Politica 89.8
Σοκ: Πληθυσμιακή συρρίκνωση που αγγίζει το 33% σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας
Πληθυσμιακή συρρίκνωση που αγγίζει σε κάποιες περιοχές και το 33% κατέδειξε μεγάλη έρευνα που έγινε για λογαριασμό της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Ειδικότερα, τα αποτελέσματα έρευνας για το δημογραφικό ζήτημα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου από την Αντιπεριφερειάρχη Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Μελίνα Δερμεντζοπούλου και τον διευθυντή ερευνών ιδιωτικής εταιρίας.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση, προχώρησε στην αποτύπωση των δεδομένων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος, δίνοντας έμφαση για πρώτη φορά όχι μόνο στην ποσοτική αλλά και στην ποιοτική έρευνα κοινού για το δημογραφικό στις επτά Περιφερειακές Ενότητες. Η έρευνα αξιοποίησε τα δεδομένα από δράσεις που ήδη υλοποιούνται στην Περιφέρεια και προχώρησε στην καταγραφή της έκτασης και των χαρακτηριστικών του φαινομένου, με στόχο τον εντοπισμό νέων, αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισης του ζητήματος.
«Με το δημογραφικό να γιγαντώνεται, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, οι πολιτικές που στοχεύουν στην ανάσχεσή του αποτελούν πλέον εθνική προτεραιότητα – να θυμίσω ότι η χώρα μας είναι η πρώτη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που απέκτησε Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό. Ωστόσο, οι πολιτικές αυτές δεν μπορεί παρά να “περνούν” ως προς την εφαρμογή τους από τις Περιφέρειες», τόνισε η Αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Μελίνα Δερμεντζοπούλου.
«Θεωρήσαμε χρέος μας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να αποτυπώσουμε με ακρίβεια το πρόβλημα στην περιοχή μας. Ήταν – αν θέλετε – η πολιτική κατεύθυνση που δώσαμε για εμβάθυνση στα αίτια που οδηγούν στο δημογραφικό, αποτυπώνοντας τις απόψεις των πολιτών ανά ηλικιακή ομάδα, ανά φύλο, ανά περιοχή. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα βοηθήσουν ώστε να εκπονηθεί το Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό. Αυτή η εξειδίκευση θα βρεθεί στο επίκεντρο διαβούλευσης με δήμους, με φορείς, με την κοινωνία. Και στο εξής, όλες οι πολιτικές και οι δράσεις μας θα έχουν πλέον αυτή τη στόχευση, θα τίθενται κάτω από την “ομπρέλα” της αντιμετώπισης του μείζονος προβλήματος: του δημογραφικού», συμπλήρωσε η κ. Δερμεντζοπούλου.
Όπως επισήμανε η Αντιπεριφερειάρχης, «η μελέτη συνδυάζει δημογραφικά δεδομένα, ποσοτική και ποιοτική έρευνα και καταλήγει σε ένα συνεκτικό συμπέρασμα: η Περιφέρεια οδηγείται σε ένα μοντέλο πληθυσμιακής πόλωσης, όπου λίγοι αστικοί πυρήνες παραμένουν σταθεροί, ενώ ο υπόλοιπος χώρος αποψιλώνεται δημογραφικά.
Η πολύπλευρη και εντεινόμενη δημογραφική κρίση, με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η Περιφέρεια αποτυπώνεται σε συνεχή μείωση πληθυσμού σε σχεδόν όλες τις Περιφερειακές Ενότητες, έντονη γήρανση, με θεαματική αύξηση του πλήθους και του ποσοστού των ατόμων ηλικίας 80+, χαμηλές γεννήσεις και υψηλή φυσική μείωση πληθυσμού, μετανάστευση νέων και σημαντική απώλεια παραγωγικών ηλικιών, εξασθένηση της οικογένειας ως θεσμού τεκνοποίησης, υποβάθμιση τοπικών υπηρεσιών και ανισότητες αστικού – αγροτικού χώρου, αλλά και αυξανόμενη πρόθεση μετανάστευσης από τους νέους».
Το 30% διστάζουν να τεκνοποιήσουν
Πηγή φωτογραφίας, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Αναλυτικότερα, όπως τόνισε η κ. Δερμεντζοπούλου, «η συνολική εικόνα καταδεικνύει ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας υφίσταται μια έντονη πληθυσμιακή συρρίκνωση, με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις.
Οι δήμοι που εμφανίζουν μια μικρή σχετικά αύξηση είναι μόλις 7 από τους 38 (είναι οι δήμοι Ωραιοκάστρου, Θέρμης, Πυλαίας – Χορτιάτη, Κορδελιού – Ευόσμου, Παύλου Μελά και Καλαμαριάς αλλά και η Κασσάνδρα στη Χαλκιδική). Αντίθετα, η πλειοψηφία των δήμων, ιδίως στις Π.Ε. Σερρών, Κιλκίς, Πέλλας και Χαλκιδικής (με εξαίρεση τον Δήμο Κασσάνδρας), καταγράφουν μείωση που συχνά ξεπερνά το 10%, αγγίζοντας και το 33% στη Νέα Ζίχνη Σερρών, γεγονός που αποκαλύπτει μια βαθιά δημογραφική κρίση».
«Σημαντικό ποσοστό της τάξης του 30% των πολιτών ηλικίας 17 – 44 ετών δεν επιθυμούν ή διστάζουν να τεκνοποιήσουν, επικαλούμενοι συνδυασμό από οικονομικούς, προσωπικούς, επαγγελματικούς λόγους αλλά και λόγους τρόπου ζωής. Και αυτό για μας είναι εξαιρετικά σημαντικό», σημείωσε η Αντιπεριφερειάρχης.
«Η τελική εικόνα που διαμορφώνεται από τη μελέτη είναι ότι το δημογραφικό πρόβλημα της Περιφέρειας είναι πολυπαραγοντικό, διαρθρωτικό και ήδη ορατό στην καθημερινότητα. Η μελέτη καταδεικνύει ότι απαιτούνται άμεσα στοχευμένες παρεμβάσεις, ότι πρέπει να στοχεύσουμε σε πολιτικές που θα την κάνουν ελκυστική για νέους, οικογένειες και επενδύσεις, ενώ η αναστροφή της τάσης απαιτεί οικονομικές, κοινωνικές και χωρικές πολιτικές ταυτόχρονα », υπογράμμισε ακόμη η κ. Δερμεντζοπούλου.
Σύμφωνα με την σημαντική αυτή έρευνα μεταξύ άλλων:
Πληθυσμός και μεταβολές
- Η ΠΚΜ χάνει πληθυσμό με ταχύτερο ρυθμό από την Ελλάδα συνολικά.
- Το 2024 ο πληθυσμός ανέρχεται σε 1.778.896, μειωμένος κατά 5,7% από το 2011.
- Οι μεγαλύτερες μειώσεις σημειώνονται σε Σέρρες, Κιλκίς, Πέλλα.
Γήρανση πληθυσμού
- Εξαιρετικά υψηλή αύξηση ηλικιών 80+ στην ΠΚΜ: +43%, πάνω από τον εθνικό μέσο όρο.
- Κατάρρευση των ηλικιών 0–39, με κορύφωση στη μείωση 30–39 ετών (–26,5%).
- Η διάμεση ηλικία στη χώρα ξεπέρασε τα 46 έτη — η Κεντρική Μακεδονία ακολουθεί.
Συμπέρασμα έρευνας: Η ΠΚΜ εισέρχεται σε φάση «υπεργήρανσης», με σοβαρές προεκτάσεις για εργασία, υγεία, πρόνοια και αναπτυξιακή δυναμική.
Γεννήσεις – Θάνατοι
- Οι γεννήσεις μειώνονται σταθερά σε όλες τις Π.Ε. της ΠΚΜ
- Οι θάνατοι υπερβαίνουν κατά πολύ τις γεννήσεις → έντονη φυσική μείωση πληθυσμού.
- Στην ΠΚΜ: 11.256 γεννήσεις έναντι 21.868 θανάτων (2024).
- Η τεκνοποίηση μετατοπίζεται σε ηλικίες 30–39, ενώ η τεκνοποίηση στις ηλικίες 20–29 καταρρέει.
Συμπέρασμα έρευνας: Η δημογραφική αναπαραγωγή έχει αποδυναμωθεί και η καθυστερημένη τεκνοποίηση δεν μπορεί πλέον να αντισταθμίσει τη μείωση.
Μετανάστευση
- Φυγή νέων παραγωγικών ηλικιών προς Αθήνα & εξωτερικό.
- Οι αγροτικές Π.Ε. χάνουν άνδρες και γυναίκες 20–39 ετών.
Η ανακοίνωση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας προσθέτει επίσης στην ανακοίνωση της μεταξύ άλλων ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις επτά Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αναλογική κατανομή με βάση την απογραφή μόνιμου πληθυσμού της ΕΛΣΤΑΤ 2021. Το μέγεθος του δείγματος ήταν 1.203 άτομα, άνδρες και γυναίκες, 17 ετών και άνω.
