ΑΔΜΗΕ: Ενεργειακή ασπίδα με έξι καλώδια 6 δισ. ευρώ – Τα οφέλη για τα νησιά

Με έξι ηλεκτρικές διασυνδέσεις ύψους 6 δισ, ευρώ ο ΑΔΜΗΕ σταδιακά μέχρι το 2030 βγάζει από την ενεργειακή απομόνωση και τα τελευταία νησιά της Ελλάδας, θωρακίζει την Πελοπόννησο και ανοίγει πιο μεγάλο διάδρομο για τις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας με την Ιταλία και την Ευρώπη.
Τα έργα του ΑΔΜΗΕ αφορούν στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις της Κρήτης με την Αττική, η οποία αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία τον Σεπτέμβριο, των Δυτικών Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και θα έχει ολοκληρωθεί το 2026, η γραμμή μεταφοράς 400 kV στην Πελοπόννησο γνωστή κι ως ανατολικός διάδρομος, οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και νησιών του ΒΑ Αιγαίου με Κόρινθο και Εύβοια αντίστοιχα και το δεύτερο υποθαλάσσιο καλώδιο Ελλάδας – Ιταλίας.
Η πορεία των έργων παρουσιάστηκε με την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων των ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών και ΑΔΜΗΕ και τα στάδια υλοποίησης των συγκεκριμένων projects έχει ως εξής:
Ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής
Σε σχέση με το καλωδιακό σύστημα, έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία η δοκιμαστική ηλέκτριση του συνόλου του καλωδιακού συστήματος ισχύος των 500kV καθώς και του συστήματος Οπτικών Ινών. Όσον αφορά στους σταθμούς μετατροπής, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή, η εγκατάσταση και οι προκαταρκτικές δοκιμές (pre-commissioning) του συνόλου του εξοπλισμού καθώς και οι δοκιμές λειτουργίας των υποσυστημάτων) ενώ έχουν ξεκινήσει και βρίσκονται σε εξέλιξη οι δοκιμές μεταφοράς ισχύος σε συνεργασία με την Διεύθυνση Λειτουργίας του ΑΔΜΗΕ).
Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή και η ηλέκτριση του νέου GIS υποσταθμού 150kV στην Δαμάστα Κρήτης. Αναφορικά με τους σταθμούς Ηλεκτροδίου έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή των κτιρίων και η εγκατάσταση του Η/Μ εξοπλισμού. Το έργο βρίσκεται ήδη σε λειτουργία εφόσον μεταφέρεται ισχύς στην διασύνδεση και εκκρεμεί η πιστοποίηση κάποιων χαρακτηριστικών λειτουργίας όταν θα επιτραπεί από την λειτουργία του Συστήματος η μεταφορά μέγιστης ισχύος στην ηλεκτρική διασύνδεση.
Η διασύνδεση της Κρήτης με το ΕΣΜΗΕ Φάση ΙΙ χρηματοδοτήθηκε με ποσό 300,2 εκατ. ευρώ από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2014 -2020 «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» για τις εργασίες του 1ου σταδίου του έργου (μέχρι 31/12/2023), αντλώντας έτσι σημαντικούς πόρους και μειώνοντας, κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό, το κόστος του έργου μείζονος σημασίας για τον Έλληνα καταναλωτή. Το 2ο στάδιο του έργου εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (Α.Π.: 103448/17.07.2024) και θα χρηματοδοτηθεί με ποσό έως 222,3 εκατ. ευρώ.
Οι Δυτικές Κυκλάδες
Η τέταρτη και τελευταία φάση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων αφορά στη διασύνδεση της Σαντορίνης, της Φολεγάνδρου, της Μήλου και της Σερίφου.
Το πρώτο σκέλος της διασύνδεσης (Σαντορίνη-Νάξος) είναι σε φάση κατασκευής με ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2025.
Το καλοκαίρι του 2022 ολοκληρώθηκε η πόντιση του καλωδίου υψηλής τάσης μεταξύ των δύο νησιών ενώ προχωρούν οι εργασίες για την ανέγερση του Υποσταθμού Υψηλής Τάσης στην υπό διασύνδεση Σαντορίνη. Τον Νοέμβριο του 2022 ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία και τον Φεβρουάριο του 2023 υπογράφηκαν οι συμβάσεις των καλωδιακών τμημάτων και για τα υπόλοιπα τρία νησιά των νοτιοδυτικών Κυκλάδων (Φολέγανδρος, Μήλος, Σέριφος) που θα ενσωματώσουν το σύνολο του νησιωτικού συμπλέγματος στο Σύστημα Υψηλής Τάσης έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2026.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 υπογράφηκαν οι συμβάσεις και για τους Υποσταθμούς Υψηλής Τάσης στη Φολέγανδρο, τη Μήλο και τη Σέριφο, θέτοντας το σύνολο του έργου σε φάση κατασκευής. Τον Φεβρουάριο του 2024 ολοκληρώθηκε η πόντιση του υποβρυχίου καλωδίου υψηλής τάσης της διασύνδεσης Λαύριο – Σέριφος ενώ τον Μάιο του 2024 ολοκληρώθηκε η πόντιση και της διασύνδεσης Σέριφος – Μήλος. Η προστασία και των δύο υποβρυχίων διασυνδέσεων ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2024.
Τον Φεβρουάριο του 2025 ολοκληρώθηκαν οι ποντίσεις των υποβρυχίων καλωδίων υψηλής τάσης των διασυνδέσεων Μήλος – Φολέγανδρος και Φολέγανδρος – Θήρα. Η προστασία και των δύο υποβρυχίων ολοκληρώθηκε εντός του Ιουνίου του 2025.
Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των Κυκλάδων θα δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 332 MW στα νησιά, επιτυγχάνοντας ένα πιο σταθερό, πράσινο και οικονομικό ενεργειακό μείγμα για το νησιωτικό σύμπλεγμα. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU και με το ΦΕΚ τ΄Δ 494 4/8/2022 χαρακτηρίστηκε ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας.
Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου
Το υποέργο της Γραμμής Μεταφοράς 400 kV που συνδέει το υφιστάμενο ΚΥΤ Μεγαλόπολης με το νέο ΚΥΤ Κορίνθου ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2022.
Τον Δεκέμβριο 2023 υπογράφτηκε η σύμβαση για το υποέργο της νέας Γραμμής μεταφοράς που θα συνδέσει το ΚΥΤ Κορίνθου με το ΚΥΤ Κουμουνδούρου, θέτοντας το δεύτερο τμήμα του έργου σε φάση κατασκευής. Η ολοκλήρωση του υπόψη υποέργου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Το έργο της Γραμμής Μεταφοράς «ΚΥΤ Κουμουνδούρου-ΚΥΤ Κορίνθου» συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU και με το ΦΕΚ Δ 494 4/8/2022 χαρακτηρίστηκε ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας.
Αναβάθμιση του ΚΥΤ Κουμουνδούρου
Οι εργασίες κατασκευής του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου, τεχνολογίας κλειστού τύπου (GIS), που θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο ΚΥΤ υπαίθριου τύπου, βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η υλοποίηση του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου θα εξυπηρετήσει τη σύνδεση του Ανατολικού Διαδρόμου 400 kV Πελοποννήσου, θα αποτελέσει το τερματικό της διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα και θα ενισχύσει την αξιοπιστία τροφοδότησης των φορτίων στην (Δυτική κυρίως) Αττική. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ως τμήμα της Γραμμής Μεταφοράς Μεγαλόπολη – Κόρινθος – ΚΥΤ Κουμουνδούρου.
Η πλευρά των 400KV (Φάση Α) ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 και η δοκιμαστική ηλέκτριση επιτεύχθηκε τον Αύγουστο του 2024. Η πλήρης ολοκλήρωση του αναβαθμισμένου ΚΥΤ Κουμουνδούρου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU.
Τα καλώδια για τα Δωδεκάνησα και τα νησιά Βορειοανατολικού Αιγαίου
Mε την ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων η Κως, η Ρόδος και η Κάρπαθος θα διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό σύστημα, μέσω Κορίνθου, σε δύο φάσεις.
Αντίστοιχα, η διασύνδεση του βορειανατολικού Αιγαίου θα περιλαμβάνει τα νησιά Λήμνο, Λέσβο, Σκύρο, Χίο και Σάμο, και θα υλοποιηθεί σε τρεις φάσεις.
Η διασύνδεση των Δωδεκανήσων συμπεριλαμβάνεται στη σύμβαση του αρμόδιου Υπουργείου για συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών. Οι θαλάσσιες έρευνες και για τις δύο διασυνδέσεις, Δωδεκανήσων και Βορειοανατολικού Αιγαίου, ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2024.
Τον Απρίλιο του 2024 αναρτήθηκε η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος της Α’ Φάσης της Συμφωνίας Πλαίσιο, που αφορά την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής για τις καλωδιακές διασυνδέσεις των δύο έργων η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο.
Η Β’ φάση, η οποία αφορά την υποβολή των τεχνικών και οικονομικών προσφορών από τους υποψηφίους αναδόχους που εγκρίθηκαν κατά την Α’ φάση, αναρτήθηκε τον Οκτώβριο του 2024 και είναι σε εξέλιξη. Επιπρόσθετα, τα Τεύχη Δημοπράτησης για το τμήμα του έργου της Διασύνδεσης Δωδεκανήσων που αφορά τους Σταθμούς Μετατροπής Κορίνθου και Κω, καθώς και τη διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος Κόρινθος – Κως αναρτήθηκαν τον Νοέμβριο του 2024 με την εκκίνηση της κατασκευής του προαναφερόμενου τμήματος να εκτιμάται έως το τέλος του 2025.
Παράλληλα η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων υποβλήθηκε στο ΥΠΕΝ τον Δεκέμβριο του 2023 και αναμένεται η απόφαση της έκδοσης τον Ιούλιο του 2025.
Για τη διασύνδεση του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, για το τμήμα ΚΥΤ Ν. Σάντας – Υ/Σ Δυτικής Λέσβου, αναρτήθηκε προς διαβούλευση στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ) τον Δεκέμβριο του 2024. Ταυτόχρονα με την διαδικασία της αδειοδότησης, έχει εκκινήσει και είναι σε εξέλιξη η συλλογή όλων των απαιτούμενων κτηματολογικών στοιχείων των εκτάσεων από τις κατά τόπους υπηρεσίες, οι οποίες πρόκειται να απαλλοτριωθούν για τις ανάγκες κατασκευής των έργων.
Η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας
Ο ΑΔΜΗΕ προχωρά επίσης και το έργο για τη δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Ιταλία. Στόχος είναι η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, την ανάδειξη της Ελλάδας σε ισχυρό εξαγωγέα καθαρής ενέργειας και την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΑΔΜΗΕ ολοκλήρωσε τις μελέτες σκοπιμότητας για τη δεύτερη ενισχυτική διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας ισχύος 1 GW, από κοινού με τον Διαχειριστή της γειτονικής χώρας, Terna.
Το έργο έχει ενταχθεί στο 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ENTSO-Ε (ΤΥΝDP 2024), ενώ υποβλήθηκε ως υποψήφιο προς ένταξη στη 2η λίστα Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI (Projects of Common Interest) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον Μάϊο του 2025 ΑΔΜΗΕ και TERNA υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU), ορίζοντας τους κύριους όρους και προϋποθέσεις για τον σχεδιασμό και την της νέας ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών. Το έργο υποβλήθηκε εκ νέου για συμπερίληψη στο νέο 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ENTSO-Ε (ΤΥΝDP 2026)
Πηγή: OT