Γαλλία: Αντίστροφη μέτρηση για την έξοδο του Μπαϊρού από την πρωθυπουργία – Στενεύουν τα περιθώρια για Μακρόν

Η πρωθυπουργική καρέκλα μένει άδεια σήμερα στη Γαλλία, καθώς θεωρείται δεδομένο ότι ο Φρανσουά Μπαϊρού δεν θα καταφέρει να πάρει την ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή στην ψηφοφορία που προκάλεσε ο ίδιος.
Η προσπάθεια του Μπαϊρού να αυξήσει την πίεση στα κόμματα της αντιπολίτευσης παρουσιάζοντας ως «εθνικό χρέος» την υπερψήφιση του προϋπολογισμού, που περιλαμβάνει θηριώδεις περικοπές σε δημόσιες δαπάνες προκειμένου η Γαλλία να μείνει όρθια απέναντι στην κρίση χρέους, έπεσε στο κενό.
Κανένας στην αντιπολίτευση δεν ήταν διατεθειμένος να βάλει την υπογραφή του στο πακέτο περικοπών 44 δισ. από τις κρατικές δαπάνες που πρότεινε μία παραπαίουσα κυβέρνηση.
Ο Φρανσουά Μπαϊρού ανέλαβε καθήκοντα πρωθυπουργού τον περασμένο Δεκέμβριο. Ήταν ο τέταρτος πρωθυπουργός της Γαλλίας μέσα σε δύο χρόνια.
Στην πραγματικότητα το κοινοβούλιο δεν μπορεί να λειτουργήσει από τότε που ο Εμανουέλ Μακρόν ηττήθηκε στις βουλευτικές εκλογές που προκήρυξε τον Ιούνιο του 2024 αλλά επέλεξε να παραμείνει στην εξουσία, δοκιμάζοντας τα όρια των εξουσιών που προβλέπει το Σύνταγμα για τις αρμοδιότητες των προέδρων, σχηματίζοντας εύθραυστες κυβερνήσεις μειοψηφίας.
Θυσίες για έναν προϋπολογισμό λιτότητας
Αντιμέτωπη με κρίση χρέους η γαλλική οικονομία – η δεύτερη μεγαλύτερη της ευρωζώνης – παρομοιάζεται συχνά τον τελευταίο χρόνο με την οικονομία της Ελλάδας το 2010, με τον Φρανσουά Μπαϊρού να ζητά ανάλογες θυσίες «από όλους» για να σωθεί η χώρα από το «χείλος της καταστροφής».
Ο προϋπολογισμός που πρότεινε περιλάμβανε το πάγωμα των αυξήσεων σε κάθε είδους έξοδα του κράτους, από μισθούς και συντάξεις μέχρι τις δημόσιες δαπάνες για το 2026. Από το πάγωμα θα εξαιρούνταν μόνο οι δαπάνες για την άμυνα και αυτές για την αποπληρωμή του χρέους.
Αναζητώντας τον «εκλεκτό» που θα πάει να θυσιαστεί, ο Μακρόν έχει όλο και λιγότερες επιλογές ενώ τα περιθώρια συνεργασιών στενεύουν όσο η κοινωνική δυσαρέσκεια αυξάνεται
Ταυτόχρονα διαμήνυσε ότι το «έθνος πρέπει να εργαστεί περισσότερο» ανακοινώνοντας την κατάργηση δύο αργιών, τους περιορισμούς στις αναρρωτικές άδειες ενώ προανήγγειλε μεγαλύτερη ακόμα επίθεση στο δημόσιο λέγοντας ότι θα αναπληρώνονται οι προσλήψεις μόνο για δύο από τους τρεις συνταξιοδοτούμενους.
Χωρίς να έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης όταν διορίστηκε στη θέση του πρωθυπουργού από τον Μακρόν, και με σχεδόν δεδομένη μία νέα πρόταση μομφής, ο Μπαϊρού επιχείρησε να κάνει ένα άλμα «απόδρασης».
Με τις απειλές ότι εάν δεν περάσει το πακέτο περικοπών θα αναλάβει το ΔΝΤ, ο Μπαϊρού ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει μόνος του ψήφο εμπιστοσύνης σήμερα – 8 Σεπτεμβρίου – και προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τον χρόνο για να εξασφαλίσει συναινέσεις.
«Όχι» από την αντιπολίτευση
Οι προσπάθειές του όμως απέτυχαν. Οι Σοσιαλιστές, οι οποίοι έχουν διαχωριστεί από τη συμμαχία της αριστεράς του Νέου Λαϊκού Μετώπου και θα μπορούσαν να είναι μία πιθανή σωτηρία για τον Μπαϊρού, ξεκαθάρισαν ότι δεν θα τον στηρίξουν έχοντας αντιπροτείνει σχέδιο προϋπολογισμού που προέβλεπε επίσης περικοπές 22 δισ.
Η ακροδεξιά ακόμα κι αν έχει στηρίξει αρκετές από τις πολιτικές του Μακρόν τα τελευταία δύο χρόνια, αρνήθηκε να στηρίξει τον προϋπολογισμό καθώς κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία.
Η Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν Λυκ Μελανσόν χαρακτήρισε την επερχόμενη πτώση του Μπαϊρού ως «νίκη της λαϊκής κινητοποίησης που βρίσκεται σε εξέλιξη».
Η έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια και η βαθιά πόλωση στη Γαλλία παίζουν τον δικό τους ρόλο στις εξελίξεις. Οι εξαγγελίες σκληρής λιτότητας του Μπαϊρού οδήγησαν στην εμφάνιση μιας νέας κινηματικής πρωτοβουλίας με τίτλο «Να μπλοκάρουμε τα πάντα» που είχε ανακοινώσει μαζικές κινητοποιήσεις στις 10 Σεπτεμβρίου.
Η μεγάλη διάσταση που πήρε αυτή η πρωτοβουλία ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν τον Μπαϊρού να αποχωρήσει από τη θέση του πρωθυπουργού, πριν το αίτημα αυτό κατακλύσει τους δρόμους της χώρας.
Στην ιστορία της πέμπτης γαλλικής Δημοκρατίας είναι η πρώτη φορά που θα απορριφθεί ψήφος εμπιστοσύνης καθώς μέχρι τώρα μόνο ισχυρές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες επέλεγαν ουσιαστικά να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους ζητώντας την έγκριση του κοινοβουλίου.
Προς αναζήτηση νέου «εκλεκτού» ο Μακρόν
Χωρίς κάποια αναπάντεχη εξέλιξη ο Φρανσουά Μπαϊρού σήμερα θα κάνει την τελευταία ομιλία του ως πρωθυπουργός στην γαλλική εθνοσυνέλευση και σύντομα θα υποβάλλει παραίτηση στον Εμανουέλ Μακρόν ο οποίος έχει ξεκινήσει εκ νέου την αναζήτηση του επόμενου υποψήφιου για τον «καυτό» πρωθυπουργικό θώκο.
Έχοντας αποκλείσει το σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, ο Μακρόν θα πρέπει να βρει έναν πρωθυπουργό που θα καταφέρει να κερδίσει τη στήριξη των Σοσιαλιστών για τον προϋπολογισμό που θα πρέπει να περάσει έως το τέλος του έτους.
Το πιθανότερο είναι να στραφεί ξανά στη δεξαμενή του κόμματός του ή του δεξιού κόμματος Les Républicains (LR), που αποτελούν μέρος της τρέχουσας κυβέρνησης.
Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Ολιβιέ Φωρ, έχει αυτοπροβληθεί ως πρωθυπουργός, αλλά έχει δεσμευτεί να επιλέξει υπουργούς από τη συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου (που βγήκε πρώτη στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές) και να αντιστρέψει κάποιες από τις πολιτικές του Μακρόν, κάτι που τον κατατάσσει πολύ χαμηλά στη λίστα των επιλογών του γάλλου προέδρου σύμφωνα με τους Financial Times.
Χωρίς την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση οι φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις του Μακρόν έχουν βαλτώσει σε μια περίοδο που οι αγορές δείχνουν τα δόντια τους.
Ο διάδοχος του Μπαϊρού ίσως αναγκαστεί να οδηγηθεί σε πιο συμβιβαστικές προτάσεις για τον προϋπολογισμό, μειώνοντας πιθανόν στο μισό το πακέτο περικοπών, όπως έχουν ζητήσει οι Σοσιαλιστές.
Αναζητώντας τον «εκλεκτό» που θα πάει να θυσιαστεί, ο Μακρόν έχει όλο και λιγότερες επιλογές ενώ τα περιθώρια συνεργασιών στενεύουν όσο η κοινωνική δυσαρέσκεια αυξάνεται καθώς μετά τις 10 Σεπτεμβρίου τα συνδικάτα προετοιμάζονται για απεργία στις 18 Σεπτεμβρίου.
Με τη Γαλλία σε πολιτική και οικονομική δίνη, ο Μακρόν επιχειρεί με νύχια και με δόντια να «κυβερνήσει» χωρίς όμως να έχει καταφέρει να δημιουργήσει εκείνες τις συμμαχίες που θα του επέτρεπαν να ξεπεράσει τον σκόπελο ότι στην πραγματικότητα βρίσκεται στη μειοψηφία όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και στο κοινοβούλιο.