Politica 89.8
Υπόθεση ύποπτης σύμβασης του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την Τεχνητή Νοημοσύνη στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες
Πολυσέλιδη εξώδικη διαμαρτυρία απέστειλε η υπηρεσιακή γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ Βασιλική Γιαβή σε σχέση με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα του in με τίτλο «Αποκάλυψη in: Οσμή νέου σκανδάλου, αλά ΟΠΕΚΕΠΕ, με «εξυπηρέτηση ημετέρων» στο Υπουργείο Δικαιοσύνης» και υπότιτλο: «Στενός συγγενής της Υπηρεσιακής Γραμματέως του υπουργείου κ Βασιλικής Γιαβή εισέπραξε το 10% της ευρωπαϊκής επιδότησης για προβληματική προγραμματική σύμβαση που συνέταξε το Υπουργείο. Τα 23 στοιχεία που δείχνουν την παρασκηνιακή μεθόδευση κι οι αναφορές στο in των υπευθύνων στην Ελλάδα του Ταμείου Ανάκαμψης».
Η Σύμβαση που αφορά τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία ανατέθηκε σε Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Πειραιά όπου μέλος κι επωφελούμενος είναι στενός συγγενής της κ. Γιαβη. Στο εν λόγω δημοσίευμα παρατίθενται 23 αναλυτικές παράμετροι της εν λόγω υπόθεσης, τα δεδομένα αλληλογραφίας με το Ταμείο Ανάκαμψης κλπ, ενώ αναμένεται κι έρευνα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Ανάμεσα στα άλλα περιλαμβάνονται παραστατικά των αμοιβών του συγγενούς της κ. Γιαβή, αλλά κι αναφορές ότι «η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ιατροδικαστική κρίνεται μη εφαρμόσιμη, δεν είχε ζητηθεί η γνώμη Ελλήνων ιατροδικαστών για την αναγκαιότητα αυτού του έργου, οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες παρουσιάζουν –σύμφωνα με έγγραφα που παρατίθενται- τεράστια κτιριακά και λειτουργικά προβλήματα για την οποία δεν ζητήθηκε οποιαδήποτε χρηματοδότηση. Επιπλέον στα πλαίσια αυτών των ‘φωτογραφικών ενεργειών’ δεν φαίνεται να υπήρξε οποιαδήποτε προσέγγιση άλλων πανεπιστημιακών εργαστηρίων με σημαντικότερη εμπειρία σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης στην Βιοιατρική που έχουν συνεχή συνεργασία με άλλα υπουργεία»
Η εξώδικη διαμαρτυρία
Οι αναφορές της κ Γιαβή στην εξώδικη διαμαρτυρία είναι οι εξής:
1) Οτι είχε αποσταλεί απάντηση της υπηρεσιακής γραμματέως σε προγενέστερο δημοσίευμα του in η οποία δεν δημοσιοποιήθηκε.
2) Τα δημοσιεύματα του in «είναι ενταγμένα στη γενικότερη επιθετική και πολεμική ‘δημοσιογραφική’ εκστρατεία που έχετε εξαπολύσει κατά του Υπουργείου Δικαιοσύνης λόγω της ειλημμένης απόφασης του να πατάξει την διαφθορά σε κύκλους ιατροδικαστών ή οποία υπέβοσκε επί πολλές δεκαετίες και ξεσκεπάστηκε εν όψει των πρόσφατων περιστατικών θανάτων παιδιών, καταγγελιών πολιτών, άσκησης ποινικών και πειθαρχικών διώξεων εναντίον ιατροδικαστών»
3) «Το έργο για τον έλεγχο των ιατροδικαστικών πορισμάτων μέσω της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης έτσι ώστε να εκλείψουν στο μέλλον περιστατικά ψευδών ή ανακριβών ή και εσφαλμένων ιατροδικαστικών πορισμάτων ήταν ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα που σύσσωμη η Πολιτεία και κυρίως το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο οποίο υπηρετώ ως υπηρεσιακή γραμματέας είχαμε καθήκον να υποστηρίξουμε και να φέρουμε σε πέρας ενάντια σε αλλότρια συμφέροντα, σε πιέσεις από μερίδα ιατροδικαστών και σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες»
4) «Σε ότι αφορά την επιλογή του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοιτατρικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς για τη σύναψη της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης του Υπουργείου Δικαιοσύνης λεκτέα τα εξής: Μετά από διερεύνηση εναλλακτικών ερευνητικών κέντρων και εργαστηρίων με γνώμονα και κριτήριο τη δυνατότητα έγκαιρης και αποτελεσματικής υλοποίησης των στόχων του έργου, ήτοι του εκσυγχρονισμού της ιατροδικαστικής υπηρεσίας με την αξιοποίηση των πλέον σύγχρονων εργαλείων της πληροφορικής της δυτικής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης και μεταξύ άλλων και του Εργαστηρίου Βιοιατρικής Τεχνολογίας της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου προκρίθηκε το Εργαστήριο Βιοιατρικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς λόγω της ερευνητικής του αριστείας, της διεθνούς αναγνώρισης του και της εμπειρίας του σε συναφή έργα ένεκα των οποίων αποτέλεσε για το Υπουργείο Δικαιοσύνης τον κορυφαίο ακαδημαϊκό εταίρο για την υλοποίηση του πολύ συγκεκριμένου και εξειδικευμένου τομέα έρευνας που αποτελεί το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης».
5) «Για την υλοποίηση της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης, το επιλεγέν ΑΕΙ Πανεπιστήμιο Πειραιώς προέβη σε ανοικτές δημόσιες προσκλήσεις για την εξεύρεση του απαιτούμενου ερευνητικού προσωπικού για την εκτέλεση των επιμέρους τμημάτων αυτής, οι οποίες ήταν απολύτως διαυγείς (έχουν όλες αναρτηθεί στο διαδικτυακό τόπο «Διαύγεια») και προσβάσιμες σε οποιονδήποτε υποψήφιο. Πρόκειται για ανοικτή δημόσια διαγωνιστική διαδικασία κατά την οποία προσλήφθηκαν 11 ερευνητές αλλά η μία έμεινε άγονη. Η αμοιβή του συγγενικού μου προσώπου ανέρχεται σε 43.625 ευρώ κι όχι το ποσό των 63.250 όπως αναφέρεται στο ως ανω λιβελλογράφημα»
6) «Οσον αφορά τις αναφορές του δημοσιεύματος για μη εφαρμογή διεθνώς της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ιατροδικαστική αυτές οι αναφορές πέραν του ότι υποδηλώνουν «μιζέρια» κι «ηττοπάθεια» και αμφισβήτηση της ικανότητας των δημόσιων πανεπιστημίων μας να προβούν σε καινοτόμες και πρωτοπόρες έρευνες και εν προκειμένου στην συνέχιση και την εξέλιξη της μέχρι σήμερα εφαρμοσμένης έρευνας στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ιατροδικαστική ουδόλως μπορούν να υποβαθμίσουν, πολλώ δε μάλλον να ακυρώσουν τη φιλόδοξη ρεαλιστική και πολύ χρήσιμη προσπάθεια του Υπουργείου Δικαιοσύνης».
7) «Η αναφορά στο παραπάνω δημοσίευμα ότι δήθεν ως στέλεχος του Υπουργείου Δικαιοσύνης είχα υποχρέωση να ενημερώσω την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης ΕΥΣΤΑ για την συγγενική μου σχέση με μέλος της ομάδας έργου της προγραμματικής σύμβασης και να προβώ σε δήλωση ‘σύγκρουσης συμφερόντων’ είναι ψευδής, παραπλανητική και κακοήθης διότι κατά το άρθρο 10 της ΥΑ 119126ΕΞ2021 στα ανωτέρω υποχρεούνται οι εμπλεκόμενοι στα στάδια έγκρισης, υλοποίησης κι ελέγχου ενός έργου χρηματοδοτούμενου από το Ταμείο Ανάκαμψης στους οποίους δεν συγκαταλέγομαι εγώ ως στέλεχος του υπουργείου Δικαιοσύνης δεδομένου ότι το επίμαχο έργο εγκρίθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης, υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Πειραιά και ελέγχεται από την Επιτροπή Δημοσιονομικού ελέγχου (ΕΔΕΛ) που αποτελεί Ανεξάρτητη Αρχή».
Η απάντηση του in
Επί όλων αυτών των in απαντά κατά αντιστοιχία:
1) Το in είχε δημοσιεύσει στις 26 Απριλίου 2025 ρεπορτάζ που περιελάβανε κι εκτενές τμήμα της τότε απάντησης της κ. Γιαβή.
2) Τα δημοσιεύματα του in συντάσσονται με απολύτως δημοσιογραφικά κριτήρια και για αναδεικνυόμενα θέματα πιθανής κακοδιαχείρισης σε κρατικές υπηρεσίες και δεν κατευθύνονται προφανώς από οποιοδήποτε συμφέρον μεμονωμένων ιδιωτών, όπως ατεκμηρίωτα προαναφέρεται. Σημειώνεται ότι για το εν λόγω ζήτημα λόγω της προφανούς βασιμότητας του, υπήρξε ερώτημα και στο ελληνικό κοινοβούλιο. Με την βουλευτή που επέβαλε την σχετική ερώτηση να αναφέρεται σε επιβεβαίωση του ρεπορτάζ του in
3) Τα αναφερόμενα για μικροπολιτικές σκοπιμότητες προφανώς δεν ευσταθούν με κύριο ζητούμενο να είναι η πλήρης εξέταση της προγραμματικής σύμβασης.
4) Το in υπέβαλε σειρά ερωτημάτων στην αρμόδια Υπηρεσία Συντονισμού του Υπουργείου Δικαιοσύνης για το ποιες άλλες επιλογές είχε (σ.σ. πέρα από το συγκεκριμένο Εργαστήριο του ΠΑΠΕΙ) και με ποιο τρόπο εξέτασε για την υλοποίηση της εν λόγω Προγραμματικής Σύμβασης. Χωρίς να δοθεί καμιά απάντηση.
Καμιά απάντηση δεν δόθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης αλλά κι από τους υπευθύνους του εν λόγω Εργαστηρίου σε σειρά κρίσιμων ερωτημάτων που αναδεικνύονται στο ρεπορτάζ του in, όπως αν και πότε πληροφορήθηκαν οι αρμόδιοι υπάλληλοι του υπουργείου τη συγγενική σχέση της Υπηρεσιακής Γραμματέως με το μέλος του επιλεχθέντος Εργαστηρίου, πως το εν λόγω Εργαστήριο άρχισε να ασχολείται με το ζήτημα της Τεχνητής Νοημοσύνης στη ιατροδικαστική αφού μοναδικός ενδιαφερόμενος θα ήταν μόνο το Υπουργείο Δικαιοσύνης κλπ.
Η κ. Γιαβή για πρώτη φορά στο εξώδικο της αναφέρεται και στη διερεύνηση της επιλογής αντίστοιχου Εργαστηρίου του ΕΜΠ χωρίς να παρουσιάζει οτιδήποτε σχετικό, τους λόγους «απόρριψης» του.
Όμως ήδη το in είχε έλθει σε επικοινωνία με εκπροσώπους του εν λόγω Εργαστηρίου του ΕΜΠ που δήλωναν άγνοια αλλά κι απορίες γιατί δεν υπήρχε προσέγγιση τους. Την ίδια άγνοια εξέφρασαν κι οι εκπρόσωποι όλων των σχετικών εργαστηρίων της χώρας.
5) Η αναφερόμενη διαδικασία του Πανεπιστημίου Πειραιά (σ.σ όπως κι άλλων σε αντίστοιχες περιπτώσεις) έχει τυπικό χαρακτήρα κι αυτό αναδεικνύεται από το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι επιλεγέντες ερευνητές για την υλοποίηση της προγραμματικής σύμβασης του Υπουργείου Δικαιοσύνης είναι μέλη του εν λόγω Εργαστηρίου του ΠΑΠΕΙ (σ.σ. τα σχετικά παραστατικά στη διάθεση του in).
Ίσως δεν πρέπει να θεωρείται σύμπτωση ότι ο στενός συγγενής της κ. Γιαβή μαζί με ένα άλλο κεντρικό μέλος του Εργαστηρίου του ΠΑΠΕΙ είναι αυτοί που δίνουν διαρκώς παρόν σε κεντρικές ιατροδικαστικές υπηρεσίες για την «υλοποίηση της σύμβασης». Όσον αφορά την αμφισβητούμενη αμοιβή των 63.250 ευρώ του συγγενούς της κ Γιαβή το ρεπορτάζ του in περιλαμβάνει κι αντίγραφο του σχετικού παραστατικού.
6) Σε ένα τμήμα των απαντήσεων της Υπηρεσιακή Γραμματέως κ. Γιαβή επικαλείται τη χρησιμότητα της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης στην ιατροδικαστική. Όμως σε ένα άλλο τμήμα αναφέρεται σε «ερευνητικό έργο» κι όχι βεβαίως με δεδομένη εφαρμογή και θετική κατάληξη όπως εξάλλου συμβαίνει διεθνώς.
Στην παρουσίαση από το in στοιχείων διεθνών μελετών κι απόψεων έγκυρων νομικών για μη εφαρμογή διεθνώς της Τεχνητής Νοημοσύνης κι ανώριμο ζήτημα η κ. Γιαβή αναφέρεται σε «ηττοπάθεια» και «μιζέρια». Είναι προφανές ότι η επιλογή μίας προγραμματικής σύμβασης ενός υπουργείου και μάλιστα με τη χρήση κοινοτικών πόρων πρέπει να γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια, διερεύνηση κι ανάλυση όλων των παραμέτρων. Κι όχι με αβεβαιότητες για το εγχείρημα και με επίκληση «αισιοδοξίας», …θετικής ενέργειας ή και «μεγαλοψυχίας» που οδηγεί σε αναφερόμενο όφελος για «ημέτερο» πρόσωπο.
7) Τέλος στις αναφορές της κ. Γιαβή που χαρακτηρίζει «ψευδείς και κακοήθεις» τις αναφορές του in ότι ήταν υπόχρεη να προβεί σε δήλωση «σύγκρουσης συμφερόντων» στην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης ΕΥΣΤΑ για τη συγγενική της σχέση με μέλος της ομάδας έργου της προγραμματικής σύμβασης (σ.σ. με επίκληση ότι το επίμαχο έργο εγκρίθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης, υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Πειραιά και ελέγχεται από την Επιτροπή Δημοσιονομικού ελέγχου (ΕΔΕΛ) που αποτελεί Ανεξάρτητη Αρχή) ο ειδησεογραφικός ιστότοπος μας παρουσιάζει την απάντηση της ΕΥΣΤΑ στις 26/6/2025 σε σχετικό ερώτημα μας.
Όπως σημειώνεται ρητά «σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρ. 3 της ΥΑ καθορισμού του ΣΔΕ (ΦΕΚ Β’ 4498/2021, ως ισχύει), ‘3. Το προσωπικό των Φορέων υλοποίησης, των Υπουργείων Ευθύνης, της Υπηρεσίας Συντονισμού και κάθε άλλου φορέα στον οποίο έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες συντονισμού, διαχείρισης και απασχολείται σε δραστηριότητες που αφορούν στην ένταξη Δράσεων ή/και Έργων στο ΤΑΑ ή προεγκρίσεων σταδίων εξέλιξης δημοσίων συμβάσεων ή έργων/ δράσεων κρατικών ενισχύσεων, και, παράλληλα, συμμετέχει σε ελέγχους, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης μη σύγκρουσης συμφερόντων. Οι ανωτέρω φορείς μεριμνούν για τη συμμόρφωση του προσωπικού τους με την εν λόγω υποχρέωση και την τήρηση του σχετικού αρχείου, βάσει των προβλεπομένων στο Εγχειρίδιο Διαδικασιών.»
Ακολούθως η ΕΥΣΤΑ στην σχετική απάντηση, κι ύστερα από την ανάλυση των προαναφερόμενων παραμέτρων της σύμβασης του Υπουργείου Δικαιοσύνης σημειώνει ότι «είναι σε διαδικασία διερεύνησης των πληροφοριών που περιήλθαν σε γνώση της, εφαρμόζοντας αναλογικά τα οριζόμενα στο ΣΔΕ του ΤΑΑ περί διερεύνησης περιπτώσεων που πιθανώς εγείρουν ανησυχία για ύπαρξη παρατυπίας, κατά την έννοια της παράβασης του ενωσιακού ή, του σχετικού με την εφαρμογή του, εθνικού δικαίου, και η οποία προκύπτει από πράξη ή παράλειψη οικονομικού φορέα, η οποία ζημιώνει ή ενδέχεται να ζημιώσει τον προϋπολογισμό της Ένωσης με καταλογισμό αδικαιολόγητης δαπάνης στον προϋπολογισμό της Ένωσης».
