Politica 89.8
Λέμφωμα: Τα θετικά αποτελέσματα με θεραπείες CAR-T επεκτείνουν την έρευνα
Πάνω από 10.000 ασθενείς διεθνώς και περίπου 200 ασθενείς στην Ελλάδα, έχουν λάβει θεραπεία με CAR-T κύτταρα για την αντιμετώπιση του ανθεκτικού λεμφώματος από το οποίο έπασχαν.
Τα CAR-T κύτταρα, τα δι-ειδικά αντισώματα και τα συνδυαστικά σχήματα αυτών, αποτελούν τις πιο πρόσφατες και αναδυόμενες θεραπείες για τα λεμφώματα στο πεδίο της ανοσοθεραπείας και των στοχευμένων θεραπειών.
Τα θετικά – πλέον – αποτελέσματα των νέων αυτών κυτταρικών θεραπειών, ενισχύουν την έρευνα στο συγκεκριμένο πεδίο, με αποτέλεσμα οι μελέτες να στρέφονται τώρα και σε νέους τύπους κυτταρικών θεραπειών, όπως τα CAR-NK κύτταρα (τροποποιημένα κύτταρα – φυσικοί φονείς του ανοσοποιητικού μας συστήματος) και τα «θωρακισμένα» CAR-T κύτταρα επόμενης γενιάς («armored»).
Στις νέες κυτταρικές θεραπείες για την αντιμετώπιση των λεμφωμάτων, αναφέρθηκε o Αιματολόγος, Επιμελητής Α΄ στην Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου «Αττικόν» Κωνσταντίνος Γκίρκας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Λεμφώματος.
Μιλώντας στο in.gr, o κ. Γκίρκας σημείωσε ότι “το τοπίο της αντιμετώπισης των λεμφωμάτων συνεχίζει ακόμα να αλλάζει ταχύτατα, με ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις, γενετικές τεχνικές και συνδυαστικά σχήματα ώστε να μπουν στην φαρέτρα μας νέα όπλα, ειδικά για ανθεκτικές ή υποτροπιάζουσες μορφές λεμφωμάτων. Ο στόχος είναι η αντιμετώπιση των αιματολογικών αυτών κακοηθειών με στοχευμένες θεραπείες που δρουν απευθείας στο νεοπλασματικό-λεμφωματικό κύτταρο, χωρίς ο ασθενής να υποβάλλεται σε σχήματα χημειοθεραπείας, αποφεύγοντας με αυτόν τον τόπο τις τοξικές τους παρενέργειες».
Στην Ελλάδα
Όπως σημείωσε ο κ. Γκίρκας, οι σύγχρονες ανοσοθεραπείες για λεμφώματα (CAR-T, bispecific antibodies κ.λπ.) έχουν ήδη «εισέλθει» στην κλινική πρακτική στην Ελλάδα και τα ελληνικά κέντρα έχουν πλέον μεγάλη εμπειρία στην διαχείριση τέτοιων ασθενών.
Από το 2020 μέχρι σήμερα, περίπου 200 ασθενείς έχουν λάβει CAR-T θεραπείες στα 8 κέντρα αναφοράς που λειτουργούν στη χώρα μας, στα νοσοκομεία Ευαγγελισμός, Αττικό, Λαϊκό, Άγιος Σάββας, Παίδων Αγία Σοφία, Παπανικολάου Θεσσαλονίκης, Πανεπιστημιακά νοσοκομεία Πάτρας και Ηρακλείου.
Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, με την CAR-T κυτταρική θεραπεία μπορεί να επιτευχθεί μακροχρόνια ύφεση σε ποσοστό 35% των ασθενών με ανθεκτικά λεμφώματα, ενώ αντίστοιχα αποτελέσματα μας δίνει και η θεραπεία με τα διειδικά αντισώματα.
Τα τελευταία έχουν ήδη λάβει έγκριση στην ΕΕ και οι ασθενείς στην Ελλάδα για την ώρα έχουν πρόσβαση σε αυτά, μέσω κλινικών μελετών.
Μεγαλύτερες οι ανάγκες
«Οι κυτταρικές θεραπείες απαιτείται να εφαρμόζονται σε εξειδικευμένα και πιστοποιημένα κέντρα, που έχουν εμπειρία στην χορήγησή τους και διαθέτουν κατάλληλες υποδομές για την συλλογή των CAR –T κυττάρων και την νοσηλεία των ασθενών. Τα κέντρα αυτά πρέπει να απαρτίζονται από εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, εκπαιδευμένο στην αντιμετώπιση των επιπλοκών από την χορήγηση των συγκεκριμένων θεραπειών», ανέφερε ο κ. Γκίρκας σημειώνοντας ακόμη, πως «στην Ελλάδα, η πρόσβαση των ασθενών σε αυτές τις θεραπείες βελτιώνεται, αλλά είναι συγκεντρωμένη σε λίγες μονάδες — δεν είναι ακόμη «ευρεία και άμεση» για όλους. Ο κύριος λόγος είναι ο περιορισμένος αριθμός κλινών στις μονάδες μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων, οποίος δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών που πρέπει να υποβληθούν σε κυτταρικές θεραπείες».
Καθώς οι θεραπείες αυτές εστιάζουν στην αντιμετώπιση ανθεκτικών ή υποτροπιαζουσών κακοηθειών και η πρόσβαση παραμένει περιορισμένη, η διάγνωση και η προηγούμενη θεραπεία καθορίζουν ποιοι ασθενείς μπορούν να τις λάβουν, ενώ η διαθεσιμότητα εξαρτάται από την έγκριση των αρμόδιων αρχών, την κάλυψη από το δημόσιο σύστημα υγείας και την ύπαρξη εξειδικευμένων κέντρων με κατάλληλη υποδομή.
«Πολλοί ασθενείς χρειάζεται να συμμετέχουν σε κλινικές μελέτες για να έχουν πρώιμη πρόσβαση στις συγκεκριμένες θεραπείες», υπογράμμισε ο κ. Γκίρκας.
Προσβασιμότητα
Πρόσθεσε παράλληλα, ότι η πρόσβαση σε θεραπείες όπως τα CAR-T και τα διειδικά αντισώματα, θα γίνει πραγματικά ευρύτερη όταν το σύστημα υγείας επενδύσει στην ανάπτυξη εξειδικευμένων κέντρων με ικανό αριθμό κλινών για την νοσηλεία των ασθενών, στην στελέχωση των κέντρων αυτών με εξειδικευμένο προσωπικό (ιατροί, νοσηλευτές, βιολόγοι) και σε ταχύτερες διαδικασίες έγκρισης και αποζημίωσης των καινοτόμων αυτών θεραπειών.
Είναι σημαντικό, επίσης, οι γιατροί να συνεχίσουν να εκπαιδεύονται στη χορήγηση αυτών των θεραπειών και την αντιμετώπιση των επιπλοκών τους.
Οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται για τις τρέχουσες θεραπευτικές επιλογές και να αισθάνονται ότι θα λάβουν την θεραπεία τους έγκαιρα και σε κατάλληλες, ασφαλείς συνθήκες νοσηλείας.
Είναι μια συλλογική προσπάθεια που απαιτεί συντονισμό όλων των πλευρών, μόνο έτσι όμως μπορούμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο αυτές τις επαναστατικές θεραπείες.
Έρευνα για συμπαγείς όγκους
Καθώς προχωρεί η έρευνα για περαιτέρω ανάπτυξη των κυτταρικών θεραπειών στο πεδίο του καρκίνου, ο κ. Γκίρκας αναφέρθηκε στην αυξημένη δραστηριότητα της διεθνούς έρευνας, η οποία επεκτείνεται και στους συμπαγείς όγκους.
«Η διεθνής έρευνα χαρακτηρίζεται από αυξημένη δραστηριότητα όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των CAR-T κυττάρων και σε ασθενείς με συμπαγείς όγκους, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα ή του παγκρέατος», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γκίρκας και συνέχισε: «Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, αλλά βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, γιατί οι όγκοι αυτοί έχουν πιο δύσκολο μικροπεριβάλλον και δεν διαθέτουν τόσο ξεκάθαρους αντιγονικούς στόχους όσο οι αιματολογικές κακοήθειες.
Στην Ελλάδα η συμμετοχή μας σε τέτοιες μελέτες είναι περιορισμένη και κυρίως γίνεται μέσα από διεθνή δίκτυα, με το βάρος προς το παρόν να πέφτει κυρίως στις αιματολογικές ενδείξεις».
