Ιστορική συναυλία – αφιέρωμα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Σταύρο Ξαρχάκο

Χιλιάδες άνθρωποι εξέφρασαν το δικό τους «ευχαριστώ» το βράδυ του Σαββάτου σε έναν από τους κορυφαίους της ελληνικής μουσικής, τον Σταύρο Ξαρχάκο, σμίγοντας τις φωνές τους με εκείνες σπουδαίων ερμηνευτών σε τραγούδια που έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές και, όπως κάθε υψηλή πολιτιστική δημιουργία, εξυψώνουν τον άνθρωπο.
Στην αρχή της συναυλίας-αφιερώματος της ΚΕ του ΚΚΕ στον Σταύρο Ξαρχάκο μίλησε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, ο οποίος αναφέρθηκε στην ουσία και σημασία της δημιουργίας του Σ. Ξαρχάκου τον οποίο ευχαρίστησε για «την τέχνη, το ήθος και τη στάση του» ενώ στο δικό του χαιρετισμό ο μεγάλος συνθέτης μίλησε για «ιστορική μέρα» κσθώς «ποτέ στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας δεν συνέβη αυτό που συμβαίνει σήμερα εδώ.».
Τονίζοντας ότι «το μόνο κόμμα που έχει κότσια για να υλοποιήσει την υπέρβαση είναι το ΚΚΕ» ο Σ. Ξαρχάκος πρόσθεσε «αν δεν υπήρχε η πρωτοβουλία του Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, δεν θα είχαμε την αποψινή βραδιά. Τον ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.».
Καλώς ήρθατε σε αυτή τη μεγάλη συναυλία. Καλώς ανταμώσαμε απόψε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, για να τιμήσουμε έναν από τους μεγάλους αυτής της χώρας και όχι μόνο.
Θα είναι σε όλους και όλες σας – πιστεύω – γνωστό ότι ο Σταύρος Ξαρχάκος ανήκει μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζηδάκι στους μεγάλους της ελληνικής μουσικής που, ο καθένας μέσα από τον δικό του δρόμο, πραγματοποίησαν το άλμα της στην αποκαλούμενη «έντεχνη λαϊκή μουσική».
Είναι δύσκολο λοιπόν, τα λόγια μας να είναι αντάξια του μεγέθους του ως συνθέτη, αλλά και ως του μεγαλύτερου ενορχηστρωτή αυτής της χώρας.
Το θέμα γίνεται ακόμη πιο σύνθετο, αν πάρουμε υπόψη μας ότι στον Σταύρο Ξαρχάκο δεν αρέσουν τα εγκώμια και οι μεγαλοστομίες. «Δικαίωμα στην έπαρση έχει μόνο η σημαία», δηλώνει.
Δύσκολο λοιπόν, και το να κρατήσει κανείς μια ισορροπία στους επαίνους, τέτοια που να μη θίγει το αίσθημα του ακριβοδίκαιου, που τόσο έντονα διαπερνά την προσωπικότητά του.
Ελάχιστες φορές και πολύ λακωνικά έχει μιλήσει για τον εαυτό του και τις σκέψεις του. Προτιμά η τέχνη του να μιλήσει γι΄ αυτά.
Έτσι κι εμείς σήμερα θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε γι’ αυτόν, προπαντός μέσα από το έργο του.
Στις σπάνιες αναφορές του σ΄ αυτό ο Ξαρχάκος υποστηρίζει πως δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να υπηρετεί τον λόγο. Θα συμφωνήσουμε σε ένα βαθμό μαζί του. Πράγματι η δημιουργία του είναι το ίδιο σπουδαία, όσο σπουδαίες είναι και οι ποιητικές, κινηματογραφικές, θεατρικές δημιουργίες, που με το αλάνθαστο αισθητικό του κριτήριο έχει επιλέξει να εκφράσει μουσικά.
Όμως αυτό δεν είναι όλη η αλήθεια. Ο Ξαρχάκος δεν υπηρετεί απλά την τέχνη των συνεργατών του. Είναι συνδημιουργός της. Τα εμβληματικά κινηματογραφικά ή θεατρικά έργα που συμμετείχε είναι αδιαχώριστα από τη μουσική του. Τα έργα αυτά δεν θα ήταν ποτέ ίδια χωρίς τη σεμνή υπογραφή του.
Ποιος για παράδειγμα θα μπορούσε να διανοηθεί την ταινία «Ταξίδι» του Ντίνου Δημόπουλου χωρίς τη «Βαρκαρόλα», την πρώτη μουσική δουλειά του Ξαρχάκου σε ηλικία μόλις 23 χρονών; Την ταινία «Λόλα» του ίδιου σκηνοθέτη, χωρίς το «Χάθηκε το φεγγάρι»; Τον «Φθινοπωρινό δρόμο» ή τον καθηλωτικό «Χορό του Σάκαινα»;
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη χωρίς την “Άπονη ζωή” ή το ”Στα χέρια σου μεγάλωσαν”; Να σκεφτεί το «Κορίτσια στον Ήλιο» σε σκηνοθεσία επίσης του Γεωργιάδη χωρίς την «Άναμπελ»;
Καλώς ήρθατε σε αυτή τη μεγάλη συναυλία. Καλώς ανταμώσαμε απόψε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, για να τιμήσουμε έναν από τους μεγάλους αυτής της χώρας και όχι μόνο.
Θα είναι σε όλους και όλες σας – πιστεύω – γνωστό ότι ο Σταύρος Ξαρχάκος ανήκει μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζηδάκι στους μεγάλους της ελληνικής μουσικής που, ο καθένας μέσα από τον δικό του δρόμο, πραγματοποίησαν το άλμα της στην αποκαλούμενη «έντεχνη λαϊκή μουσική».
Είναι δύσκολο λοιπόν, τα λόγια μας να είναι αντάξια του μεγέθους του ως συνθέτη, αλλά και ως του μεγαλύτερου ενορχηστρωτή αυτής της χώρας.
Το θέμα γίνεται ακόμη πιο σύνθετο, αν πάρουμε υπόψη μας ότι στον Σταύρο Ξαρχάκο δεν αρέσουν τα εγκώμια και οι μεγαλοστομίες. «Δικαίωμα στην έπαρση έχει μόνο η σημαία», δηλώνει.
Δύσκολο λοιπόν, και το να κρατήσει κανείς μια ισορροπία στους επαίνους, τέτοια που να μη θίγει το αίσθημα του ακριβοδίκαιου, που τόσο έντονα διαπερνά την προσωπικότητά του.
Ελάχιστες φορές και πολύ λακωνικά έχει μιλήσει για τον εαυτό του και τις σκέψεις του. Προτιμά η τέχνη του να μιλήσει γι΄ αυτά.
Έτσι κι εμείς σήμερα θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε γι’ αυτόν, προπαντός μέσα από το έργο του.
Στις σπάνιες αναφορές του σ΄ αυτό ο Ξαρχάκος υποστηρίζει πως δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να υπηρετεί τον λόγο. Θα συμφωνήσουμε σε ένα βαθμό μαζί του. Πράγματι η δημιουργία του είναι το ίδιο σπουδαία, όσο σπουδαίες είναι και οι ποιητικές, κινηματογραφικές, θεατρικές δημιουργίες, που με το αλάνθαστο αισθητικό του κριτήριο έχει επιλέξει να εκφράσει μουσικά.
Όμως αυτό δεν είναι όλη η αλήθεια. Ο Ξαρχάκος δεν υπηρετεί απλά την τέχνη των συνεργατών του. Είναι συνδημιουργός της. Τα εμβληματικά κινηματογραφικά ή θεατρικά έργα που συμμετείχε είναι αδιαχώριστα από τη μουσική του. Τα έργα αυτά δεν θα ήταν ποτέ ίδια χωρίς τη σεμνή υπογραφή του.
Ποιος για παράδειγμα θα μπορούσε να διανοηθεί την ταινία «Ταξίδι» του Ντίνου Δημόπουλου χωρίς τη «Βαρκαρόλα», την πρώτη μουσική δουλειά του Ξαρχάκου σε ηλικία μόλις 23 χρονών; Την ταινία «Λόλα» του ίδιου σκηνοθέτη, χωρίς το «Χάθηκε το φεγγάρι»; Τον «Φθινοπωρινό δρόμο» ή τον καθηλωτικό «Χορό του Σάκαινα»;
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη χωρίς την “Άπονη ζωή” ή το ”Στα χέρια σου μεγάλωσαν”; Να σκεφτεί το «Κορίτσια στον Ήλιο» σε σκηνοθεσία επίσης του Γεωργιάδη χωρίς την «Άναμπελ»;