Politica 89.8
Η Ελλάδα στην Πρωτοπορία των Κβαντικών Επικοινωνιών στην Ευρώπη
Διπλή ευρωπαϊκή διάκριση για τα έργα SEEWQCI και TransEuroOGS – Καθοριστικός ο ρόλος του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Η Ελλάδα καταγράφει ακόμη μία διεθνή επιτυχία στον ταχέως αναπτυσσόμενο και στρατηγικά κρίσιμο τομέα των κβαντικών επικοινωνιών. Δύο ελληνικές συμμετοχές – τα έργα SEEWQCI και TransEuroOGS – έλαβαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξαιρετικά υψηλές βαθμολογίες (24/25 και 23/25 αντίστοιχα), κατατάσσοντας τη χώρα μας στην πρωτοπορία της υλοποίησης της πανευρωπαϊκής υποδομής Κβαντικών Επικοινωνιών EuroQCI (European Quantum Communication Infrastructure).
Η επιτυχία αυτή δεν ήρθε τυχαία. Αποτελεί καρπό συστηματικού σχεδιασμού, συντονισμένων ενεργειών και ισχυρής πολιτικής βούλησης, υπό την ηγεσία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, με την υλοποίηση να συντονίζεται από το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ ΑΕ – GRNET).
SEEWQCI – Κβαντική Γέφυρα από τη Νοτιοανατολική προς τη Δυτική Ευρώπη
Το SEEWQCI (South-East Europe to Western Europe Quantum Communication Infrastructure), με συντονιστή την Ελλάδα, αποτελεί έργο-ορόσημο. Στόχος του είναι η διασύνδεση των εθνικών υποδομών κβαντικής επικοινωνίας (NatQCIs) Ελλάδας, Κύπρου, Βουλγαρίας και Ολλανδίας, δημιουργώντας έναν ασφαλή και επεκτάσιμο κβαντικό διάδρομο στην καρδιά της Ευρώπης.
Το έργο περιλαμβάνει:
• 1.100 χλμ. χερσαίου δικτύου διανομής κβαντικών κλειδιών (QKD).
• 5 Επίγειους Οπτικούς Σταθμούς – Αστεροσκοπεία (OGS), μεταξύ των οποίων ο Χελμός (ΕΑΑ), ο Σκίνακας (ΙΤΕ), ο Χολομώντας (ΑΠΘ), καθώς και εγκαταστάσεις στην Κύπρο και την Ολλανδία.
• 29+ διασυνοριακές κβαντικές συνδέσεις, αξιοποιώντας τον ευρωπαϊκό δορυφόρο EAGLE-1 για ασφαλή διανομή QKD σε διαμορφώσεις terrestrial-to-terrestrial, space-to-space και hybrid.
Με συνολικό προϋπολογισμό 17,8 εκατ. ευρώ και 50% συγχρηματοδότηση από το CEF Digital, το έργο αρίστευσε σε όλα τα κριτήρια αξιολόγησης, επιβεβαιώνοντας την τεχνολογική πρωτοπορία της ελληνικής ομάδας.
TransEuroOGS – Η διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών σταθμών OGS
Το TransEuroOGS, με συντονιστή τη Γερμανία και τη συμμετοχή Ελλάδας, Ιρλανδίας και Λουξεμβούργου, επικεντρώνεται στην τεχνική εναρμόνιση και διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών επίγειων οπτικών σταθμών. Το έργο προετοιμάζει τα δίκτυα OGS για τις δορυφορικές αποστολές EAGLE-1 και SAGA, αναπτύσσοντας κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα λειτουργίας.
Με προϋπολογισμό 19 εκατ. ευρώ και ισόποση συγχρηματοδότηση από το CEF Digital, το TransEuroOGS θέτει τις βάσεις για μία συνεκτική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική στις κβαντικές δορυφορικές επικοινωνίες.
HellasQCI – Το θεμέλιο της επιτυχίας
Η διπλή διάκριση δεν θα ήταν εφικτή χωρίς το HellasQCI, την εθνική κβαντική υποδομή που ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 2023. Το HellasQCI περιλαμβάνει:
• 650 χλμ. δικτύου QKD,
• 21 κβαντικούς κόμβους επικοινωνίας σε κυβερνητικούς, ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς φορείς,
• 27 οπτικές συνδέσεις (6 WAN & 21 MAN),
• 3 OGS-Αστεροσκοπεία (Χελμός, Σκίνακας, Χολομώντας),
• υποστήριξη τεχνολογιών μετακβαντικής κρυπτογραφίας (PQC).
Το HellasQCI τοποθέτησε την Ελλάδα δυναμικά στον ευρωπαϊκό χάρτη, παρέχοντας την τεχνολογική και οργανωτική βάση για τα SEEWQCI και TransEuroOGS.
Ο ρόλος του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης – Στρατηγική, ηγεσία, διεθνής αναγνώριση
Η πολιτική καθοδήγηση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης υπήρξε καθοριστική:
• Έθεσε στρατηγικούς στόχους με ορίζοντα την ψηφιακή κυριαρχία της Ελλάδας στην Ευρώπη.
• Συντόνισε τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων αρχών, πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και φορέων εθνικής ασφάλειας.
• Διασφάλισε τη χρηματοδότηση και την ενεργή παρουσία της Ελλάδας σε κρίσιμα έργα της ΕΕ.
Η διπλή αυτή ευρωπαϊκή διάκριση αποτελεί αναμφίβολα ψήφο εμπιστοσύνης στη στρατηγική του Υπουργείου, αποδεικνύοντας ότι η Ελλάδα δεν είναι απλώς παίκτης αλλά ηγέτης στο οικοσύστημα των κβαντικών επικοινωνιών.
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, η χώρα μας εξελίσσεται σε ευρωπαϊκό κόμβο καινοτομίας, ασφάλειας και τεχνολογικής υπεροχής στις κβαντικές επικοινωνίες, διαμορφώνοντας τον ψηφιακό χάρτη της επόμενης δεκαετίας.
