Politica 89.8
Τραμπ: Πώς αξιοποιεί τους ιδεολογικούς συμμάχους του κινήματος MAGA στην Ευρώπη – Έρευνα του ECFR
Έρευνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR) και του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Ιδρύματος αποτυπώνει την προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να αξιοποιήσει ιδεολογικούς του συμμάχους ως «μακρύ χέρι» του στην πολιτική σκηνή των ευρωπαϊκών χωρών.
Ωστόσο, ορισμένα από τα συμπεράσματα της έρευνας, όπως ότι οι πολίτες της Ευρώπης επιθυμούν να ξοδευτούν περισσότερα για την άμυνα ή ότι αισθάνονται συνδεδεμένοι με την ΕΕ είναι αμφιλεγόμενα και προκαλούν ερωτήματα, ειδικά αν εξετάσει κανείς άλλες παρόμοιες έρευνες.
Την έρευνα παρουσιάζει σήμερα ο Guardian.
Ο Ντόναλντ Τραμπ.
Επιθετική προώθηση των υποστηρικτών του κινήματος MAGA
Η κυβέρνηση Τραμπ διεξάγει έναν πολιτισμικό πόλεμο κατά της Ευρώπης, προωθώντας επιθετικά τους πολιτικούς και ιδεολογικούς συμμάχους του κινήματος MAGA στην ήπειρο και ταπεινώνοντας δημοσίως την ΕΕ στη διεθνή σκηνή, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της κοινής έρευνας του ECFR και του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Ιδρύματος.
Η έρευνα υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει ενεργά να παρέμβει στις ευρωπαϊκές εκλογές, να μετασχηματίσει τις διατλαντικές σχέσεις προς συντηρητικές αξίες και να συσπειρώσει τους δεξιούς λαϊκιστές της Ευρώπης γύρω από το θέμα της ελευθερίας του λόγου.
Η έκθεση σημειώνει ότι οι διαιρέσεις, οι δισταγμοί και η προσέγγιση «κολακεία, κατευνασμός, απόσπαση της προσοχής» των ηγετών της ΕΕ στην αντιμετώπιση του Τραμπ το μόνο που έχουν πετύχει είναι να ενθαρρύνουν μια τέτοια συμπεριφορά.
Χρησιμοποιώντας έρευνες και δημοσκοπήσεις από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, υποστηρίζει ότι αρκετά από τα κράτη αυτά έχουν φιλοευρωπαϊκές κυβερνήσεις – και η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη είναι αρκετά ισχυρή – ώστε η Ένωση να σταθεί όρθια και να «υπερασπιστεί μια Ευρώπη που γράφει το δικό της σενάριο».
Η έκθεση παρομοιάζει τη θέση της Ευρώπης με εκείνη του κεντρικού χαρακτήρα της ταινίας «The Truman Show», ο οποίος τελικά συνειδητοποιεί ότι βρίσκεται σε μια τηλεοπτική σειρά της οποίας η μόνη προτεραιότητα είναι να αυξήσει τα νούμερα τηλεθέασης, και πρέπει να αποφασίσει αν θα εγκαταλείψει την άνεση της μόνης πραγματικότητας που γνωρίζει.
Από την ομιλία Βανς στη στήριξη Ευρωπαίων ηγετών στον Αμερικανό πρόεδρο
Υποστηρίζει ότι οι ηγέτες της ΕΕ ξοδεύουν υπερβολική ενέργεια αντιδρώντας σε κρίσεις που προκαλούνται από τον Τραμπ και τους Ευρωπαίους συμμάχους του – όπως ο Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, η Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία ή ο Ρόμπερτ Φίτσο στη Σλοβακία – από απειλές για δασμούς και διαμάχες για την ελευθερία του λόγου έως δαπάνες για την ασφάλεια και φόβους για τη μετανάστευση.
«Στον πολιτισμικό πόλεμο του Τραμπ, η ίδια η Ευρώπη είναι ο στόχος», δήλωσε ο Πάβελ Ζέρκα του ECFR, επισημαίνοντας την κατηγορία του Τζέι Ντι Βανς τον Φεβρουάριο του 2025 ότι η Ευρώπη «απομακρύνεται από τις θεμελιώδεις κοινές αξίες» ως τη στιγμή που κηρύχθηκε ανοιχτά ο πολιτισμικός πόλεμος.
Η ομιλία του Βανς στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου αποκάλυψε την πρόθεση της Ουάσιγκτον να παρέμβει στις εκλογές, να παρουσιάσει τις σχέσεις ΗΠΑ – ΕΕ ως «διαχωρισμό αξιών» και να κάνει την ελευθερία του λόγου το σύνθημα των κομμάτων που υποστηρίζουν την υπόθεση MAGA στην Ευρώπη, δήλωσε ο Ζέρκα.
O Τζέι Ντι Βανς στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια.
Ο Τραμπ έκτοτε «αποκάλυψε περαιτέρω τις προθέσεις του σε αυτό το θέμα, αποκλείοντας τους ηγέτες της ΕΕ από τις συνομιλίες για το μέλλον της Ουκρανίας, επιτιθέμενος στα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα σε ολόκληρη την ήπειρο και εκβιάζοντας τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών στις εμπορικές διαπραγματεύσεις», πρόσθεσε.
Η έκθεση αναφέρει την Πολωνία ως παράδειγμα της προσπάθειας του Τραμπ να «μετατοπίσει το ιδεολογικό κέντρο βάρους της ευρωπαϊκής πολιτικής», καλωσορίζοντας τον εθνικιστή υποψήφιο πρόεδρο Κάρολ Ναβρότσκι στον Λευκό Οίκο και προωθώντας τον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αναφέρει επίσης την έκκληση του υπαλλήλου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Σάμουελ Σάμσον προς τους «πολιτισμικούς συμμάχους στην Ευρώπη», που φέρεται να είναι «εκκολαπτήριο ψηφιακής λογοκρισίας, μαζικής μετανάστευσης, περιορισμών της θρησκευτικής ελευθερίας και άλλων επιθέσεων κατά της δημοκρατικής αυτοδιακυβέρνησης».
Μπορεί η ΕΕ να είναι αυτόνομος παράγοντας στη διεθνή σκηνή; Τι απαντά ο Ζέρκα από το ECFR
Ο Ζέρκα υποστήριξε ότι ο πολιτισμικός πόλεμος διεξήχθη σε δύο επίπεδα: μια ιδεολογική σύγκρουση σχετικά με τις αξίες που διέπουν την ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά και «ένας αγώνας για την αξιοπρέπεια, την αξιοπιστία και την ταυτότητα της Ευρώπης ως αυτόνομου παράγοντα στη διεθνή σκηνή».
Οι Βρυξέλλες και οι εθνικές πρωτεύουσες πρέπει να «αποδεχθούν ότι βρίσκονται σε πολιτισμικό πόλεμο – με στόχο την Ευρώπη» και να ενεργήσουν αναλόγως, είπε. «Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να προκαλεί τον Τραμπ σε κάθε ευκαιρία. Μερικές φορές είναι απαραίτητο να κερδίζουμε χρόνο», υποστήριξε.
Ωστόσο, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματά του, ο συνασπισμός μπορεί να «ευημερήσει αντί να υποφέρει σε μια παγκόσμια τάξη που έχει αποσταθεροποιηθεί ακόμη περισσότερο από τον πρόεδρο των ΗΠΑ», είπε ο ίδιος.
Για το «ευρωπαϊκό αίσθημα»
Η μελέτη υποστηρίζει ότι οι συνθήκες είναι «ώριμες» για τους Ευρωπαίους ηγέτες να αποχωρήσουν από το «κινηματογραφικό σκηνικό» του Τραμπ.
«Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ευρωπαϊκό αίσθημα – η αίσθηση του να ανήκεις σε έναν κοινό χώρο, να μοιράζεσαι ένα κοινό μέλλον και να προσυπογράφεις κοινές αξίες – είναι ισχυρό», όπως αναφέρεται στην έρευνα.
Τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών στην ΕΕ βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007 και έχει αυξηθεί σε 12 χώρες – με μεγαλύτερη ένταση στη Σουηδία, τη Γαλλία, τη Δανία και την Πορτογαλία – από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
«Η πλειοψηφία των πολιτών σε όλες σχεδόν τις χώρες αισθάνεται συνδεδεμένη με την ΕΕ», υποστηρίζει η έρευνα.
Σχεδόν κανένα κόμμα δεν επιθυμεί πλέον την έξοδο από την ΕΕ, ενώ η πλειοψηφία σε όλες τις χώρες εκτός από τρεις (Ρουμανία, Πολωνία και Τσεχική Δημοκρατία) υποστηρίζει ότι ο ρόλος της ΕΕ στην προστασία των πολιτών της Ευρώπης από τις παγκόσμιες κρίσεις και τους κινδύνους για την ασφάλεια πρέπει να γίνει πιο σημαντικός.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, η δημοσκόπηση του ECFR από τον Μάιο έδειξε επίσης ευρεία υποστήριξη για αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών και στρατιωτική αυτονομία από τις ΗΠΑ, καθώς και μια αυξανόμενη αίσθηση ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν «δύο διαφορετικά μοντέλα δημοκρατίας».
Κριτική στην κολακεία ως στρατηγική απέναντι στον πρόεδρο των ΗΠΑ
O Guardian σημειώνει ότι αν και η εικόνα αυτή απέχει πολύ από το να είναι ομοιόμορφη, ο Ζάρκα υποστήριξε ότι κανένα κράτος μέλος δεν θα γλιτώσει από τις επιπτώσεις του πολιτισμικού πολέμου, προτρέποντας ακόμη και τους ευρωσκεπτικιστές ηγέτες να συνειδητοποιήσουν ότι η ΕΕ είναι «το μόνο πλαίσιο στο οποίο μπορούν να προστατεύσουν την εθνική κυριαρχία και την ευημερία».
Ο ίδιος προτείνει ότι οι εθνικοί ηγέτες πρέπει να απορρίψουν την κολακεία ως στρατηγική απέναντι στον Τραμπ, ακόμη και αν αυτό αυξήσει τις διατλαντικές εντάσεις, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «πρέπει να είναι τολμηρή» και να χρησιμοποιήσει μέσα όπως ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες και τα εμπορικά εργαλεία.
«’Είναι πολιτισμός, ηλίθιε!’, αυτό πρέπει να μπει επειγόντως στη συνείδηση των Ευρωπαίων ηγετών», δήλωσε ο Αντρέ Βίλκενς του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Ιδρύματος.
«Το ευρωπαϊκό αίσθημα δεν είναι αφηρημένος ουτοπισμός. Πρόκειται για πραγματικά συναισθήματα για την Ευρώπη και την ετοιμότητα των Ευρωπαίων να αγωνιστούν για αυτά», υποστήριξε ο ίδιος.
Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι η έρευνα ωραιοποιεί την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ωστόσο οι προσπάθειες του Τραμπ και των υφισταμένων του να χτίσουν σχέσεις με υποστηρικτές των θέσεων του Αμερικανού προέδρου, είναι κάτι παραπάνω από εντατικές.
