Politica 89.8
Βόμβα Τραμπ στην εμπορική συμφωνία με ΕΕ: Ζητά να καταργηθούν κανονισμοί για την κλιματική αλλαγή
Οι ΗΠΑ απαιτούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποδυναμώσει μέρος νομοθεσίας της για την κλιματική αλλαγή, λίγους μήνες μετά τη διμερή συμφωνία για τους δασμούς. Πρόκειται για μια ήδη ετεροβαρή εμπορική συμφωνία, στην οποία συναίνεσε η Κομισιόν για την αποφυγή εμπορικού πολέμου. Σύμφωνα με τους Financial Times, που είδαν έγγραφο της αμερικανικής κυβέρνησης, η Ουάσιγκτον ζήτησε από τις Βρυξέλλες να καταργήσουν την απαίτηση για τις μη ευρωπαϊκές εταιρείες να παρέχουν «σχέδια συμβατά με την κλιματική μετάβαση».
Σύμφωνα με την κυβέρνηση Τραμπ η ΕΕ «επιβάλλει σημαντικά οικονομικά και κανονιστικά βάρη στις αμερικανικές εταιρείες»
Επίσης, απαιτεί από την ΕΕ να αλλάξει την περιβαλλοντική νομοθεσία για τις αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να μην αποκλείονται αμερικανικές και άλλες εταιρείες από «χώρες που επιβάλλουν υψηλού επιπέδου εταιρική περιβαλλοντική ευθύνη».
Τα αιτήματα αυτά έρχονται την ώρα που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, πιέζει τις Βρυξέλλες να χαλαρώσουν ή να ακυρώσουν τη νομοθεσία που περιορίζει τους μεγάλους τεχνολογικούς ομίλους. Όλα τα παραπάνω προκαλούν νευρικότητα εντός της ΕΕ, καθώς εκφράζονται φόβοι ότι η εμπορική συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι δύο πλευρές τον Ιούλιο δεν θα ισχύσει. Επίσης, ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίζεται ότι η κλιματική αλλαγή είναι απάτη και τα μέτρα που λαμβάνονται εμποδίζουν την ανάπτυξη.
«Αδικαιολόγητη κανονιστική υπέρβαση»
Οι κανόνες δέουσας εταιρικής περιβαλλοντικής ευθύνης της ΕΕ τέθηκαν σε ισχύ το 2024, στο πλαίσιο της προσπάθειας να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή. Απαιτούν από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο μπλοκ να εντοπίζουν τυχόν περιβαλλοντικές και κοινωνικές βλάβες στις αλυσίδες εφοδιασμού τους, σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσουν την καταναγκαστική εργασία και τη ρύπανση.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι Financial Times, στο έγγραφό της η κυβέρνηση Τραμπ περιέγραψε τη νομοθεσία για τη κλιματική αλλαγή ως «σοβαρή και αδικαιολόγητη κανονιστική υπέρβαση» που «επιβάλλει σημαντικά οικονομικά και κανονιστικά βάρη στις αμερικανικές εταιρείες».
Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο, η «εξωεδαφική εμβέλεια, οι επαχθείς υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού, οι απαιτήσεις του σχεδίου κλιματικής μετάβασης και οι διατάξεις αστικής ευθύνης της νομοθεσίας θα επηρεάσουν αρνητικά την ικανότητα των αμερικανικών επιχειρήσεων να ανταγωνίζονται στην αγορά της ΕΕ».
Δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, με γνώση του θέματος, δήλωσαν στους Financial Times ότι οι ΗΠΑ έχουν γνωστοποιήσει τα αιτήματά τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις τελευταίες ημέρες. Και πρόσθεσαν ότι, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές εμπορικές διαπραγματεύσεις, οι ΗΠΑ δεν προσφέρουν παραχωρήσεις σε αντάλλαγμα. «Είναι μονόδρομος», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.
Τι φοβούνται οι Αμερικανοί
Οι αμερικανικές εταιρείες φοβούνται ότι οι κανόνες δέουσας εταιρικής ευθύνης, που συνδέονται με τους κανονισμούς για την κλιματική αλλαγή, θα τις εκθέσουν σε αυξημένο κίνδυνο νομικών ενεργειών σε μια ήδη αμφιλεγόμενη αγορά. Ο λόγος είναι ότι οι κανόνες επιτρέπουν σε ομάδες ακτιβιστών να κινηθούν νομικά σε περίπτωση παιδικής εργασίας ή πρόκλησης περιβαλλοντικών ζημιών από δραστηριότητες στις αλυσίδες εφοδιασμού τους.
Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, αναφέρουν οι Financial Times, αρκετές αμερικανικές εταιρείες έχουν δηλώσει ότι θα χρειαστεί να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ ως αποτέλεσμα των κανόνων για την εταιρική ευθύνη και τη βιωσιμότητα. Αυτοί οι κανόνες απαιτούν από τις εταιρείες να αναφέρουν εκατοντάδες σημεία δεδομένων που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Οι παραβιάσεις των κανόνων για την κλιματική αλλαγή θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πρόστιμα έως και 5% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών των εταιρειών.
Η σχετική νομοθεσία έχει ήδη δεχθεί επίθεση από αμερικανικές εταιρείες ενέργειας. Ο διευθύνων σύμβουλος της ExxonMobil, Ντάρεν Γουντς, έχει περιγράψει ως απειλή για τις αμερικανικές εταιρείες, αλλά και ως «εξουθενωτικές» κυρώσεις.
Οι διάτρητες ευρωπαϊκές «κόκκινες γραμμές»
Οι νέες αυτές απαιτήσεις προστίθενται στις ανησυχίες που έχει συμπεριλάβει η κυβέρνηση Τραμπ στην εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ που συνήφθη τον Ιούλιο στο Τέρνμπερι της Σκωτίας. Σε αυτήν αναφέρεται ότι δεν θα πρέπει να επιβληθούν «αδικαιολόγητοι περιορισμοί» στο διατλαντικό εμπόριο και οι ΗΠΑ απαιτούσαν από την ΕΕ να κάνει αλλαγές για τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Η συμφωνία του Ιουλίου προέβλεπε ότι θα επιβληθούν δασμοί 15% δασμούς στα περισσότερα προϊόντα της ΕΕ, αφήνοντας ανοιχτό περιθώριο για περαιτέρω παραχωρήσεις από τις Βρυξέλλες. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει δηλώσει ότι οι κανονισμοί της ΕΕ συνιστούν «κόκκινη γραμμή». Παρ’ όλα αυτά, έπειτα από πιέσεις από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά και επιχειρήσεις, ήδη αποδυναμώνει το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο.
Μια σειρά κανονισμών που υποχρεώνουν τις εταιρείες να καταπολεμήσουν την αποψίλωση των δασών, τις καταχρήσεις στην εργασία και να μειώσουν τον αντίκτυπό τους στο περιβάλλον αποδυναμώνονται ή καθυστερούν. Πλέον, και οι ΗΠΑ πιέζουν τις Βρυξέλλες να κάνουν κι άλλα βήματα προς τα πίσω.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η «συμφωνία-πλαίσιο» που επιτεύχθηκε στο Τέρνμπερι σηματοδοτεί την έναρξη μιας ευρύτερης διαδικασίας για την άρση των αθέμιτων εμπορικών φραγμών στην ΕΕ. Επίσης, οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τον φόρο άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ. Αυτός θα ισχύσει από το 2026 για τις ρυπογόνες βιομηχανίες εκτός του μπλοκ, όπως οι κατασκευαστές χάλυβα και αλουμινίου.
Η Ουάσιγκτον αντιτίθεται επίσης σε επικείμενο κανονισμό της ΕΕ κατά της αποψίλωσης των δασών, ο οποίος θα απαγορεύει την εισαγωγή αγαθών όπως η ξυλεία και το κακάο, εάν οι παραγωγοί δεν αποδείξουν ότι δεν έχουν υλοτομηθεί δάση κατά την παραγωγή τους.
Γραφειοκρατία και απορρύθμιση
Οι Βρυξέλλες δήλωσαν τον περασμένο μήνα ότι θα καθυστερήσουν για δεύτερη φορά και για ένα έτος τους κανόνες για την αποψίλωση των δασών. Υποστήριξαν ότι η καθυστέρηση οφείλεται και κάποιο πρόβλημα συστήματος πληροφορικής.
Η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες για την απλοποίηση των κανόνων στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ατζέντας για τη μείωση της γραφειοκρατίας εντός του μπλοκ και καθώς οι ευρωπαϊκές εταιρείες επίσης διστάζουν να εφαρμόσουν τους κανόνες.
Ωστόσο, η προσπάθεια απλούστευσης των κανονισμών έχει συναντήσει εμπόδια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Αριστερά κυρίως κατηγορεί τους συντηρητικούς πολιτικούς ότι επιχειρούν απορρύθμιση και ότι συντάσσονται με την ακροδεξιά για να καταστρέψουν την περιβαλλοντική νομοθεσία.
