Politica 89.8
Hellenic Train: Αδιανόητη αναίρεση κατά των συγγενών θυμάτων των Τεμπών – Νέα δοκιμασία για τις οικογένειες
Του Νίκου Τσιλιπουνιδάκη
Σε μια ενέργεια που προκαλεί οργή και αγανάκτηση, η ιταλικών συμφερόντων Hellenic Train —η εταιρεία που ανήκει στο ιταλικό δημόσιο— προχώρησε την τελευταία ημέρα της προθεσμίας (29 Σεπτεμβρίου) στην άσκηση αίτησης αναίρεσης κατά της απόφασης που δικαίωνε τέσσερις συγγενείς θύματος της τραγωδίας των Τεμπών, του ελεγκτή της επιβατικής αμαξοστοιχίας, επιδικάζοντάς τους συνολική αποζημίωση 800.000 ευρώ, από κοινού με τον ΟΣΕ.
Η απόφαση αυτή, η πρώτη που εκδόθηκε σε δεύτερο βαθμό για την πολύνεκρη τραγωδία, είχε αναγνωρίσει τις ευθύνες της εταιρείας και του ΟΣΕ για τις παραλείψεις ασφαλείας που οδήγησαν στον θάνατο εργαζομένων και επιβατών.
Ωστόσο, η Hellenic Train επέλεξε να σταθεί απέναντι στις οικογένειες των θυμάτων, επιμένοντας σε έναν ατέρμονο δικαστικό μαραθώνιο, παρά τις πολιτικές παραινέσεις και το ξεκάθαρο ηθικό βάρος της υπόθεσης.
Παρά την πολιτική παρέμβαση και την υπεύθυνη στάση του ΟΣΕ
Η στάση της εταιρείας γίνεται ακόμη πιο προκλητική, καθώς προχώρησε στην αίτηση αναίρεσης παρά την επίσημη παρέμβαση του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών Κωνσταντίνου Κυρανάκη στις 26 Σεπτεμβρίου, ο οποίος ζήτησε ρητά τόσο από τον ΟΣΕ όσο και από την Hellenic Train να παραιτηθούν από το δικαίωμα αυτό, επικαλούμενος τον σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων και την ανάγκη αποφυγής περαιτέρω ταλαιπωρίας των συγγενών.
Ο ΟΣΕ ανταποκρίθηκε άμεσα, εκδίδοντας ανακοίνωση την ίδια ημέρα με την οποία δήλωσε ότι δεν θα προχωρήσει σε ένδικα μέσα. Αντιθέτως, η Hellenic Train —δηλαδή το ιταλικό δημόσιο— αγνόησε επιδεικτικά τόσο την πολιτεία όσο και το κοινωνικό αίσθημα, προχωρώντας μονομερώς στην αναίρεση.
Οι ισχυρισμοί της εταιρείας και η «οικονομική λογική» απέναντι στην ανθρώπινη τραγωδία
Στους ισχυρισμούς της για την αναίρεση, η εταιρεία υποστηρίζει ότι:
- Κατηγορείται για παραλείψεις μέτρων ασφαλείας που, κατά την άποψή της, δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της.
- Το ποσό της αποζημίωσης για ψυχική οδύνη (200.000 ευρώ ανά συγγενή) είναι «δυσανάλογο» και παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας.
Αντί δηλαδή να αποδεχθεί την ευθύνη και να σταθεί δίπλα στις οικογένειες που έχασαν τους ανθρώπους τους σε ένα εργατικό δυστύχημα μέσα στο ίδιο της το τρένο, η εταιρεία επικαλείται τεχνικές νομικές λεπτομέρειες και οικονομικά επιχειρήματα, αντιμετωπίζοντας την τραγωδία σαν «υπολογισμό ρίσκου» σε ισολογισμό.
Χαρακτηριστικό είναι και το απόσπασμα από την τελευταία ετήσια οικονομική της έκθεση, όπου η εταιρεία αναφέρει ότι, παρά την καταδικαστική απόφαση, οι ασφαλιστικές της καλύψεις επαρκούν και «η εκτίμηση της Διοίκησης για τον οικονομικό κίνδυνο παραμένει αμετάβλητη». Για την Hellenic Train, η τραγωδία των Τεμπών φαίνεται να αποτιμάται με όρους ασφαλιστικών αποζημιώσεων και όχι ανθρώπινης ζωής.
Παρέμβαση Αλ. Μητρόπουλου: «Η τραγωδία συνεχίζεται στα πρόσωπα των συγγενών»
Για την ενέργεια της εταιρείας παρενέβη ο πρόεδρος της ΕΝΥΠΕΚΚ, Αλέξης Μητρόπουλος: «Παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις μελών της κυβέρνησης, η HELLENIC TRAIN άσκησε τελικά, την τελευταία ημέρα της προθεσμίας (26-9-2025), αναίρεση κατά της απόφασης του Εφετείου Αθηνών που είχε δικαιώσει τους συγγενείς θανόντος υπαλλήλου της. Η τραγωδία συνεχίζεται στα απελπισμένα πρόσωπα των συγγενών των θυμάτων που ζητούν δικαίωση!!».
Ο ίδιος υπενθύμισε ότι πρόκειται για εργατικό δυστύχημα: «Ο συγκεκριμένος ελεγκτής χάθηκε πάνω στο καθήκον, σκοτώθηκε ακαριαία… Θα τους δικάσουμε αν δεν παραιτηθούν — που δεν πρόκειται να παραιτηθούν. Ετοιμαζόμαστε για τρίτο δικαστήριο και νέα ταλαιπωρία».
Παράδειγμα προς μίμηση το Ελληνικό Δημόσιο
Η στάση της Hellenic Train έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το παράδειγμα του Ελληνικού Δημοσίου στις τραγωδίες του Ματιού και της Μάνδρας. Με ειδική ρύθμιση που ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2025, το Δημόσιο παραιτήθηκε από όλα τα ένδικα μέσα σε υποθέσεις αποζημιώσεων, αναγνωρίζοντας το ηθικό του χρέος προς τα θύματα και επιταχύνοντας την απονομή δικαιοσύνης.
Μέχρι σήμερα, έχουν αποσυρθεί 37 ένδικα μέσα και έχουν καταβληθεί σχεδόν 3 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις, με διαδικασίες που δεν ξεπερνούν τον έναν μήνα.
Με επιστολή του προς τη διοίκηση του ΟΣΕ στις 26 Σεπτεμβρίου ο κ. Κυρανάκης είχε ζητήσει, να παραιτηθεί από το δικαίωμα της άσκησης αναίρεσης.
«Σε συνέχεια της υπ’ αριθ. 3886/2025 αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών κρίνεται επιβεβλημένο ότι η εταιρία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μ.Α.Ε.» οφείλει να μην ασκήσει αίτηση αναιρέσεως κατά της ανωτέρω τελεσίδικης δικαστικής αποφάσεως. Η επιλογή αυτή υπαγορεύεται από την ανάγκη σεβασμού της δικαστικής κρίσης και αποφυγής περαιτέρω ταλαιπωρίας των συγγενών των θυμάτων. Η Πολιτεία και η εταιρία έχουν ηθική υποχρέωση να δείξουν έμπρακτο σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων και στις οικογένειές τους. Ως εκ τούτου, σας καλώ να μην προβείτε στην άσκηση αναιρέσεως κατά της ανωτέρω αποφάσεως» σημείωνε ο αναπληρωτής υπουργός.
Άμεση υπήρξε η ανταπόκριση του ΟΣΕ, ο οποίος την ίδια ημέρα εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε: «Στις 21 Ιουλίου 2025 δημοσιεύθηκε η εφετειακή απόφαση που προβλέπει αποζημιώσεις ύψους 200.000 ευρώ σε τέσσερις συγγενείς θύματος (σύνολο 800.000 ευρώ) της τραγωδίας των Τεμπών. Πρόκειται για την πρώτη απόφαση που εκδίδεται για αποζημιώσεις.
Την Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου ήταν η προθεσμία για την άσκηση αναίρεσης από πλευράς ΟΣΕ και Hellenic Train. Παρά την προβλεπόμενη διαδικασία για εξάντληση των ενδίκων μέσων, ο Αν. Υπουργός Κωνσταντίνος Κυρανάκης, εκφράζοντας την Κυβέρνηση, ζήτησε από την νέα διοίκηση του ΟΣΕ να παραιτηθεί από αυτήν την αξίωση, ώστε να μην ταλαιπωρηθούν περαιτέρω οι συγγενείς του θύματος».
Απόσυρση από ένδικα μέσα για Μάτι και Μάνδρα
Το παράδειγμα της απόσυρσης του Δημοσίου από την άσκηση ένδικων μέσων έχει εφαρμοστεί στις τραγωδίες στο Μάτι και τη Μάνδρα και έχουν καταβληθεί αποζημιώσεις ύψους 2,9 εκατ. ευρώ.
Το ελληνικό δημόσιο, όπως ανακοίνωσε προ εβδομάδων το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, έως και σήμερα αποδέχθηκε 31 αποφάσεις των Διοικητικών Δικαστηρίων και παραιτήθηκε από 6 ασκηθείσες εφέσεις, εφαρμόζοντας πιστά τη νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε τον Απρίλιο 2025.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, βασικός στόχος της Πολιτείας είναι η ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας αποπληρωμής, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια και με απλουστευμένες διαδικασίες. Σήμερα, ο μέσος χρόνος καταβολής των αποζημιώσεων δεν ξεπερνά τον έναν μήνα, εφόσον έχουν κατατεθεί εγκαίρως και ορθά όλα τα απαραίτητα έγγραφα.
Η ρύθμιση που ψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο ύστερα από εισήγηση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη, προβλέπει τη μη άσκηση από το Δημόσιο ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων που εκδίδονται, καθώς και την παραίτηση του Δημοσίου από τα ασκηθέντα ένδικα μέσα κατά αποφάσεων που επιδικάζουν χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης ή ηθικής βλάβης για θανάτους και τραυματισμούς, που προκλήθηκαν από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και τις πλημμύρες στη Μάνδρα, καθώς και αποζημιώσεις για έξοδα νοσηλείας και κηδείας.
Από την ψήφιση της ρύθμισης έως σήμερα, σε διάστημα μόλις έξι μηνών, το Δημόσιο έχει αποσυρθεί από:
* 32 ένδικα μέσα που αφορούσαν στο Μάτι
* 5 ένδικα μέσα που αφορούσαν στη Μάνδρα.
Το ακριβές ποσό που έχει καταβληθεί στους δικαιούχους ανέρχεται σε 2.863.914,30 ευρώ.
Αντίστοιχα, η Hellenic Train θα μπορούσε —και θα όφειλε— να επιλέξει τον δρόμο του σεβασμού και της ευθύνης. Αντ’ αυτού, επιλέγει να σταθεί απέναντι στις οικογένειες, να τις εξαντλήσει ψυχικά και νομικά, μετατρέποντας τη δικαστική διαδικασία σε νέα δοκιμασία για ανθρώπους που ήδη κουβαλούν αβάσταχτο πόνο.
Μια αναίρεση που δεν είναι «τεχνική υπόθεση» – Είναι ζήτημα ηθικής
Η απόφαση της Hellenic Train να επιμείνει στην αναίρεση δεν είναι απλώς μια νομική διαδικασία. Είναι μια κυνική επιλογή που ανατρέπει την όποια σχέση εμπιστοσύνης με την ελληνική κοινωνία, προσβάλλει τη μνήμη των θυμάτων και δοκιμάζει ξανά τις αντοχές των οικογενειών τους.
Σχεδόν δύο χρόνια μετά την τραγωδία, οι συγγενείς των θυμάτων βρίσκονται αντιμέτωποι όχι μόνο με την απώλεια, αλλά και με την ψυχρή στάση μιας εταιρείας που θα έπρεπε να λογοδοτεί, όχι να παλεύει στα δικαστήρια για να μειώσει αποζημιώσεις.
