Politica 89.8
Η κυβέρνηση διά στόματος του αρμοδίου υπουργού Κυριάκου Πιερρακάκη ανακοίνωσε ότι θα φέρει νομοθετική ρύθμιση για να αποφεύγονται οι υπέρογκες χρεώσεις όταν κάποιος κάνει μια ανάληψη από ΑΤΜ ιδίως στις περιπτώσεις όπου μια τράπεζα έχει πουλήσει σε άλλη εταιρεία μέρος του δικτύου των ΑΤΜ.
Όμως, το πρόβλημα είναι ότι χρειάστηκε πρώτα να δημιουργηθεί το πρόβλημα, να το διαπιστώσουν οι πολίτες που πήγαιναν στα ΑΤΜ, να σηκώσουν το ζήτημα δημοσιογράφοι στο press room ρωτώντας επίμονα τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, να κάνουν ανακοινώσεις κόμματα της αντιπολίτευσης και μετά να έρθει η κυβέρνηση να κάνει εξαγγελίες.
Από μια άποψη αυτός είναι ο τρόπος που πρέπει να λειτουργεί μια δημοκρατία.
Από μια άλλη άποψη, το ίδιο το γεγονός ότι χρειάστηκε να ενεργοποιηθεί όλος αυτός ο μηχανισμός είναι το πρόβλημα.
Εννοώ δουλειά μιας κυβέρνησης, στο πλαίσιο του ρυθμιστικού και εποπτικού ρόλου που έχει, είναι να εξασφαλίζει ότι τέτοιες χρεώσεις απλώς δεν θα είχαν επιβληθεί εξαρχής.
Ξέρω πολύ καλά ότι ο κάθε ιδιώτης, που προσπαθεί εύλογα να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του – και να μειώσει τα έξοδά του – θα προσπαθήσει πάντα, όταν μπορεί, να έχει μια επιπλέον χρέωση μια υπηρεσία.
Δουλειά της κυβέρνησης είναι να ξεκαθαρίζει από πριν ότι υπάρχουν όρια σε αυτό.
Όρια που έχουν να κάνουν με το ότι ορισμένες υπηρεσίες έχουν μια πρακτική κοινωνική σημασία και άρα τυχόν χρεώσεις απλώς πλήττουν τους καταναλωτές και μάλιστα τους πιο αδύναμους: εκείνους που έχουν μικρά εισοδήματα και άρα κάνουν μικρές αναλήψεις όταν τις έχουν ανάγκη και εκείνους που π.χ. λόγω ηλικίας, όπως οι ηλικιωμένοι, είναι πιο εξοικειωμένοι με τις συναλλαγές με μετρητά παρά με τις συναλλαγές με κάρτες ή εφαρμογές στο κινητό.
Άλλωστε, ειδικά στο συγκεκριμένο θέμα καλό είναι να θυμόμαστε ότι οι τράπεζες έχουν όφελος όταν οι άνθρωποι έχουν καταθέσεις σε αυτές. Γιατί για να κάνεις ανάληψη, ή να κάνεις μια πληρωμή, πρέπει να έχεις μια κατάθεση. Και το όφελος των τραπεζών ήταν – και ως ένα βαθμό παραμένει – ότι όταν εσύ κάνεις μια κατάθεση η τράπεζα μπορεί να αξιοποιήσει τα χρήματα των καταθετών της μέσα από τις κλασικές τραπεζικές πρακτικές. Γι’ αυτό και οι τράπεζες προσφέρουν και επιτόκιο καταθέσεων, ακόμη και εάν χαμηλό. Θέλω να πω δεν προσφέρουν «φύλαξη χρημάτων», αξιοποιούν τα χρήματα των καταθετών. Και μπορεί να έχουν έξοδα για να συντηρούν τα ΑΤΜ όμως καλό είναι κάποια στιγμή αυτά να κρίνονται σε σχέση με τα συνολικά έσοδα και έξοδα που έχουν.
Ωστόσο ο τρόπος λειτουργίας των τραπεζών δεν είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου. Σε κάθε περίπτωση -καλώς ή κακώς- λειτουργούν και αυτές με κριτήριο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Σε αυτό όμως που εστιάζω είναι στην προκλητική αντίληψη για την κυβερνητική πρακτική που προτιμά να αφήνει κάτι να εξελίσσεται, να «τεστάρει» εάν υπάρχουν αντιδράσεις και μετά να παρεμβαίνει. Μια παρέμβαση παρεμπιπτόντως που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα συνέβαινε εάν δεν ήταν τόσο βαριά η περιρρέουσα ατμόσφαιρα για την κυβέρνηση λόγω σκανδάλων και έντονης κοινωνικής δυσαρέσκειας για το αβάσταχτο κόστος ζωής.
Αυτός δεν είναι τρόπος διακυβέρνησης. Αυτό που χρειάζεται είναι κυβερνητική λειτουργία που να προλαμβάνει προβλήματα, να διαμορφώνει εγκαίρως και εκ των προτέρων κανόνες του παιχνιδιού και βεβαίως να εξασφαλίζει κάποια στοιχειώδη δικαιώματα των πολιτών.
Ιδίως όταν πρόκειται για το αυτονόητο…
