Η «ακτινογραφία» της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό

Με αφορμή την επικύρωση της απόφασης καθιέρωσης της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας από την UNESCO, το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει τους τρόπους παροχής ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό, που παρέχεται, καθοδηγείται και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας.
«Η ελληνική γλώσσα είναι η ψυχή του πολιτισμού μας και η γέφυρα που ενώνει τον ελληνισμό με κάθε γωνιά του κόσμου. Σε μια εποχή που η γλωσσική και πολιτιστική ταυτότητα δοκιμάζεται, η Ελλάδα απαντά με πράξεις συνέχειας, καινοτομίας και εξωστρέφειας – επενδύοντας στους εκπαιδευτικούς μας, στηρίζοντας τα ελληνικά σχολεία του εξωτερικού, Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας αλλά και τις έδρες των πανεπιστημίων διευρύνοντας τις ευκαιρίες εκμάθησης της γλώσσας μας», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη.
«Με συνέπεια και σχέδιο, συνεχίζουμε να επεκτείνουμε το δίκτυο ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, δίνοντας σε κάθε παιδί με ελληνική καταγωγή, όπου κι αν ζει, τη δυνατότητα να μαθαίνει, να μιλά και να ονειρεύεται στα ελληνικά», προσέθεσε η υπουργός και κατέληξε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας μας θυμίζει πως η ελληνική Παιδεία δεν είναι παρελθόν, αλλά είναι παρόν και μέλλον. Είναι η δύναμη που ενώνει τους Έλληνες της διασποράς, εμπνέει τους νέους του κόσμου και μεταφέρει το φως της ελληνικής γλώσσας, του ελληνικού πολιτισμού στις επόμενες γενιές».
Πενήντα οκτώ αμιγή σχολεία σε οκτώ χώρες
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, στο εξωτερικό αυτή την στιγμή λειτουργούν 58 αμιγή ελληνικά σχολεία με τον συνολικό αριθμό μαθητών να ανέρχεται στους 3.280. Η συντριπτική πλειονότητα των σχολείων αυτών λειτουργεί στη Γερμανία (29). Ακολουθούν το Κονγκό με 8 αμιγή ελληνικά σχολεία, η Αίγυπτος με 6, το Βέλγιο, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο με 4, το Ισραήλ με 2 και η Ιταλία με 1 σχολείο.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι εκτός από τα αμιγή ελληνικά σχολεία, στο εξωτερικό λειτουργούν και τα δίγλωσσα σχολεία, στα οποία διδάσκεται και η ελληνική γλώσσα εκτός της γλώσσας της χώρας υποδοχής.
Τέσσερα νέα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας, σε Αρμενία, Ην. Βασίλειο, Γερμανία και Γαλλία
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, η μεγαλύτερη κατηγορία εκπαιδευτικών μονάδων στο εξωτερικό είναι τα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, τα οποία αποτελούν αδιαβάθμητη μορφή εκπαίδευσης για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας και λειτουργούν απογεύματα ή Σάββατα. Συνολικά λειτουργούν 222 αναγνωρισμένα ΤΕΓ διεθνώς, στα 135 εκ των οποίων το Υπουργείο Παιδείας αποστέλλει εκπαιδευτικούς.
Από την περασμένη άνοιξη η κυρία Ζαχαράκη αναγνώρισε τα τέσσερα επιπλέον Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού και συγκεκριμένα: «Λόγος Ελληνικός του Ερεβάν» στο Ερεβάν της Αρμενίας, το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας: «The Greek School of Wales-Ελληνικό Σχολείο Ουαλίας» στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας «Νάγκολντ Βάδης Βυρτεμβέργης» στη Γερμανία και το Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας «Aix-en-Provence» στη Γαλλία.
«Τα τέσσερα νέα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού αποτελούν ζωντανή απόδειξη ότι η Γλώσσα και η Παιδεία μας ταξιδεύουν, εμπνέουν, αγγίζουν τις καρδιές των ανθρώπων πέρα από τα σύνορα», σχολίασε σχετικά η κυρία Ζαχαράκη.
Οι φοιτούντες στα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας (ΤΕΓ) μπορούν να λάβουν μέρος στις εξετάσεις για την πιστοποίηση της ελληνομάθειας που οργανώνει το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά επίπεδα γλωσσομάθειας. Σημειώνεται ότι στις εξετάσεις του Μαΐου 2025 έλαβαν μέρος 11.290 μαθητές.
Εκπαιδευτικοί και διδακτικό υλικό
Η οργανωμένη παρέμβαση-ενίσχυση της ελληνικής Πολιτείας, όσον αφορά τις ως άνω εκπαιδευτικές μονάδες ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, πραγματοποιείται στοχευμένα με την απόσπαση εκπαιδευτικών από την Ελλάδα, καλύπτοντας τις εκπαιδευτικές ανάγκες 40.068 μαθητών. Κατά το έτος 2025 υπηρετούν στο εξωτερικό 757 εκπαιδευτικοί. Επίσης, υπηρετούν 27 ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί (επιτόπιο προσωπικό). Με αποσπασμένους εκπαιδευτικούς ενισχύονται και Τμήματα ελληνικού ενδιαφέροντος σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα του εξωτερικού. Φέτος ενισχύθηκαν 28 πανεπιστημιακές Έδρες με 33 αποσπασμένους εκπαιδευτικούς. Στόχος του Υπουργείου Παιδείας, όπως επισημάνθηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, είναι να μειωθεί ο χρόνος έκδοσης των αποσπάσεων για το εξωτερικό. Αξίζει να σημειωθεί, ότι για το σχολικό έτος 2025-2026, οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις αποσπάσεων εκδόθηκαν νωρίτερα από κάθε άλλη φορά, κατά την διάρκεια των τελευταίων 10 ετών.
Το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού αποστέλλει δωρεάν διδακτικό υλικό σε εκπαιδευτικές μονάδες ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό. Κατά το τρέχον σχολικό έτος έχουν ήδη αποσταλεί 145.805 αντίτυπα βιβλίων.
Ο συντονισμός, η διοίκηση και εποπτεία των εκπαιδευτικών μονάδων και του αποσπασμένου εκπαιδευτικού προσωπικού στο εξωτερικό εμπίπτει στις αρμοδιότητες των Συντονιστών Εκπαίδευσης Εξωτερικού. Αυτή τη χρονική περίοδο λειτουργούν 11 Συντονιστικά Γραφεία σε όλο τον κόσμο (Σ.Γ.Ε Μονάχου, Σ.Γ.Ε. Ντύσσελντορφ, Σ.Γ.Ε. Βρυξελλών, Σ.Γ.Ε. Λονδίνου, Σ.Γ.Ε. Βουκουρεστίου, Σ.Γ.Ε. Καΐρου, Σ.Γ.Ε. Γιοχάνεσμπουργκ, Σ.Γ.Ε. Μελβούρνης, Σ.Γ.Ε. Ν. Υόρκης, Σ.Γ.Ε. Κορυτσάς και Σ.Γ.Ε. Κωνσταντινούπολης), στην περιοχή ευθύνης των οποίων ανήκουν πλέον της μίας χώρας.
Ευρωπαϊκά Σχολεία
Επίσης, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού στηρίζει τον θεσμό των Ευρωπαϊκών Σχολείων. Σήμερα λειτουργούν 6 ευρωπαϊκά σχολεία με ελληνικό τμήμα (Βρυξέλλες Ι, Βρυξέλλες ΙΙΙ, το Λουξεμβούργο Ι, το Λουξεμβούργο ΙΙ, το Ευρωπαϊκού Σχολείο Μονάχου και το Ευρωπαϊκό Σχολείο Φρανκφούρτης) και παράλληλα, στο Ηράκλειο της Κρήτης λειτουργεί διαπιστευμένο Ευρωπαϊκό Σχολείο. Κατά το τρέχον σχολικό έτος, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού έχει αποσπάσει 78 εκπαιδευτικούς για την διδασκαλία 536 μαθητών στα προαναφερόμενα σχολεία.
Σε συνεργασία με την Ελληνική Αντιπροσωπεία στον Θεσμό των Ευρωπαϊκών Σχολείων, διαμορφώθηκε στοχευμένη στρατηγική ενίσχυσης της ελληνικής συμμετοχής στα όργανα διοίκησης του Θεσμού, με σκοπό την ουσιαστικότερη παρουσία και επιρροή της χώρας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, καλύφθηκε για πρώτη φορά, το 2025 η θέση: Coordinator for Sustainability and Digital Education at the “Pedagogical Development” Unit από Έλληνα εκπαιδευτικό, ενισχύοντας περαιτέρω τη θεσμική εκπροσώπηση της Ελλάδας στο σύστημα των Ευρωπαϊκών Σχολείων.
Νομοθετικές ρυθμίσεις
Με πρόσφατες νομοθετικές ρυθμιστικές- βελτιώσεις του βασικού νόμου για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό καθορίστηκαν, μεταξύ άλλων, θέματα όπως οι προϋποθέσεις αναγνώρισης των Τμημάτων Ελληνικής Γλώσσας, η ενίσχυση των αναγνωρισμένων Τμημάτων Ελληνικής Γλώσσας με αποσπασμένους εκπαιδευτικούς, η διατήρηση της οργανικής θέσης σε σχολείο στην Ελλάδα για τους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς. Επίσης δόθηκε η δυνατότητα τοποθέτησης αποσπασμένων εκπαιδευτικών προς κάλυψη του υποχρεωτικού τους ωραρίου, τόσο με την παροχή και εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης σε μορφές οργάνωσης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης του οικείου Συντονιστικού Γραφείου Εκπαίδευσης, όσο και με την παροχή διοικητικού έργου διά ζώσης ή εξ’ αποστάσεως σε αυτό, ενώ ρυθμίστηκαν θέματα απόσπασης εκπαιδευτικών-κληρικών της δημόσιας πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Παράλληλα, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, θα κατατεθεί σύντομα νομοθετική ρύθμισης για την επέκταση καταβολής του ειδικού επιμισθίου και κατά το 5ο έτος απόσπασης των εκπαιδευτικών, ενισχύοντας την προοπτική παραμονής των αποσπασμένων στο εξωτερικό με πολλαπλό παιδαγωγικό και διοικητικό όφελος.
Τέλος, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού μεριμνά για την επίλυση τυχόν στεγαστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα αμιγή ελληνικά σχολεία που εποπτεύει. Φέτος, οριστικοποιήθηκε η λύση για τη στέγαση του Ελληνικού Σχολείου Μονάχου με την υπογραφή σύμβασης μίσθωσης ακινήτου με διάρκεια μίσθωσης 10 έτη (έως 31/8/2035) και με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα 10 έτη. Η παράδοση του κτιρίου προβλέπεται να γίνει την 1η Δεκεμβρίου 2025.
Πηγή: amna.gr