Ουκρανία: Οι εχθροπραξίες καλά κρατούν όσο το παζάρι συνεχίζεται – Κάθε μέρος και διαφορετική στρατηγική

Το παζάρι για την Ουκρανία συνεχίζεται μετά τις συναντήσεις υψηλού επιπέδου που διαδέχονται η μία την άλλη τις τελευταίες ημέρες. Τώρα το διεθνές ενδιαφέρον συγκεντρώνει η πιθανή τριμερής συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι – Τραμπ, που δεν φαίνεται να κλειδώνει εύκολα.
Την ίδια ώρα οι συγκρούσεις στο έδαφος συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Το βράδυ της Τρίτης προς Τετάρτη η Ρωσία έπληξε ουκρανικές ενεργειακές υποδομές στην Οδησσό, ενώ το Κίεβο εξαπέλυσε μεγάλη επίθεση με drones σε ρωσικές θέσεις.
Οι εχθροπραξίες έχουν κλιμακωθεί εδώ και μήνες μετά την απόφαση Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο όπως και οι επιθέσεις με στόχο αμάχους. Η κάθε πλευρά προσπαθεί με μεγαλύτερη ένταση να κατοχυρώσει τετελεσμένα στο πεδίο, σε μέτωπα που θυμίζουν τα χαρακώματα του Α’ ΠΠ.
Χωρίς να επιδιώκει καταρχάς αποκλιμάκωση στο μέτωπο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ σπρώχνει προς μια γρήγορη συμφωνία προκειμένου η Ουάσιγκτον να απεμπλακεί από έναν πόλεμο που δεν έχει φέρει για την ίδια τα προσδοκόμενα αποτελέσματα, ενώ την ίδια ώρα η βασική της προτεραιότητά της είναι η αντιμετώπιση της Κίνας.
Η συνάντηση Τραμπ – Πούτιν εντάσσεται σε αυτή την προσπάθεια απεμπλοκλης των ΗΠΑ, κάτι που ωστόσο όπως διαπιστώνει με μεγάλη καθυστέρηση και ο ίδιος ο Τραμπ είναι δυσκολότερο στην πράξη από ό, τι στα λόγια.
Μονόδρομος για τη Ρωσία η «νίκη» στην Ουκρανία
Η Ρωσία από την άλλη που μετά από 3,5 χρόνια πολέμου δεν έχει ακόμα καταφέρει να προσαρτήσει ολόκληρο το Ντονμπάς, θέλει να αξιοποιήσει το άνοιγμα των ΗΠΑ προκειμένου να επιτύχει μία συμφωνία που θα της δώσει τη δυνατότητα να κλείσει με νίκη ένα μέτωπο, που της έχει στοιχίσει και σε ανθρώπινες απώλειες και οικονομικά.
Για το Κρεμλίνο η νίκη επί της Ουκρανίας είναι μονόδρομος εάν θέλει να περιλαμβάνεται στις μεγάλες δυνάμεις, και το άνοιγμα του Τραμπ είναι η καλύτερη μέχρι τώρα δυνατότητα για να κλείσει μια συμφωνία που θα της εξασφαλίσει οφέλη, εκμεταλλευόμενη και τα πρόσφατα κέρδη της στο πεδίο των μαχών.
Η Ευρώπη, που είχε προσπαθήσει πριν από τον πόλεμο να αξιοποιήσει την Ουκρανία στην προώθηση των δικών της συμφερόντων προς τα ανατολικά, έχει δώσει τα ρέστα της για να συντηρήσει το μέτωπο και τώρα χωρίς να έχει στην πραγματικότητα διαμορφώσει κανένα σχέδιο διεξόδου επιμένει στην σκληρή γραμμή που ξέρει όμως ότι δεν μπορεί να υλοποιήσει χωρίς τις ΗΠΑ.
Βρετανία και Γαλλία δηλώνουν την προθυμία τους να στείλουν στρατό στην Ουκρανία αλλά κάτι τέτοιο χωρίς τον συντονισμό και τη στήριξη του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ θα ήταν αδύνατο.
Οι διακηρύξεις περί αυτοδιάθεσης που συνόδευαν τη συμμετοχή της ΕΕ στον πόλεμο το 2022, έχουν γίνει σκόνη στα συντρίμμια της Γάζας αλλά μπορεί να έχουν την ίδια τύχη και στην Ουκρανία καθώς φαίνεται πως οι Ευρωπαίοι έχουν αποδεχτεί το ζήτημα της ανταλλαγής εδαφών και επικεντρώνονται στις εγγυήσεις ασφαλείας που είναι διατεθειμένες να προσφέρουν οι ΗΠΑ,
Διεκδικώντας ρόλο στις εξελίξεις οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να μείνουν στο παιχνίδι και να επηρεάσουν τον Τραμπ να συνεχίσει τη στήριξή του στην Ουκρανία ελπίζοντας ότι οι μεγάλες δυσκολίες στην επίτευξη ειρηνευτικής διαδικασίας θα πείσουν τον αμερικανό πρόεδρο ότι ο Πούτιν «μπλοφάρει».
Η Ουκρανία που βρίσκεται στην πιο δύσκολη θέση, βλέπει τους άλλους να απλώνουν χάρτες και να μοιράζουν τα εδάφη της, και φαίνεται να στερεύει από επιλογές χωρίς τον βασικό τροφοδότη του πολέμου που είναι οι ΗΠΑ.
Αυτό που απαιτείται χωρίς περιστροφές από το Κίεβο είναι να συνθηκολογήσει, να παραχωρήσει εδάφη και να αρκεστεί σε αόριστες υποσχέσεις για εγγυήσεις ασφαλείας.
Ο απρόβλεπτος Τραμπ
Στις διαφορετικές στρατηγικές έρχεται να προστεθεί και ο απρόβλεπτος παράγοντας Τραμπ. Ρωσία, ΕΕ και Κίεβο προσπαθούν να κρατήσουν τον πρόεδρο των ΗΠΑ στο πλευρό τους για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Όλοι πλέον δηλώνουν ότι συμφωνούν με την πρόταση Τραμπ για μία συνολική ειρηνευτική πρόταση και για μία τριμερή συνάντηση, αλλά όλοι παίζουν καθυστερήσεις καθώς τα πράγματα δεν έχουν ωριμάσει αρκετά προς μία μόνο κατεύθυνση.
Η Ρωσία λέει ότι είναι ανοιχτή αλλά ότι δεν απορρίπτει μία συνάντηση σε υψηλό επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών (δεν αναφέρεται ρητώς στον Ζελένσκι) αλλά κάτι τέτοιο θέλει χρόνο και προσοχή για να προετοιμαστεί.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες που συναντήθηκαν με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο επαναλάμβαναν σε στυλ ιεροτελεστίας πόσο ευγνώμονες είναι για τις πρωτοβουλίες του προέδρου αλλά συνεχίζουν να εκφράζουν τις αμφιβολίες τους για τις ειρηνικές προθέσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν ενώ αργότερα προανήγγειλαν ακόμα ένα πακέτο κυρώσεων στη Ρωσία.
Κολακείες
Χαρακτηριστικό είναι άρθρο του Politco που αναφέρει ότι η στρατηγική των ευρωπαίων είναι να κολακεύουν τον Τραμπ μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να γίνει πιο αυστηρός με το Κρεμλίνο.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πήγε στο Οβάλ Γραφείο φροντίζοντας να εξάρει και αυτός τις «ειρηνικές προθέσεις», τις διπλωματικές ικανότητες και την πυγμή του αμερικανού προέδρου αποφεύγοντας προς το παρόν να δεσμευτεί σε συγκεκριμένους όρους, θέλοντας να κερδίσει λίγο χρόνο.
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε στο Οβάλ Γραφεί κατά τη συνάντηση πίσω από τις κλειστές πόρτες είναι αυτό που αναφέρουν οι Financial Times:
«Στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα, ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι παρομοίασαν την παραχώρηση της υπόλοιπης περιοχής του Ντόνετσκ με την παραχώρηση της ανατολικής Φλόριντα από τον Τραμπ, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Πρόσθεσαν ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ εντυπωσιάστηκε από την αναλογία».
Ο αμερικανός πρόεδρος βέβαια συνεχίζει να δηλώνει σε κάθε τόνο ότι δεν υπάρχει καν σκέψη για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ενώ σε σχέση με τις περιβόητες εγγυήσεις ασφαλείας που είναι διατεθειμένες να προσφέρουν οι ΗΠΑ, το τοπίο παραμένει αρκετά θολό.
Ο ίδιος απέκλεισε το ενδεχόμενο παρουσίας αμερικανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τους Ευρωπαίους (που έχουν δηλώσει διαθέσιμοι να στείλουν στρατεύματα) «αεροπορικώς επειδή δεν υπάρχει κανείς που να έχει τα πράγματα που έχουμε εμείς».
Δεν ήταν σαφές εάν ο Τραμπ αναφερόταν στη χρήση μαχητικών αεροσκαφών ή σε δυνατότητες όπως η εναέρια συλλογή πληροφοριών, η επιτήρηση και η αναγνώριση.