Politica 89.8
Σύνοδος κορυφής: Μήνυμα για ανάγκη «ισχυρής αντίδρασης» στη ρωσική «απειλή» – Απών ο Σλοβάκος πρωθυπουργός
Οι ηγέτες της ΕΕ συναντήθηκαν στην Κοπεγχάγη και συζήτησαν προτάσεις για ένα «τείχος κατά drones» και άλλα ζητήματα άμυνας, μαζί με προτάσεις για τη χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων υπέρ της Ουκρανίας στον πόλεμό της κατά της ρωσικής εισβολής.
Όπως ανακοινώθηκε, δεν ελήφθη κάποια απόφαση. Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν εκ νέου για να συζητήσουν τα ίδια ζητήματα. Αλλά ακόμη και τότε μπορεί να μην καταλήξουν σε αποφάσεις, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες.
Στη διάρκεια αυτής της άτυπης συνόδου κορυφής, η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν έκανε λόγο για τη «δυσκολότερη και πιο επικίνδυνη κατάσταση μετά από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο» για την Ευρώπη.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια «πολύ ισχυρή αντίδραση» καθώς είναι αντιμέτωπη με τον «υβριδικό πόλεμο» και την «απειλή» της Ρωσίας, πρόσθεσε.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εστίασαν στην «ασφάλεια και την αποτροπή», περιλαμβανομένων θεμάτων drones, αλλά και της στήριξης προς την Ουκρανία, επεσήμανε.
Παράλληλα, εξέφρασε τη στήριξή της στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χορήγηση δανείου αποζημιώσεων προς την Ουκρανία, με εγγύηση τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Σε ερώτηση σχετικά με τις παραβιάσεις από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η Δανή πρωθυπουργός δήλωσε πως είναι γενικά υπέρ της κατάρριψής τους – συμπληρώνοντας, ωστόσο, ότι «αυτό πρέπει να γίνεται με τον σωστό τρόπο».
Ένα άλλο θέμα που απασχόλησε τη σύνοδο των ηγετών ήταν και η αξιοποίηση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ως εγγύηση για δάνειο που θα χορηγηθεί στην Ουκρανία.
Όπως δήλωσε η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κ. Κάλλας, η ΕΕ εργάζεται για να καταλήξει το συντομότερο δυνατό σε συμφωνία, ωστόσο, Γαλλία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο είναι μεταξύ εκείνων που έχουν εκφράσει την ανησυχία ότι η κατάσχεσή τους θα μπορούσε να «ανατινάξει» το διεθνές τραπεζικό σύστημα και τους κανόνες του και να επιφέρει απρόβλεπτα αντίποινα.
Ωστόσο, πριν από τη σύνοδο, ο καγκελάριος Φρ. Μερτς τάχθηκε ρητά υπέρ μιας «πιο δημιουργικής χρήσης των κεφαλαίων της κεντρικής τράπεζας της Μόσχας από ό,τι πριν, χωρίς η Ρωσία να χάσει την κυριότητα των κρατικών ομολόγων της».
Η σκέψη είναι να μετατραπούν τα ρωσικά κρατικά ομόλογα (ύψους 140 δισ. ευρώ) σε ομόλογο της ΕΕ, το οποίο με τη σειρά του θα μεταβιβαστεί στην κυβέρνησης της Ουκρανίας σε δάνειο με δόσεις.
Το Κίεβο θα πρέπει να αποπληρώσει τα χρήματα μετά από το τέλος του πολέμου, αλλά μόνο εάν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις – κάτι που, ωστόσο, κανείς στην Ευρώπη δεν αναμένει.
Δύσκολες αναμένονταν οι διαβουλεύσεις σχετικά με την πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να παρακαμφθεί η ομοφωνία των 27 για άνοιγμα των διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Ουκρανίας, που «προσκρούει» στην Ουγγαρία.
Αρκετοί ηγέτες, όμως, αντιδρούν στην πρόταση του Αντόνιο Κόστα, καθώς δεν θέλουν να δημιουργηθεί προηγούμενο ως προς την απώλεια του ισχυρού διαπραγματευτικού βέτο.
Κατά την άφιξή του στη σύνοδο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν δήλωσε ότι η Βουδαπέστη εξακολουθεί να αντιτίθεται στην ιδέα της αποδοχής της Ουκρανίας ως μέλους της ΕΕ.
Ο Όρμπαν απέρριψε επίσης υπονοούμενα ότι το μπλοκ θα μπορούσε να αλλάξει τους κανόνες του σχετικά με την έναρξη διαπραγματεύσεων με νέα κράτη μέλη ώστε να μη χρειάζεται ομοφωνία, αλλά ειδική πλειοψηφία, για να παρακάμψει το ουγγρικό βέτο.
Οι 27 συζήτησαν επίσης τα κενά στις δυνατότητες του ευρωπαϊκού στρατού, ιδίως τον τρόπο κάλυψής τους. Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις: η μια τονίζει την ανάγκη για ισχυρότερες εθνικές προσπάθειες και η άλλη τάσσεται υπέρ του ευρωπαϊκού εξοπλισμού.
Σημειώνεται ότι ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο δεν έλαβε μέρος στη σύνοδο, για λόγους υγείας που σχετίζονται με την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του πέρυσι, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του.
«Ο πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη για την απουσία του, που οφείλεται σε επιδεινωμένα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την απόπειρα δολοφονίας», υπογραμμίζει η ανακοίνωση.
Ο Φίτσο πυροβολήθηκε τέσσερις φορές από κοντινή απόσταση στην κοιλιακή χώρα το 2024 και χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση, αφού νοσηλεύτηκε για μέρες σε κρίσιμη κατάσταση.
Επέστρεψε στα καθήκοντά του λίγους μήνες μετά από την απόπειρα δολοφονίας του. Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός έχει ακυρώσει και άλλες εμφανίσεις τους τελευταίους μήνες.
Ο Φίτσο έχει ταχθεί κατά της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία και διατηρεί στενές σχέσεις με τη Ρωσία, από την οποία η Σλοβακία εφοδιάζεται με ενέργεια.
Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι η Μπρατισλάβα δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει επιπλέον κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας μέχρι να λάβει προτάσεις της ΕΕ για την ευθυγράμμιση των κλιματικών στόχων με τις ανάγκες των αυτοκινητοβιομηχανιών και της βαριάς βιομηχανίας, καθώς και μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.
