλντμπεργκ.
Ο Ντάνιελ Λέβι θεωρεί πως, «η κεντρική τράπεζα και ο στρατός θα συνειδητοποιούσαν σχεδόν αμέσως ότι δεν είχαν τα όπλα ή τα χρήματα για να συνεχίσουν τον πόλεμο. Μετά από αυτό, ανάλογα με το τι θα κάνουν τα άλλα κράτη, τόσο στην περιοχή όσο και στη Δύση, ο πόλεμος θα γινόταν πολιτικά και οικονομικά μη βιώσιμος».
«Ουσιαστικά, χωρίς τις ΗΠΑ, το Ισραήλ θα αντιμετωπιζόταν ως ένας διεθνής παρίας».
«Η εκτίμησή μου είναι ότι θα υιοθετούσαν μια στάση αναμονής στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, κερδίζοντας χρόνο. Η φήμη του Ισραήλ στην διεθνή κοινή γνώμη έχει ήδη φτάσει στο ναδίρ, αλλά η υποστήριξη των ΗΠΑ το έχει προστατεύσει από την πραγματική διεθνή λογοδοσία», ανέφερε ο ΧΑ Χέλγερ στο Al Jazeera.
«Ουσιαστικά, χωρίς τις ΗΠΑ, το Ισραήλ θα αντιμετωπιζόταν ως ένας διεθνής παρίας, όπως ήταν η Νότια Αφρική του απαρτχάιντ. Η ηγεσία του απαρτχάιντ τελικά αποφάσισε ότι έπρεπε να αλλάξει, όχι επειδή ήταν ιδιαίτερα καλοί άνθρωποι, αλλά επειδή έφτασαν σε ένα σημείο όπου δεν είχαν άλλη επιλογή και αποφάσισαν να σώσουν ό,τι μπορούσαν», συμπλήρωσε.
