Politica 89.8
Έκθεση – κόλαφος: Χαμηλώνουν (κι΄ άλλο) οι στόχοι του Ταμείου Ανάκαμψης – Στον “αέρα” ο ΒΟΑΚ και έργα κρίσιμης σημασίας
Μια νέα, ιδιαίτερα εκτεταμένη έκθεση που παρουσιάζει το ΠΑΣΟΚ με τίτλο «Ταμείο Ανάκαμψης: Η λίστα της χαμένης ευκαιρίας» ρίχνει φως σε μια άγνωστη μέχρι σήμερα πλευρά του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», την ώρα που το δημόσιο αφήγημα της κυβέρνησης επικεντρώνεται κυρίως στα θετικά σημεία των παρεμβάσεων. Αυτή η έκθεση βασίζεται σε αντιπαραβολή του αρχικού σχεδιασμού του «Ελλάδα 2.0» με τα επίσημα κείμενα της τελευταίας πρότασης αναθεώρησης που υπέβαλε η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και που περιλαμβάνει σημαντικές τροποποιήσεις, μετατοπίσεις χρονοδιαγραμμάτων, μείωση στόχων ακόμη και απεντάξεις ολόκληρων παρεμβάσεων από το Ταμείο.
Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι η κυβέρνηση κατέθεσε μια νέα πρόταση αναθεώρησης που αφορά 153 από τα συνολικά 180 μέτρα/δράσεις του σχεδίου — δηλαδή περίπου το 85% του «Ελλάδα 2.0» — και όμως δεν έχει ενημερώσει επαρκώς την κοινωνία για το τι πραγματικά αλλάζει και γιατί.
Η ανάλυση που παρουσιάζει το ΠΑΣΟΚ επικεντρώνεται στα 135 μέτρα και έργα για τα οποία η κυβέρνηση φαίνεται να ζητά μείωση στόχων, αλλαγές περιεχομένου, μετατόπιση χρονοδιαγραμμάτων ή και απένταξη από το Ταμείο χωρίς δημόσια εξήγηση. Καλεί ευθέως την κυβέρνηση να δώσει απαντήσεις για τα αίτια αυτών των αλλαγών και για τις επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, επισημαίνοντας ότι «ανησυχούμε ότι συνολικά η Ελλάδα με το Ταμείο Ανάκαμψης χάνει μία μοναδική ευκαιρία».
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι ενώ η κυβέρνηση έχει διαφημίσει ευρέως 18 μέτρα για τα οποία υπάρχουν «θετικά νέα», η συντριπτική πλειονότητα των παρεμβάσεων -δηλαδή εκείνα που θα καθόριζαν τη μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση και μεταρρυθμιστική αλλαγή -εμφανίζονται να έχουν υποστεί σημαντικές υποχωρήσεις στην τελευταία πρόταση της κυβέρνησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μεταξύ των αιτιολογιών που η ελληνική πλευρά επικαλείται στα επίσημα κείμενα είναι καθυστερήσεις στις δημόσιες συμβάσεις, χαμηλότερη ζήτηση, διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, νομικά ζητήματα και τεχνικές δυσκολίες – αιτιολόγηση που, σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ, δεν έχει επαρκώς εξηγηθεί.
Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές που φέρνει στην επιφάνεια η έκθεση αφορά στο ύψος των δανειακών διευκολύνσεων που θα λάβει η Ελλάδα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης ως το τέλος του 2025, ένα ποσό το οποίο φαίνεται να έχει μειωθεί συγκριτικά με ό,τι προβλεπόταν μέχρι τον περασμένο Ιούλιο, με εκτιμήσεις να μιλούν για απώλεια περίπου 2,2 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, προβάλλεται ως τελευταία στιγμή προσπάθεια η ενεργοποίηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας με πρόταση μεταφοράς πόρων ύψους 2 δισ. ευρώ, κάτι που το ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίζει ένδειξη ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει τα κενά του σχεδίου την τελευταία στιγμή αντί να τα έχει προλάβει εγκαίρως.
Οι επιπτώσεις στην Κρήτη: Ο Βόρειος Οδικός Άξονας ως «προσομοίωση» αποτυχιών
Στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο, το ΠΑΣΟΚ εντοπίζει σε αρκετά από τα αναθεωρημένα ή απενταγμένα μέτρα παρεμβάσεις που αφορούν σε κρίσιμες υποδομές και αναπτυξιακές δυνατότητες. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης (ΒΟΑΚ), ένα έργο που είχε ενταχθεί και προωθούνταν στο αρχικό πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0» ως καθοριστικής σημασίας για την οδική ασφάλεια και την ανάπτυξη της μεγαλύτερης νησιωτικής περιφέρειας της χώρας.
Σύμφωνα με την αντιπαραβολή που παρουσιάζει το ΠΑΣΟΚ, οι αρχικοί στόχοι για ολοκλήρωση και λειτουργία συγκεκριμένων τμημάτων του ΒΟΑΚ μέχρι το τέλος του 2025 έχουν αλλάξει ριζικά. Αντί για πλήρη παράδοση ενεργών και ασφαλών οδικών τμημάτων, η νέα πρόταση προβλέπει ουσιαστικά εργασίες προπαρασκευής, μελέτες ή μακρόσυρτες φάσεις κατασκευής χωρίς σαφή δέσμευση λειτουργίας. Αυτό σημαίνει ότι η Κρήτη, που προσδοκούσε μέσα από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης την ολοκλήρωση του άξονα με συγκεκριμένα έργα, βλέπει αυτά να αποδυναμώνονται ή να μετατίθενται στο μέλλον χωρίς εγγυημένο αποτέλεσμα. Η αλλαγή αυτή δεν είναι απλώς τεχνική, αλλά έχει άμεση επίπτωση στην καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών, στις μεταφορές, στην ασφάλεια και στην οικονομική ζωή του νησιού , καθώς ο ΒΟΑΚ αποτελεί κεντρικό αναπτυξιακό εργαλείο για τον τουρισμό, την αγροδιατροφή και τη συνολική διασύνδεση του.
Ενώ το «Ελλάδα 2.0» είχε παρουσιαστεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που επενδύει στην πράσινη μετάβαση, τις ψηφιακές υποδομές, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την ανάπτυξη σε όλους τους κλάδους, η τωρινή εικόνα αποκτά σκιές για το πόσα από αυτά τελικά θα υλοποιηθούν εντός των χρονοδιαγραμμάτων και με την αρχική ποιότητα που είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση.
Η συζήτηση που ανοίγει αυτή η έκθεση δεν αφορά μόνο τον τεχνικό χαρακτήρα των έργων, αλλά τίθεται στο επίπεδο της πολιτικής και θεσμικής ευθύνης: ποιος θα δώσει εξηγήσεις για τις αλλαγές, πώς θα δοθούν απαντήσεις σε πολίτες και επιχειρήσεις που στηρίχτηκαν στους αρχικούς σχεδιασμούς, και ποιο είναι τελικά το αποτύπωμα που αφήνει το «Ελλάδα 2.0» στη ζωή της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ ζητά ανοικτά από την κυβέρνηση να εξηγήσει δημόσια τι ακριβώς αλλάζει, γιατί άλλαξε και πώς θα εξασφαλιστεί ότι δεν χάνεται μια ευκαιρία που μέχρι πρόσφατα παρουσιαζόταν ως μοναδική για την οικονομική και κοινωνική ανασύνθεση της Ελλάδας.
Δείτε εδώ την έκθεση του ΠΑΣΟΚ
