Politica 89.8
Αλλάζουν όλα στις Συλλογικές Συμβάσεις: Τι φέρνει η νέα συμφωνία για εργαζόμενους και επιχειρήσεις
Η αγορά εργασίας μπαίνει σε μια νέα εποχή, μετά τη συμφωνία που υπέγραψαν η κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι για τις Συλλογικές Συμβάσεις.
Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, κράτος, εργοδότες και εργαζόμενοι κάθισαν στο ίδιο τραπέζι και κατέληξαν σε κοινό πλαίσιο, το οποίο αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο καθορίζονται οι μισθοί και οι όροι δουλειάς σε κάθε κλάδο.
Η συμφωνία βάζει τέλος σε ρυθμίσεις της μνημονιακής περιόδου και φέρνει περισσότερη σιγουριά τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις επιχειρήσεις. Όπως τονίζουν από το υπουργείο Εργασίας, στόχος είναι να καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι, να μην υπάρχουν ξαφνικές αλλαγές στους μισθούς όταν λήγει μια σύμβαση και να μπει ένα πιο δίκαιο σύστημα για όλους.
Μετά από επτά μήνες συζήτησης στο Υπουργείο Εργασίας, υπό την υπουργό Νίκη Κεραμέως, πάρθηκε μια απόφαση που ουσιαστικά βάζει τέλος σε πολλές μνημονιακές ρυθμίσεις που δημιούργησαν ανασφάλεια σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Το νέο πλαίσιο φέρνει μεγαλύτερη σταθερότητα, προβλεψιμότητα και – κυρίως – περισσότερη δικαιοσύνη στους κανόνες της εργασίας. Το σχέδιο δράσης θα παρουσιαστεί μέσα στον Δεκέμβριο, ενώ η συμφωνία θα γίνει νόμος στις αρχές του 2026.
Τι αλλάζει στις Συλλογικές Συμβάσεις
1. Περισσότεροι εργαζόμενοι θα καλύπτονται από ΣΣΕ
Με τη συμφωνία, οι Συλλογικές Συμβάσεις θα μπορούν να επεκτείνονται πιο εύκολα και να καλύπτουν περισσότερους εργαζόμενους.
Συγκεκριμένα:
• το ποσοστό αντιπροσωπευτικότητας μειώνεται από 50% σε 40%,
• όταν μια σύμβαση υπογράφεται από τους μεγάλους κοινωνικούς εταίρους, δεν εξετάζεται καθόλου το ποσοστό,
• η ΓΣΕΕ θα μπορεί να βοηθά και να υπογράφει κλαδικές συμβάσεις όταν της ζητηθεί.
Παράλληλα, ξεκαθαρίζεται πλήρως ποιοι κλάδοι καλύπτονται από κάθε σύμβαση, για να μην υπάρχουν γκρίζες ζώνες και διαφωνίες. Επίσης, απλοποιείται η διαδικασία εγγραφής στα μητρώα των οργανώσεων, ώστε οι συμβάσεις να “περνούν” πιο εύκολα.
2. Καμία μείωση μισθών μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ – Επιστροφή στην πλήρη μετενέργεια
Ένα από τα πιο βασικά σημεία της συμφωνίας είναι η προστασία των εργαζομένων όταν λήγει μια συλλογική σύμβαση.
Πλέον:
• η σύμβαση θα παρατείνεται για τρεις μήνες,
• μετά την παράταση, όλοι οι όροι της θα συνεχίζουν να ισχύουν μέχρι να υπογραφεί νέα,
• οι νέοι εργαζόμενοι που θα προσλαμβάνονται σε αυτό το διάστημα θα καλύπτονται κανονικά από τους ίδιους όρους.
Αυτό σημαίνει ότι σταματά οριστικά η πρακτική των μνημονιακών χρόνων, όπου μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ ο εργοδότης μπορούσε να μειώσει μισθούς μέχρι και 35%–40%.
3. Πιο γρήγορη επίλυση διαφορών – Αλλαγές στον ΟΜΕΔ
Για να μην “κολλάνε” οι διαπραγματεύσεις και να λύνονται πιο γρήγορα οι διαφωνίες, ενισχύεται ο ρόλος του ΟΜΕΔ.
Προβλέπονται:
• μια νέα τριμελής επιτροπή που θα ελέγχει πρώτα αν μια προσφυγή είναι σωστή,
• συμμετοχή ειδικών (νομικών, οικονομολόγων και δικαστών),
• κατάργηση του δεύτερου βαθμού διαιτησίας για να λύνονται οι υποθέσεις πιο άμεσα.
Η δυνατότητα δικαστικής προσφυγής παραμένει κανονικά.
Πώς επηρεάζεται η αγορά
Σύμφωνα με το υπουργείο και τους κοινωνικούς εταίρους, οι αλλαγές αυτές θα φέρουν:
• περισσότερες αυξήσεις και παροχές,
• σταθερότητα για τις επιχειρήσεις,
• λιγότερη αβεβαιότητα στις διαπραγματεύσεις,
• πιο δίκαιο ανταγωνισμό ανάμεσα στις επιχειρήσεις,
• καθαρότερο πλαίσιο για το ποιοι καλύπτονται από κάθε σύμβαση.
Η ρήτρα εξαιρέσεων
Με το νέο σχέδιο δράσης ενεργοποιείται και η “ρήτρα εξαίρεσης” του νόμου 4635/2019. Αυτό σημαίνει ότι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα – όπως όσες βρίσκονται σε εξυγίανση ή σε προπτωχευτική διαδικασία – θα μπορούν, υπό όρους, να εξαιρούνται από την εφαρμογή ορισμένων όρων μιας ΣΣΕ.
Η ρήτρα υπήρχε στο νόμο, αλλά δεν είχε ποτέ ενεργοποιηθεί επειδή δεν υπογράφονταν νέες κλαδικές συμβάσεις. Τώρα που το τοπίο αλλάζει, το Υπουργείο θα καθορίσει τα κριτήρια και τη διαδικασία.
