Politica 89.8
Κοκκίνη Χάνι: Με ΣΔΙΤ «Ξενοδοχείο–εκπαιδευτήριο» στη Σχολή Τουρισμού
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπογράφουν οι υπουργοί Κυριάκος Πιερρακάκης και Όλγα Κεφαλογιάννη ανοίγει ο δρόμος για τη λειτουργία της Σχολής Τουρισμού στο Κοκκίνη Χάνι με το ελβετικό μοντέλο «ξενοδοχείο–εκπαιδευτήριο». Η απόφαση προβλέπει μακροχρόνιες μισθώσεις έως 99 έτη σε ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι θα αναλάβουν την αναβάθμιση και εκμετάλλευση των κτιρίων.
Πίσω όμως από τις εξαγγελίες, ανακύπτουν σοβαρά ερωτήματα για το πώς θα διασφαλιστεί στην πράξη η εκπαιδευτική αποστολή της σχολής, χωρίς να υποβαθμιστεί από τις εμπορικές ανάγκες ενός ξενοδοχείου 4 αστέρων.
Οι υποσχέσεις για σπουδαστές
Η ΚΥΑ θεσπίζει υποχρεώσεις υπέρ των καταρτιζόμενων: δωρεάν στέγαση και σίτιση, καθώς και αποζημίωση και παροχές κατά την πρακτική άσκηση. Πρόκειται για μια θετική εξέλιξη σε μια περίοδο που το κόστος ζωής στην Κρήτη πιέζει έντονα τις οικογένειες.
Το ερώτημα όμως είναι ποιος θα διασφαλίσει ότι οι δεσμεύσεις αυτές θα τηρηθούν με συνέπεια και όχι μόνο στα χαρτιά. Η εμπειρία δείχνει ότι σε παρόμοιες συμπράξεις η ποιότητα σίτισης ή οι συνθήκες διαμονής συχνά θυσιάζονται στο βωμό του κόστους.
Η «συγκατοίκηση» με τον ιδιώτη
Η Σχολή Τουρισμού Ηρακλείου θα συνεχίσει να λειτουργεί στις ίδιες εγκαταστάσεις, όμως θα «συγκατοικεί» με μια ιδιωτική ξενοδοχειακή επιχείρηση. Αυτό σημαίνει ότι ο καταμερισμός των χώρων θα είναι κρίσιμος.
Τι θα γίνει, για παράδειγμα, αν ο ιδιώτης επιχειρήσει να επεκταθεί σε κοινόχρηστους χώρους; Ή αν προκύψουν συγκρούσεις χρήσης κατά τη διάρκεια της σεζόν, όταν το ξενοδοχείο θα βρίσκεται στο ζενίθ της λειτουργίας του; Παρότι η ΚΥΑ προβλέπει ότι οι χώροι εκπαίδευσης εξαιρούνται από την εκμίσθωση, η εμπειρία δείχνει ότι σε τέτοια σχήματα οι «γκρίζες ζώνες» είναι πολλές.
Μακροχρόνιες μισθώσεις: δέσμευση έως 99 χρόνια
Η μίσθωση μπορεί να φτάσει έως και 99 έτη. Πρόκειται ουσιαστικά για παραχώρηση μιας δημόσιας σχολής σε ιδιωτικά χέρια για σχεδόν έναν αιώνα. Εύλογα τίθεται το ερώτημα: ποιος θα ελέγχει την τήρηση των όρων σε τόσο βάθος χρόνου; Και τι θα γίνει αν ο μισθωτής δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις του;
Η ΚΥΑ προβλέπει κυρώσεις και ακόμα και καταγγελία της σύμβασης, αλλά η πρακτική εφαρμογή τέτοιων μέτρων απέναντι σε μεγάλους επενδυτές σπάνια είναι εύκολη.
Οικονομικό αντάλλαγμα: υπέρ της εκπαίδευσης ή υπέρ του ιδιώτη;
Επισήμως, τα μισθώματα που θα καταβάλλουν οι ιδιώτες θα κατευθύνονται αποκλειστικά στην εκπαίδευση και κατάρτιση. Ωστόσο, κατά τη φάση των έργων, οι επενδυτές απαλλάσσονται από την υποχρέωση πληρωμής μισθώματος. Αυτό σημαίνει ότι για χρόνια μπορεί να αξιοποιούν τον χώρο χωρίς ουσιαστικό οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο.
Το βάρος πέφτει λοιπόν στην «καλή πίστη» του ιδιώτη να ολοκληρώσει έγκαιρα και σωστά τις επενδύσεις του. Αλλά ποιος θα ελέγχει αν τηρούνται τα χρονοδιαγράμματα;
Κίνδυνος εμπορευματοποίησης
Η μεγάλη εικόνα φέρνει αισιοδοξία: ένα ανακαινισμένο συγκρότημα, ένα ξενοδοχείο διεθνών προδιαγραφών, μια σχολή που λειτουργεί μέσα σε πραγματικές συνθήκες φιλοξενίας. Όμως η άλλη όψη είναι η εμπορευματοποίηση της τουριστικής εκπαίδευσης: σπουδαστές που εκπαιδεύονται με όρους «πελατών», ιδιώτες που διαμορφώνουν το περιβάλλον μάθησης με βάση το επιχειρηματικό τους συμφέρον, και μια δημόσια σχολή που μετατρέπεται σε εργαλείο ξενοδοχειακής αγοράς.
Το στοίχημα για την Κρήτη
Η σχολή στου Κοκκίνη Χάνι μπορεί πράγματι να γίνει ¨πιλότος¨ ενός νέου μοντέλου για όλη τη χώρα. Όμως για να συμβεί αυτό, απαιτείται διαφάνεια στη διαγωνιστική διαδικασία, ισχυρή εποπτεία, και πραγματική βούληση να προστατευτεί ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας της σχολής.
Αλλιώς, η μεγάλη εξαγγελία κινδυνεύει να καταλήξει σε ένα ακόμη παράδειγμα όπου η δημόσια περιουσία περνάει σε ιδιωτικά χέρια, με αβέβαια ανταλλάγματα για την κοινωνία και τους σπουδαστές της Κρήτης.
