Politica 89.8
Δημογραφικό: Οι μεγάλες προκλήσεις της γήρανσης του πληθυσμού – Ένας στους τρεις Έλληνες θα είναι άνω των 65 μέχρι το 2060
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και, δυστυχώς, λένε πάντα την αλήθεια… Η γήρανση του πληθυσμού αναδεικνύει το δημογραφικό σε ένα από μεγαλύτερα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών με όλες τις προβολές στο μέλλον να εμφανίζουν αποκαρδιωτικά στοιχεία, τουλάχιστον για τις ανεπτυγμένες χώρες.
Η εξέλιξη των φυσικών ισοζυγίων στην Ελλάδα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αποδεικνύουν ότι η γήρανση του πληθυσμού θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των επόμενων δεκαετιών
Στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 2010 οι θάνατοι είναι σταθερά περισσότεροι από τις γεννήσεις (+4,3 χιλ. το 2011, +58,5 χιλ. το 2024) και θα συνεχίσουν να είναι σύμφωνα με τους ειδικούς, ακόμη και αν η πτωτική πορεία των γεννήσεων ανακοπεί, τις αμέσως επόμενες δεκαετίες.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες προβολές των Ηνωμένων Εθνών (2024) και της Eurostat (EUROPOP-2023) για την περίοδο 2025-2050, διαπιστώνεται μια σύγκλιση στην εκτίμηση ότι το αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων στην Ελλάδα είναι μη αναστρέψιμο.
Σε 35 χρόνια το 34% των πολιτών στην Ελλάδα θα είναι άνω των 65 ετών
Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα: «Τρίτη Ηλικία και Υγιής Γήρανση», που διοργάνωσε η αντιπεριφέρεια υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σε συνεργασία με το Περιφερειακό Τμήμα Θεσσαλονίκης, Κιλκίς και Χαλκιδικής του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών.
«Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας, μέχρι το 2060, το 34% των πολιτών στην Ελλάδα θα είναι άνω των 65 ετών» ανέφερε η αντιπεριφερειάρχης υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης, Μελίνα Δερμεντζοπούλου. Ουσιαστικά μιλάμε για το ένα τρίτο του πληθυσμού με ότι αυτό συνεπάγεται για την αγορά εργασίας και κατ’ επέκταση την οικονομία της χώρας.
«Βάσει και των στατιστικών, η υγιής γήρανση είναι ένα κεφάλαιο που επιβάλλεται να μας απασχολήσει», παρατήρησε η περιφερειάρχης βάζοντας μια άλλη διάσταση του προβλήματος.
Όπως παρατήρησε η ίδια δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης της Στρατηγικής για την υγιή γήρανση για την περίοδο 2026-2030.
«Ενώ το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί (στην Ελλάδα είναι τα 81,1 έτη), μετά την ηλικία των 65 τα 2/3 αυτών των ετών συνοδεύονται από κάποιο χρόνιο νόσημα. Τα περισσότερα χρόνια νοσήματα, μάλιστα, οφείλονται σε παράγοντες που εξαρτώνται από τη συμπεριφορά μας (κάπνισμα, διατροφή, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας)», εξήγησε η κ. Δερμεντζοπούλου.
Η υγιής γήρανση και η ανάγκη για ένα υποστηρικτικό περιβάλλον
Και το ερώτημα είναι: Μεγαλώνουμε, αλλά πώς μεγαλώνουμε; «Την ώρα που η μακροζωία είναι σημάδι προόδου στη δημόσια υγεία, η κακή υγεία κατά τη γήρανση δεν πρέπει να θεωρείται αυτονόητη. Αντίθετα, η υγιής γήρανση συνδέεται με τις επιλογές μας, με τον τρόπο ζωής που έχουμε επιλέξει από τη νεαρή μας ηλικία, με την προσέγγισή μας σε θέματα υγιεινής διατροφής, άσκησης, αποφυγής επιβλαβών συνηθειών κ.ά.», πρόσθεσε η ίδια.
Οι μεγάλες προκλήσεις που θα κληθούν σύντομα να αντιμετωπίσουν οι Αρχές θα αφορούν την ασφαλή γήρανση και την ευημερία των ηλικιωμένων. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις προσπάθειες για την προώθηση φιλικών προς τους ηλικιωμένους συνθηκών, όπως για παράδειγμα ασφαλή, προσβάσιμα κτίρια και μεταφορές, σε δράσεις και πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν την άσκηση και την υιοθέτηση μοντέλων υγιεινής διατροφής, τη χρηματοδότηση δράσεων και στρατηγικών που καταπολεμούν την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά, τη χρηματοδότηση δομών για υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας που ανταποκρίνονται στους ηλικιωμένους, όπως επισήμανε η αντιπεριφερειάρχης.
Για την ευημερία και την ασφάλεια των ηλικιωμένων, είναι απαραίτητο ένα υποστηρικτικό περιβάλλον με πόλεις φιλικές προς τους ηλικιωμένους με προσβασιμότητα σε κτίρια, μεταφορές και υπαίθριους χώρους. Διαμόρφωση του αστικού περιβάλλοντος για την άνετη και ασφαλή κίνηση. Δημιουργία δικτύων αλληλεγγύης και αμοιβαίας βοήθειας. Μορφές οικονομικής στήριξης και προστασίας για τις ευπαθείς ομάδες της τρίτης ηλικίας.
«Είναι ζωτικής σημασίας να υιοθετηθεί μια ολιστική προσέγγιση που βασίζεται στην εμπλοκή πολλών ενδιαφερομένων -από εθνικό έως περιφερειακό και τοπικό επίπεδο- με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και επαγγελματιών με τη συμμετοχή ενώσεων που εκπροσωπούν τους ηλικιωμένους και τις οικογένειές τους, αλλά και εκπροσώπων της πολιτείας», σημείωσε η κ. Δερμεντζοπούλου.
Πέραν των παραπάνω η δημογραφική αλλαγή φέρνει στο προσκήνιο και άλλες προκλήσεις όπως τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών ταμείων, την θωράκιση των συστημάτων υγείας, τον μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας και την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού.
