Politica 89.8
Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η αναμόρφωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), με τους αγρότες, τους εκπροσώπους της ευρωπαϊκής γεωργίας και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις να προετοιμάζονται για μια σκληρή και μακρά μάχη μπροστά στην απειλή να μειωθεί η χρηματοδότηση τη νέα προγραμματική περίοδο 2028 – 2034.
Στις αρχές του καλοκαιριού ήρθε η αιφνιδιαστική πρόταση της Κομισιόν για το νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό και την ΚΑΠ. Σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το οικονομικό πακέτο της ΚΑΠ περιλαμβάνει το ποσό των 294 δισ. ευρώ, το οποίο θα διατεθεί για τις ενισχύσεις των αγροτών την περίοδο 2028-2034.
Μπροστά στις προτεινόμενες αλλαγές της Κομισιόν για τον τρόπο κατανομής των αγροτικών επιδοτήσεων, περιβαλλοντικές οργανώσεις και ορισμένα κράτη μέλη διατυπώνουν έντονες επιφυλάξεις
Η μειωμένη αυτή χρηματοδότηση κατά 20% περιλαμβάνει επιδοτήσεις βάσει μεγέθους εκμετάλλευσης, κίνητρα για φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, στήριξη νέων και νεοεισερχόμενων αγροτών, καθώς και μια σειρά άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων.
Σε πλήρη κινητοποίηση
Μπροστά στις προτεινόμενες αλλαγές της Κομισιόν για τον τρόπο κατανομής των αγροτικών επιδοτήσεων, περιβαλλοντικές οργανώσεις και ορισμένα κράτη μέλη διατυπώνουν έντονες επιφυλάξεις. Οι παραγωγοί, ιδίως οι μικρομεσαίοι, βλέπουν τα σχέδια αυτά με δισταγμό, υπογραμμίζοντας ότι σε περιόδους κρίσης είτε από ακραία καιρικά φαινόμενα είτε από αυξήσεις κόστους—λιπασμάτων, ενέργειας, μεταφορών—η προστασία και η στήριξη από την ΚΑΠ μπορεί να είναι σωτήριες.
Η Copa-Cogeca, το ισχυρό αγροτικό λόμπι της ΕΕ, χαρακτήρισε με ανακοίνωσή της τη νέα προτεινόμενη αγροτική πολιτική και τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό ως την «Μαύρη Τετάρτη της ευρωπαϊκής γεωργίας», δεσμευόμενη να «παραμείνει σε πλήρη κινητοποίηση».
Να σημειωθεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη υιοθετήσει ψήφισμα με το οποίο ζητά να παραμείνει ο προϋπολογισμός της γεωργίας ξεχωριστός, χωρίς να ενσωματωθεί σε ευρύτερα χρηματοδοτικά πλαίσια που θα αφήνουν πολλά στην εθνική ευχέρεια διαχείρισης.
Οι βουλευτές επιμένουν στην απλούστευση της διαδικασίας υποβολής αιτημάτων, στην ανταμοιβή των αγροτών για πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, και στην ενίσχυση της ψηφιακής γεωργίας.
«Σφαγή» στην «πράσινη» χρηματοδότηση
«Ο ανταγωνισμός εντός κάθε κράτους μέλους ανάμεσα σε αυτές τις προτεραιότητες θα είναι πραγματικά πολύ υψηλός», προέβλεψε ο Μάρκο Κοντιέρο, διευθυντής αγροτικής πολιτικής Ε.Ε. στη Greenpeace, σύμφωνα με το Politico.
Ο Κοντιέρο δεν ήταν αισιόδοξος ότι τα περιβαλλοντικά μέτρα θα επικρατήσουν: «Ο προϋπολογισμός που αφιερώνεται στα περιβαλλοντικά μέτρα και στη δράση για το κλίμα – εκεί έχει γίνει σφαγή, δυστυχώς».
«Εναπόκειται στα κράτη μέλη», συνέχισε. «Αν υπάρχει βούληση, μπορούν να αυξήσουν τεράστια τις δράσεις για να κάνουν τη γεωργία μας πιο βιώσιμη… Αλλά βλέποντας την ιστορία των αποφάσεων των κρατών μελών, αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο».
Για να τηρήσει τις υποσχέσεις καλύτερης στόχευσης στήριξης προς νέους ή μικρούς αγρότες, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Κριστόφ Χάνσεν έχει στο στόχαστρό του τους μεγαλοϊδιοκτήτες
Η αναδιάρθρωση του αγροτικού προϋπολογισμού της ΕΕ δυσκολεύει τις άμεσες συγκρίσεις με την περίοδο 2021-2027. Όμως, σύμφωνα με ανάλυση του Άλαν Μάθιους, ομότιμου καθηγητή αγροτικής πολιτικής στο Trinity College Δουβλίνου, δείχνει ότι το νέο σχέδιο ισοδυναμεί με μείωση 15%. Και αυτό πριν υπολογιστεί ο πληθωρισμός.
Το νέο ταμείο για την ΚΑΠ, όπως είναι ευρύτερα γνωστή, εγγυάται περίπου 300 δισ. ευρώ, τα οποία θα κατευθυνθούν στους αγρότες μέσω διαφόρων χρηματορροών που θα καλυφθούν από την ΕΕ και συγχρηματοδότηση από τα κράτη μέλη. Το βάρος της χρηματοδότησης για κίνητρα υπέρ του κλίματος θα είναι μοιρασμένο, ενώ η στήριξη ανά εκτάριο θα προέρχεται από τα ταμεία της ΕΕ.
«Αν μου λέτε “περισσότερα κίνητρα και λιγότεροι κανόνες”, και δεν μου δίνετε έναν αξιοπρεπή, δεσμευμένο προϋπολογισμό για να υπάρχουν αυτά τα κίνητρα, τότε στην ουσία κόβετε τους κανόνες χωρίς να παρέχετε κίνητρα», είπε ο Κοντιέρο. «Και αυτή είναι η συνολική παγίδα της νέας πρότασης».
Ανησυχία από τους νέους αγρότες
Παράλληλα, οι νέοι αγρότες ανησυχούν ότι τα συμφέροντά τους θα παραμεριστούν χωρίς έναν νομικά δεσμευτικό στόχο που θα διασφαλίζει το μερίδιό τους. Στο πλαίσιο της τρέχουσας ΚΑΠ, το 3% της χρηματοδότησης κατευθύνεται στους νέους αγρότες. Το φθινόπωρο θα ανακοινωθεί ένας «φιλόδοξος» στόχος 6% — κάτι που δεν εντυπωσιάζει το Συμβούλιο Νέων Αγροτών της Ευρώπης.
Ένας φιλόδοξος στόχος μέσα σε περιορισμένο προϋπολογισμό σημαίνει ότι τα μέλη του «θα πρέπει να παλέψουν για τα χρήματα των νέων αγροτών, αντί για τη σημερινή κατάσταση όπου έχουν μια βεβαιότητα του 3%», εξήγησε ο πρόεδρος της οργάνωσης, Πέτερ Μίντεντορπ.
Στο στόχαστρο οι «μεγαλοϊδιοκτήτες»
Για να τηρήσει τις υποσχέσεις καλύτερης στόχευσης στήριξης προς νέους ή μικρούς αγρότες, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Κριστόφ Χάνσεν έχει στο στόχαστρό του τους μεγαλοϊδιοκτήτες. Παραδοσιακά, οι μεγάλες εκμεταλλεύσεις απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των πληρωμών της ΚΑΠ. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το 20% των δικαιούχων λαμβάνει το 80% των άμεσων ενισχύσεων.
Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, τα κράτη μέλη μπορούν να πληρώνουν τους αγρότες κατά μέσο όρο 130 έως 240 ευρώ ανά εκτάριο – έως ένα όριο 100.000 ευρώ, με προοδευτικές μειώσεις στις πληρωμές μέχρι αυτό το σημείο.
Ο Γιούργκεν Τάκ, γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ιδιοκτητών Γης, δήλωσε ότι η πρόταση να περιοριστούν οι επιδοτήσεις κινδυνεύει να αγνοήσει τους επαγγελματίες αγρότες, που συμβάλλουν σημαντικά στην ευρωπαϊκή επισιτιστική ασφάλεια, προς όφελος λιγότερο κερδοφόρων και παραγωγικών εκμεταλλεύσεων.
Ο νέος προϋπολογισμός της ΚΑΠ είναι «ακριβώς το αντίθετο από αυτό που θα έπρεπε να στηρίξουμε. Γιατί αυτό που βλέπουμε είναι ότι δεν πρόκειται πλέον για παραγωγικότητα, αλλά γίνεται όλο και περισσότερο μια κοινωνική στήριξη στις εκμεταλλεύσεις», υποστήριξε.
Σύμφωνα πάντως με το Politico αυτή η διαμάχη μπορεί να αποδειχθεί άνευ σημασίας, καθώς πολλές προηγούμενες προσπάθειες της Επιτροπής να εισαγάγει τέτοιους περιορισμούς από τη δεκαετία του 1990 απέτυχαν λόγω της αντίστασης βασικών χωρών της ΕΕ με μεγάλες εκμεταλλεύσεις. Η πιο πρόσφατη απόπειρα να εισαχθούν τέτοιοι περιορισμοί επέζησε στη νομοθετική διαδικασία μόνο ως προαιρετικό μέτρο.
Πηγή: ot.gr
