Politica 89.8
Λούβρο: Ανασφάλιστα τα τεράστιας αξίας κοσμήματα που κλάπηκαν – Γιατί θεωρείται αδύνατο να εντοπιστούν
Τα κοσμήματα της συζύγου του Ναπολέοντα, Ευγενίας, που έκαναν φτερά την περασμένη Κυριακή από το Λούβρο, δεν ήταν ασφαλισμένα. Η κυβέρνηση στη Γαλλία επιβεβαίωσε ότι τα έργα τέχνης που υπάρχουν σε μεγάλα δημόσια μουσεία δεν ασφαλίζονται, λόγω του αδιανόητου κόστους για έναν κρατικό προϋπολογισμό. Τα έργα ασφαλίζονται μόνον όταν πρόκειται να μεταφερθούν για να εκτεθούν σε κάποιο άλλο μουσείο.
Η παραδοχή αυτή ήρθε, την ώρα που ειδικοί εκτιμούν ότι υπάρχει πιθανότητα να εντοπιστούν και να συλληφθούν οι δράστες της κινηματογραφικής ληστείας στο Λούβρο. Ωστόσο, θεωρούν μάλλον απίθανο να επιστραφούν τα πολύτιμα αυτά κοσμήματα στο μουσείο της γαλλικής πρωτεύουσας. Ακόμη και αν είναι μάλλον αδύνατη η πώλησή τους με τη μορφή που είχαν όταν εκλάπησαν.
Κρατική αυτασφάλιση, αναπαλλοτρίωτα αντικείμενα
Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Le Parisien», που έκανε σχετική έρευνα, τα κοσμήματα του Ναπολέοντα ανήκουν στο γαλλικό δημόσιο. Συνεπώς, αποτελούν αποκλειστική ευθύνη του Κράτους, το οποίο τρόπον τινά αυτοασφαλίζεται. Αυτό σημαίνει διαχειρίζεται το ίδιο την ασφάλειά τους, αναλαμβάνοντας τον κίνδυνο απώλειας, κλοπής ή ζημιάς. Αλλά δεν προσφεύγει σε ιδιωτικές εταιρείες για την ασφάλισή τους. Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, «η κυβέρνηση είναι ο δικός της ασφαλιστής όταν έργα από εθνικά μουσεία βρίσκονται στον συνήθη τόπο συντήρησής τους, δεδομένου του κόστους ασφάλισης όταν το ποσοστό αποζημιώσεων είναι χαμηλό».
Συνεπώς, η γαλλική κυβέρνηση δεν μπορεί να διεκδικήσει καμία αποζημίωση για τα κοσμήματα, η αξία των οποίων θεωρείται αδύνατον να υπολογιστεί με ακρίβεια, ακόμη και αν δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχει υποστεί ζημιά. Οι μόνες ζημιές για τις οποίες μπορεί να διεκδικήσει χρήματα είναι αυτές στα παράθυρα και στις προθήκες που έσπασαν οι διαρρήκτες.
Τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στο γαλλικό δημόσιο έχουν ειδικό νομικό καθεστώς. Θεωρούνται αναπαλλοτρίωτα. Δηλαδή δεν μπορούν ούτε να πωληθούν, ούτε να χαριστούν. Επιπλέον, η ιδιοκτησία τους είναι απαράγραπτη –κανείς δεν μπορεί να διεκδικήσει την κυριότητά τους.
Τι ισχύει στους προσωρινούς δανεισμούς
Όταν ένα έργο τέχνης ή έκθεμα μουσείου, όπως και το Λούβρο, θέλει να δανείσει προσωρινά ένα έργο σε κάποιο άλλο φορέα ή να το μεταφέρει σε κάποιο παράρτημά του, τότε η ασφάλισή του είναι υποχρεωτική. Η ασφάλιση περιλαμβάνει όλα τα στάδια, από την προστατευτική συσκευασία με την οποία θα ταξιδέψει, τη διαδρομή, τοποθέτηση, φύλαξη, επιστροφή και επανατοποθέτησή του. Πρόκειται για δύσκολη και επίπονη διαδικασία, καθώς σε αυτήν γίνεται και υπολογισμός της αξίας του έργου, από ειδικούς.
Ωστόσο, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού είναι αδύνατη και απαγορευτική η ασφάλιση έργων όπως αυτά που εκλάπησαν, ακόμη και αν «μοιραστεί» σε πολλές ιδιωτικές εταιρείες. Ο λόγος είναι το υπέρογκο κόστος, το οποίο δεν μπορεί να αναληφθεί από κανέναν.
Το μόνο που συναντάται είναι μια ενδιάμεση λύση: κάποια γκαλερί να ασφαλιστεί για έναν κίνδυνο, όπως φωτιά ή πλημμύρα ή κλοπή. Όχι για όλα.
Γιατί –πιθανόν- δεν θα βρεθούν τα κοσμήματα
Και στην περίπτωση της ληστείας στο Λούβρο, όπως και σε άλλα μουσεία που αντιμετώπισαν κλοπές, οι ειδικοί σε θέματα τέχνης και επιβολής του νόμου, πιστεύουν ότι είναι μάλλον αδύνατο να βρεθούν τα κοσμήματα.
Θεωρούν πιθανότερο –αν και όχι βέβαιο- να εντοπιστούν και να συλληφθούν οι δράστες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ληστεία στο Λούβρο δεν μπορεί παρά να έγινε από μια μικρή ομάδα, η οποία ενδέχεται να είναι ήδη υπ’ όψιν της αστυνομίας. Αλλά τα κοσμήματα μπορούν να διασπαστούν σε αυτά εκ των οποίων συνετέθησαν. Και έτσι να πωληθούν –πολύ εύκολα.
Μιλώντας στο Reuters, o Μαρκ Μπαλσέλ, ειδικός σε εγκλήματα αναφορικά με την πολιτιστική κληρονομιά, σημειώνει: «Αν κλέψω έναν Βαν Γκογκ, είναι ένας Βαν Γκογκ. Δεν μπορώ να το ξεφορτωθώ μέσω κανενός άλλου καναλιού εκτός από μια παράνομη αγορά τέχνης». Αλλά, εξηγεί, «αν κλέψω. κοσμήματα, μπορώ να τα μεταφέρω μέσω μιας παράνομης αγοράς ως πολύτιμους λίθους».
Ο Άρθουρ Μπραντ, ερευνητής Τέχνης, επαναλαμβάνει –πιο προσεκτικά- αυτό που λένε όλοι. Ότι η ληστεία στο Λούβρο ήταν ταπείνωση για τη Γαλλία. «Αν κάποιος στοχεύσει το Λούβρο, το σημαντικότερο μουσείο στον κόσμο, και μετά τη γλιτώσει με τα γαλλικά κοσμήματα του στέμματος, κάτι δεν πηγαίνει καλά με την ασφάλεια», λέει.
Πάντως, σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Μαρινέλο, ιδρυτή της Art Recovery International, η οποία παρακολουθεί κλεμμένα έργα τέχνης, δήλωσε ότι οι ληστείες σε μουσεία αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη και αλλού. Όλα τα μουσεία που έχουν κοσμήματα ή χρυσό στις συλλογές τους, «πρέπει να ανησυχούν», λέει στο Reuters.
«Θα συλληφθούν, αλλά…»
Ο πρώην αστυνομικός Πασκάλ Σκιντλαρά, που έχει υπηρετήσει στην ειδική μονάδα της γαλλικής αστυνομίας για τα έργα τέχνης (BRB), δήλωσε ότι η BRB χειρίστηκε άψογα την έρευνα για τα κοσμήματα της Κιμ Καρντάσιαν, αλλά και τις απαγωγές ιδιοκτητών κρυπτονομισμάτων.
Εξήγησε ότι η BRB είναι ικανή να συλλάβει τους δράστες της ληστείας στο Λούβρο. Διαθέτει περίπου 100 πράκτορες. Περισσότεροι από δώδεκα είναι ειδικευμένοι σε κλοπές από μουσεία. Ο Σκινταλά εξέφρασε την πεποίθηση, «100%», ότι θα τους πιάσουν.
Δεν ισχύει το ίδιο για τα κοσμήματα. Σύμφωνα με την Κορίν Σαρτρέιγ, που έχει εργαστεί στα κεντρικά της Αστυνομικής Διεύθυνσης για την Εμπορία Πολιτιστικών Αγαθών, θα μπορούσαν να καταλήξουν σε κάποιο κέντρο διαμαντιών στην Αμβέρσα.
«Εκεί, πιθανώς υπάρχουν άνθρωποι που δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για την προέλευση των αντικειμένων», είπε. Άρα, τα διαμάντια θα μπορούσαν επίσης να κοπούν σε μικρότερες πέτρες και ο χρυσός να λιώσει. Οι αγοραστές δεν θα μάθουν ποτέ την προέλευσή τους. Επίσης, υπάρχει το ενδεχόμενο, αν οι κλέφτες νιώσουν τον κλοιό γύρω τους να στενεύει, να τα πετάξουν ή να τα καταστρέψουν.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ερευνητές της αστυνομίας κάνουν αγώνα δρόμου με αντίπαλο τον χρόνο.
