Politica 89.8
Λευκορωσία: Αποφυλακίστηκαν 123 κρατούμενοι μετά την άρση κυρώσεων των ΗΠΑ – Και ηγέτες της αντιπολίτευσης
Έπειτα από τις διαπραγματεύσεις που είχε στο Μινσκ ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Τζον Κόουλ, με τον ηγέτης της Λευκορωσίας, ανακοινώθηκε ότι αποφυλακίζονται 123 πολιτικοί κρατούμενοι στη χώρα. Το γεγονός που άνοιξε τον δρόμο στην αποφυλάκισή τους ήταν η συμφωνία της Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις στην ποτάσα, κρίσιμο συστατικό για τα λιπάσματα και βασικό εξαγώγιμο προϊόν της Λευκορωσίας.
Το απόγευμα του Σαββάτου, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, απελευθέρωσε μεταξύ άλλων τον βραβευμένο με Νόμπελ Ειρήνης Άλες Μπαλιάτσκι και Μαρία Καλεσνίκαβα, ηγετική φυσιογνωμία της αντιπολίτευσης.
Προσπάθεια προσέγγισης με τη Δύση
Η απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων είναι η μεγαλύτερη από την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Ουάσιγκτον και Μινσκ. Στην ουσία της, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης που επιχειρεί το καθεστώς Λουκασένκο στη Λευκορωσία με τη Δύση.
Στενός σύμμαχος της Ρωσίας και του προέδρου της, Βλαντιμίρ Πούτιν, το Μινσκ είναι σε μεγάλο βαθμό απομονωμένο από την Ευρώπη και άλλα δυτικά κράτη. Σε αυτό έχει παίξει σημαντικό ρόλο η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και η άγρια καταστολή των λαϊκών διαμαρτυριών, που κορυφώθηκαν το 2020 μετά το αμφισβητούμενο εκλογικό αποτέλεσμα.
Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η προσέγγιση με τη Λευκορωσία γίνεται να αποσυρθεί το Μινσκ από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Ωστόσο, η αντιπολίτευση στη χώρα αμφιβάλλει ότι αυτό θα ήταν εφικτό.
Αυτοκίνητα μεταφέρουν στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Βίλνιους της Λιθουανίας πολιτικούς κρατούμενους / REUTERS/Gonzalo Fuentes
Ποιοι αποφυλακίστηκαν
Παρ’ όλα αυτά, η αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων έγινε δεκτή με ανακούφιση. Ο Άλες Μπαλιάτσκι μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης το 2022 με δύο ΜΚΟ για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια ρωσική και μια ουκρανική. Είχε κάνει αγώνα να υπερασπιστεί τους πολιτικούς κρατουμένους, πριν φυλακιστεί και ο ίδιος, τον Ιούλιο του 2021.
Γνωστά πρόσωπα μεταξύ των αποφυλακισθέντων είναι η Μαρία Καλεσνίκαβα, μία από τις τρεις γυναίκες που ηγήθηκαν των διαμαρτυριών του 2020 κατά του Λουκασένκο, καθώς και ο Βίκταρ Μπαμπάρικα. Ο Μπαμπάρικα συνελήφθη το 2020, ενώ προσπαθούσε να θέσει υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές, ως αντίπαλος του Λουκασένκο.
Κάποιοι από τους αποφυλακισθέντες θα μεταφερθούν στο Βίλνιους της Λιθουανίας και άλλοι, συμπεριλαμβανομένων Ουκρανών και Λευκορώσων πολιτών, στην Ουκρανία.
«Συμφωνία για την ποτάσα»
Ο απεσταλμένος του Τραμπ στη Λευκορωσία, Τζον Κόουλ, δήλωσε σε δημοσιογράφους στο Μινσκ ότι οι ΗΠΑ θα άρουν τις κυρώσεις για την ποτάσα (ή κάλιο), «σύμφωνα με τις οδηγίες του προέδρου Τραμπ».
Ο Νανανίσι Μασατόσι, από την Ιαπωνία, ήταν μεταξύ των αποφυλακισθέντων που έφτασαν στο Βίλνιους / REUTERS/Ints Kalnins
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ επέβαλαν κυρώσεις στη Λευκορωσία μετά την καταστολή των λαϊκών διαμαρτυριών. Οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατήγγειλαν ότι οι συλληφθέντες στις κινητοποιήσεις υπέστησαν βασανιστήρια. Περισσότερες κυρώσεις επιβλήθηκαν το 2022, αφού η Λευκορωσία επέτρεψε στη Ρωσία να χρησιμοποιήσει το έδαφός της για την εισβολή της στην Ουκρανία.
Πολιτικοί της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία ευχαρίστησαν τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τραμπ για τις προσπάθειές τους. Ωστόσο, ζήτησαν από την ΕΕ να παραμείνουν σε ισχύ οι κυρώσεις. Σύμφωνα με την εξόριστη ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Σβιατλάνα Τσιχανούσκαγια, είναι κρίσιμες για «τη διευκόλυνση της δημοκρατικής μετάβασης και τη διασφάλιση της λογοδοσίας».
Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο από την πλευρά του αρνήθηκε ότι κρατάει πολιτικούς κρατούμενους. Είπε ότι στις φυλακές βρίσκονταν «ληστές» και αντίπαλοι του κράτους. Σύμφωνα με τη λευκορωσική ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Viasna, η οποία είναι απαγορευμένη στη Λευκορωσία, 1.227 πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν στη φυλακή.
