Φυλακές Κορυδαλλού: 30 χρόνια από τη μεγαλύτερη εξέγερση στα χρονικά

Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις 14 Νοεμβρίου 1995 και την εξέγερση των φυλακών Κορυδαλλού που αποτέλεσε και τη μεγαλύτερη εξέγερση στη σύγχρονη ιστορία των ελληνικών φυλακών.

Ήταν μια εξέγερση που οδήγησε σε εκτεταμένες φθορές, στην ομηρία σωφρονιστικών υπαλλήλων, δεκάδες τραυματισμούς, στον θάνατο τριών κρατουμένων νεκρών από υπερβολική λήψη ναρκωτικών χαπιών καθώς και στον τραγικό και βασανιστικό θάνατο ενός 27χρονου κρατουμένου, που δολοφονήθηκε από συγκρατούμενούς του.

Μαρτυρία

Γράφουν ο Δ. Νικολακόπουλος και «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 19ης Νοεμβρίου 1995:

«Σκηνές πρωτοφανούς βίας και κτηνωδίας συνθέτουν (…) το σκηνικό. Η αφήγηση κρατουμένου ότι συνάδελφοί του είχαν στήσει χορό γύρω από το πτώμα ενός συγκρατουμένου τους που απαγχόνισαν και έκαψαν είναι ενδεικτική της κατάστασης που επικρατούσε στον χώρο των φυλακών».

Ένας από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους που κρατήθηκαν όμηροι από τους εξεγερμένους κρατούμενους, ο αρχιφύλακας Κώστας Κωστόπουλος, αφηγήθηκε όσα συνέβησαν στις φυλακές Κορυδαλλούς, στα «ΝΕΑ» και στον Διονύση Νασόπουλο.

Γράφει ο Διονύσης Νασόπουλος: «Το απόγευμα της Τρίτης, όλα εξελίχθηκαν πολύ γρήγορα στον Κορυδαλλό. Ο αρχιφύλακας ξεκινούσε τη βάρδια του σε Β’ και Γ’ πτέρυγα κι ενώ βρισκόταν στο διάδρομο που ενώνει τις δύο πτέρυγες, αντίκρισε ένα «μπουλούκι» κρατουμένων να τρέχει, να τον ρίχνει κάτω και να τον προσπερνά.

“Ήταν 50-60 κρατούμενοι από τη Γ’ πτέρυγα, αλλοδαποί οι περισσότεροι, κυρίως Αλβανοί. Βγήκαν στο προαύλιο και αμέσως η κίνηση των κρατουμένων από τις δύο πτέρυγες άρχισε να πυκνώνει…”

Ο αρχιφύλακας σηκώθηκε ζαλισμένος, ενώ είχε αρχίσει η λεηλασία της πτέρυγας.

“Δεν ήξερα τι να κάνω. Ήταν βέβαιο ότι οι φυλακές θα γίνονταν άνω-κάτω και σκέφτηκα τους συναδέλφους που βρίσκονταν μέσα στην πτέρυγα. Δεν μπορούσα να υπολογίσω πού θα καταλήξουμε. Ξαναγύρισα στη δεύτερη πτέρυγα – ακούγοντας σπασίματα από διάφορα σημεία – σε μια προσπάθεια να κρυφτώ. Μπήκα σε ένα κελί, κάθησα σε ένα άδειο κρεβάτι και ένας κρατούμενος από το διπλανό μού είπε ‘εντάξει είσαι τώρα…’ Σε λίγα λεπτά και οι κρατούμενοι στη Β ́ πτέρυγα βγήκαν στους διαδρόμους. Ήξεραν ότι βρισκόμουν εκεί… Άλλοι με αγνόησαν και άλλοι φώναζαν “μείνε εκεί που είσαι”. Παρέμεινα στο κελί περίπου δύο ώρες…».

Όμηροι

»Η εξέγερση πλέον είχε γενικευθεί. Και ο αρχιφύλακας αγνοούσε τι γινόταν έξω, αν υπήρχαν όμηροι και πόσοι, αν είχε επιχειρηθεί απόδραση…

»Στις 10 το βράδυ ομάδα κρατουμένων εμφανίστηκε στο κελί και του ζήτησε να βγει έξω.

“Το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να τους ακούσω. Με πήγαν στην Α’ πτέρυγα, σε ένα κελί της οποίας κρυβόταν και ο συνάδελφος Παναγιώτης Κυριακούλης. Πήραν κι αυτόν και μας οδήγησαν πίσω στην Γ’. Το προαύλιο των φυλακών ήταν πλέον γεμάτο κρατουμένους. Καταλήξαμε σε ένα κελί, στον δεύτερο όροφο της Γ’ πτέρυγας, όπου βρίσκονταν και οι άλλοι έξι όμηροι και παρακολουθούσαν από την τηλεόραση όσα συνέβαιναν. Μας κράτησαν εκεί χωρίς να μας πειράξουν, ενώ ομάδα περιφρούρησης από μας παρακολουθούσε…”.

»Τα κανάλια βρίσκονται πλέον σε ζωντανή σύνδεση με τον Κορυδαλλό, όπου σπεύδουν εισαγγελείς και άλλοι αρμόδιοι. Είναι η ώρα της «προσφοράς» καφέ, πορτοκαλάδας και τσιγάρων για τους… κρατούμενους των κρατουμένων.

»Οι οκτώ όμηροι μιλούν σιγά μεταξύ τους και συμφωνούν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε. Τουλάχιστον, δεν έχει χτυπηθεί κανένας. Στην τηλεόραση ακούν ότι αρχίζουν διαπραγματεύσεις κι αυτό είναι μια καλή ευκαιρία για να στραφούν στους κρατουμένους:

“Τους παρακαλέσαμε – κι εγώ προσωπικά – να μη χτυπηθούν υπάλληλοι ή κρατούμενοι και θα βοηθήσουμε να μη γίνει επέμβαση…».

»Την ίδια ώρα, ωστόσο, κάποιοι κρατούμενοι δέχονταν μαχαιριές. Επειδή αντιδρούσαν με όσα συνέβαιναν, έλεγαν τα κανάλια. Ίσως γιατί “κάποιοι βρήκαν ευκαιρία να ξεκαθαρίσουν λογαριασμούς”, λέει ο Κώστας Κωστόπουλος. Έξω άρχισαν να πέφτουν δακρυγόνα και ο χρόνος κυλούσε χωρίς κάτι νεώτερο.

Το δραματικό δίωρο

»Το δίωρο μεταξύ 1 π.μ. έως τις 3 π.μ. ήταν και το πλέον δραματικό για τους οκτώ ομήρους. “Έξω άρχισαν να πέφτουν πυρoβολισμοί, τα δακρυγόνα πύκνωσαν και αρκετοί κρατούμενοι εξοργίστηκαν. Φοβήθηκα ότι τα πάντα μπορούσαν να συμβούν, αφού ήταν αδύνατο να υπάρξει αναίμακτη έφοδος. Και ξαναπαρακαλέσαμε να μην πειράξουν κανέναν… Στο διάστημα αυτό μας μετέφεραν σε άλλο κελί της ίδιας πτέρυγας και μετά μας άφησαν να τηλεφωνήσουμε στους δικούς μας…”.

»Τα ξημερώματα, παρά το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν ναυαγήσει, οι εξεγερθέντες δέχθηκαν να αφήσουν δύο ομήρους σε ένδειξη “καλής θέλησης”. Πρώτος αφέθηκε ελεύθερος ο ψυχίατρος Αλ. Φιλιππάκης και μετά 25 λεπτά ο Κώστας Κωστό- πουλος. Επιθυμία των κρατουμένων ήταν η εξέλιξη αυτή να μη γνωστοποιηθεί και ο αρχιφύλακας, αφού πέρασε από το διοικητήριο, βγήκε από την κεντρική πύλη χωρίς να τον αντιληφθούν.

»Και τώρα, εκτός από τις ευχαριστίες του για τη συμπεριφορά των κρατουμένων, τους απευθύνει νέα έκκληση να μην πειράξουν και να αφήσουν ελεύθερους τους υπόλοιπους ομήρους.

»Η περιπέτεια για τον αρχιφύλακα είχε αίσιο τέλος. Και το ερώτημα είναι γιατί έγιναν όλα αυτά: “Εγώ αρχικά κατάλαβα ότι οι κρατούμενοι εξεγείρονται”, λέει. “Τώρα, αν κάποιοι επιχείρησαν να αποδράσουν, φυσικό είναι. Έτσι κι αλλιώς, όλοι γνωρίζουν ότι οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι δεν επαρκούν. Και το καράβι του Κορυδαλλού βούλιαξε…”.

Ο ψυχίατρος

»“Στην περίπτωσή μου, νομίζω ότι έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι δεν είμαι μόνιμος γιατρός των φυλακών και δεν ανήκω βέβαια στο σωφρονιστικό προσωπικό”, ανέφερε αργά χθες το βράδυ στα «ΝΕΑ» ο ψυχίατρος Αλέκος Φιλιππάκης, ο οποίος ήταν ο πρώτος όμηρος που αφέθηκε ελεύθερος από τους εξεγερθέντες κρατούμενους.

»“Τη στιγμή που ξεκίνησε η εξέγερση, βρισκόμουν στο ιατρείο των φυλακών και συμπλήρωνα ιατρικά έγγραφα”, πρόσθεσε. “Στον Κορυδαλλό πήγαινα κατ’ επίσκεψη τους τελευταίους 8 μήνες και ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα είχα συμμετοχή σε μια τέτοια σοβαρή κατάσταση. Οι κρατούμενοι δεν με πείραξαν. Και δεν φοβήθηκα περισσότερο από τους υπόλοιπους. Αλλά, ομολογώ ότι υπήρχε αρκετό άγχος, για μένα, για τους δικούς μου που ανησυχούσαν, καθώς δεν γνώριζα πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση…”.

Πώς έληξε

»Ελεύθεροι αφέθηκαν αργά το βράδυ χθες (15.11.1995) οι έξι όμηροι που κρατούσαν οι στασιαστές στις φυλακές Κορυδαλλού. Η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα εξέγερση στις φυλακές έληξε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, μετά τις διαβεβαιώσεις των υπευθύνων του υπουργείου Δικαιοσύνης ότι θα γίνουν δεκτά τα αιτήματά τους.

»Οι υπάλληλοι των φυλακών, που έμειναν επί περίπου τριάντα ώρες όμηροι στα χέρια των κρατουμένων, πέρα από τα εμφανή σημάδια της ταλαιπωρίας και της αγωνίας, ήταν καλά και αποχώρησαν γρήγορα, χωρίς να κάνουν δηλώσεις.

»Η εξέλιξη ήταν ξαφνική και παράλληλη με τις συνεχείς μεταφορές τραυματιών κρατουμένων από τη φυλακή στο νοσοκομείο.

»Η αντίστροφη μέτρηση για το τέλος της εξέγερσης άρχισε λίγο μετά τις 12 το βράδυ, όταν αντιπροσωπεία των κρατουμένων ζήτησε να επιτραπεί η είσοδος στις τηλεοπτικές κάμερες και να μιλήσουν στους δημοσιογράφους για τα αιτήματά τους.

»Στο προαύλιο των φυλακών, τους δημοσιογράφους περίμεναν τρεις ισοβίτες, παρουσία του γενικού γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Σ. Παυλέα, δύο βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και του διευθυντή των φυλακών Κορυδαλλού.

»Ανάμεσα στους τρεις κρατουμένους που ζήτησαν να μιλήσουν στους δημοσιογράφους, ήταν οι Πανταζής και Σερεμέτης – εκπρόσω ποι, όπως δήλωσαν, της πλειοψηφίας των κρατ τουμένων – οι οποίοι αφού ανακοίνωσαν την απελευθέρωση των ομήρων εξήγησαν πως αυτ τομάτως λύεται η κατάληψη.

»Οι ίδιοι αναφέρθηκαν για μία ακόμη φορά στα αιτήματά τους, δίνοντας προτεραιότητα στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις φυλακές, τη βελτίωση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, την επιτάχυνση των διαδικασιών αποφυλάκισης για όσους έχουν εκτίσει το 1/4 της ποινής τους και την τήρηση των διατάξεων του νόμου για την προσωρινή κράτηση.

»Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης, κ. Παυλέας, διαβεβαίωσε τους κρατουμένους ότι θα γίνουν δεκτά τα αιτήματά τους και από την πλευρά των τελευταίων ο Πανταζής δήλωσε πως οι φυλακισμένοι εμπιστεύονται τις προθέσεις του υπουργείου.

»Όταν ρωτήθηκαν οι κρατούμενοι για το πώς ξεκίνησε η εξέγερση, απάντησαν πως αφορμή στάθηκε η απόπειρα ομάδας αλλοδαπών να δραπετεύσουν. Για τους κρατουμένους που τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης είπαν χαρακτηριστικά πως “εδώ είναι φυλακή κι όχι κολλέγιο”, ενώ δεν αρνήθηκαν πως οι συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών κρατουμένων είναι συχνές».

Η αποτρόπαια δολοφονία

Η υπόθεση της αποτρόπαιας δολοφονίας του 27χρονου κρατούμενου Δημήτρη Καραμούτη εκδικάστηκε τον Ιανουάριο του 1998.

Γράφει ο Προκόπης Γιόγακας και «ΤΑ ΝΕΑ» στις 28 Ιανουαρίου 1998:

«Τον Νοέμβριο του 1995 σκότωσαν έναν εικοσιεπτάχρονο κρατούμενο στις φυλακές του Κορυδαλλού, τρυπώντας τον 23 φορές στην καρδιά και καίγοντας το πτώμα του για να σβήσουν τα ίχνη τους. Ήταν δύο και είχαν τρεις συνεργούς. Και οι πέντε θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την αιματηρή εξέγερση στον Κορυδαλλό, που κόστισε τη ζωή τεσσάρων κρατουμένων.

»Χθες κάθισαν στο εδώλιο μόνον οι τρεις, αφού από τους υπόλοιπους ο ένας αποφυλακίστηκε επειδή δεν εκδόθηκε εγκαίρως ένταλμα σύλληψής του κι ο άλλος δραπέτευσε από το περασμένο καλοκαίρι, χωρίς να έχει συλληφθεί μέχρι σήμερα.

»Μαζί τους κάθισαν στο εδώλιο και άλλοι τέσσερις κρατούμενοι που κατηγορούνται ως πρωταίτιοι για την αιματηρή εξέγερση, αλλά και την ομηρεία οκτώ ατόμων (σωφρονιστικού και ιατρικού προσωπικού).

»Οι κατηγορούμενοι, σύμφωνα με το πόρισμα, που συνέταξε ο αντεισαγγελέας Εφετών Πειραιά κ. Αντώνης Μύτης, αφού τρύπησαν τον 27χρονο κρατούμενο, που είχε μπει στη φυλακή για παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, 23 φορές στην καρδιά και στους πνεύμονες, τον κρέμασαν και στη συνέχεια τον έκαψαν.

Λάθος πρόσωπο

»Ο αρχιφύλακας Γιώργος Παπαθεοφίλου, που μετά την ομηρεία των συνάδελφων του πήγε στο αρχιφυλακείο, κατέθεσε ότι “ίσως οι δολοφόνοι να έκαναν λάθος και σκότωσαν τον Δημήτρη Καραμούτη, νομίζοντας ότι είναι ο κρατούμενος Αλεξάκης, τον οποίο θεωρούσαν πληροφοριοδότη”. Ωστόσο, δεν απέκλεισε την εκδοχή να τον σκότωσαν για εκφοβισμό των υπολοίπων κρατουμένων: “Έπρεπε να δείξουν ότι είχαν το κουμάντο”, συμπλήρωσε.

Εκφοβισμός μπροστά στη δικαιοσύνη

Όσα πάντως πρωτοφανή έγιναν στη δίκη καταδεικνύουν με τον πιο αυθεντικό τρόπο, ότι η φυλακή έχει εντελώς δικούς της νόμους και κανόνες.

«Ένας μάρτυρας ­που ήταν αυτόπτης στη δολοφονία ­ζητούσε προστασία από το κράτος, ώστε να καταθέσει. Οι δικαστικοί λειτουργοί ανήμποροι προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι θα κάνουν ό,τι ήταν δυνατόν, αλλά στο αδιέξοδο που δημιουργήθηκε και μετά τη διακοπή της δίκης για μία ώρα ήρθε ως επιστέγασμα να προστεθεί η θρασύτατη απειλή του βασικού κατηγορουμένου προς τον μάρτυρα:

“Εγώ ρε σε είχα μαχαιρώσει τότε. Γιατί φοβάσαι να το πεις”

»Και ενώ οι δικαστικοί έκπληκτοι παρακολουθούσαν αυτά που συνέβαιναν μπροστά τους, ο μάρτυρας τελικά αποχώρησε!.

»Ο Σταύρος Λαμπρόπουλος ήταν ο χθεσινός βασικός μάρτυρας κατηγορίας, που όπως ο ίδιος είπε αργότερα στα «ΝΕΑ» ήξερε ότι αν δεν υπήρχαν εγγυήσεις για την προστασία του κάποιοι θα τον μαχαίρωναν. “Δεν φοβάμαι αυτούς που τον σκότωσαν. Φοβάμαι τους άγνωστους φίλους τους που θα με μαχαιρώσουν σε ανύποπτο χρόνο αν ανοίξω το στόμα μου”, είπε κάνοντας τους δικαστές να “παγώσουν” από την τροπή των πραγμάτων.

(…)

Κατάθεση

»Όταν η εισαγγελέας κ. Ευγενία Παπαγεωργίου τού ανακοίνωσε ότι επικοινώνησε με τον εισαγγελέα των Φυλακών διαβεβαιώνοντάς τον ότι θα έχει πρόσθετη προστασία, ο μάρτυρας κατονόμασε τους Νίκο Πανταζή και Κωνσταντίνο Φωτίου (…) ως αυτουργούς της δολοφονίας και κατέθεσε ότι είδε τους αδελφούς Παναγιώτη και Χρήστο Στάντζο έξω από το κελί του Δημήτρη Καραμούτη την ώρα που έβαλαν φωτιά και έκαψαν το πτώμα του.

»“Ήμουν στο κελί οκτώ, τραυματισμένος στα πλευρά. Από τη φωνή αναγνώρισα τον Νίκο Πανταζή και όταν κοίταξα από το παραθυράκι της πόρτας, είδα τους Στάντζους”, κατέθεσε, μεταξύ άλλων. Επιβεβαίωσε μάλιστα την προχθεσινή κατάθεση του κρατούμενου Βασίλη Βορίλα, ότι υπήρχε εντολή θανάτωσής του επειδή “κάρφωσε” κάποιους για ναρκωτικά όταν ήταν στις φυλακές της Λάρισας και άφησε να εννοηθεί ότι σκότωσαν από λάθος τον Δημήτρη Καραμούτη.

»Η κατάθεσή του όμως είχε άδοξο τέλος. Κάποια στιγμή και ενώ εξεταζόταν κατ’ αντιπαράσταση με τον Νίκο Πανταζή, ο οποίος αφού του είπε ότι αυτός ήταν που τον μαχαίρωσε ­πράγμα που αρνήθηκε ο Σταύρος Λαμπρόπουλος ­ και με εχθρικό ύφος τον απείλησε «πάρε των ομματιών σου και φύγε…», ο μάρτυρας άκουσε από τον συνήγορο υπεράσπισης του Πανταζή και των αδελφών Στάντζου (…) τη λέξη «ρουφιάνος».

»Τσαντισμένος αποχώρησε από την αίθουσα, παρά τις διαβεβαιώσεις του συνηγόρου ότι δεν απευθυνόταν σε αυτόν, λέγοντας πως θα υποβάλει μήνυση εις βάρος του».

Το δίκαστήριο επέβαλε την ποινή της ισόβιας κάθειρξης και φυλάκιση 18,5 ετών για τις κατηγορίες της δολοφονίας, της απόπειρας δολοφονίας, της αρπαγής των σωφρονιστικών υπαλλήλων, της διακεκριμένης φθοράς και στάσης

 

---

Περισσότερα Video

Ακολουθήστε το Politica στο Google News και στο Facebook