Politica 89.8
Γιατί έχουμε την χαμηλότερη παραγωγικότητα στην ΕΕ – Πώς θα αντιμετωπιστεί το «άλυτο» πρόβλημα
Το παραπάνω επισημαίνουν επί της ουσίας τόσο εγχώριοι όσο και διεθνείς οργανισμοί αλλά και αναλυτές, επισημαίνοντας τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας που υπάρχουν στην ελληνική οικονομία.
Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος υποστήριξε προχθές –για πολλοστή φορά- ότι για να αυξηθούν οι μισθοί πρέπει να βελτιωθεί η παραγωγικότητα. Πρόσθεσε δε ότι επιχειρείται από το ΣΕΒ να εισέλθει η έννοια της παραγωγικότητας στο δημόσιο διάλογο.
Δουλεύουμε περισσότερο από όλους
Τι ακριβώς ισχύσει στην Ελλάδα; Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, οι εργαζόμενοι στη χώρα μας απασχολούνται κατά μέσον όρο 39,8 ώρες την εβδομάδα, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 κρατών-μελών βρίσκεται στις 36 ώρες. Η Ελλάδα, μάλιστα, καταλαμβάνει σταθερά την πρώτη θέση σε επίπεδο Ευρώπης όσον αφορά τις εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης, ακολουθούμενη από χώρες όπως η Βουλγαρία, η Πολωνία και η Ρουμανία.
Ωστόσο, αυτό δε μεταφράζεται σε αντίστοιχα υψηλή παραγωγικότητα. Η παραγωγικότητα της εργασίας ανά ώρα στην Ελλάδα παραμένει κάτω από το 60% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2024. Άλλωστε και η Κομισιόν επισημαίνει το συγκεκριμένο ζήτημα στην έκθεσή της για το ευρωπαϊκό εξάμηνο.
…αλλά έχουμε τη χαμηλότερη παραγωικότητα στην ΕΕ
Σύμφωνα με την Κομισιόν, παρά τη σταθερή ανάπτυξη από το 2021 και μετά, η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα δεν συμβαδίζει με την υπόλοιπη ΕΕ. Με βάση τα στοιχεία του 2024, το ελληνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ, μόλις στο 70% του μέσου όρου της ΕΕ. Η παραγωγικότητα της εργασίας ανά ώρα εργασίας στην Ελλάδα ήταν η χαμηλότερη στην ΕΕ, φθάνοντας μόλις το 56,2% του μέσου όρου της ΕΕ το 2023.
Η χαμηλή παραγωγικότητα συνδέεται εν μέρει με τη δομή της οικονομίας. Η ελληνική οικονομία εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από τον μέσο όρο της ΕΕ από τομείς χαμηλής παραγωγικότητας, όπως οι υπηρεσίες διαμονής και εστίασης. Εν τω μεταξύ, η απασχόληση στη μεταποίηση μέσης και υψηλής τεχνολογίας το 2024 ανέρχεται στο 1,4% της συνολικής απασχόλησης (έναντι 6,0% για την ΕΕ) και είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη στην Αττική. Επιπλέον, η ελληνική οικονομία κυριαρχείται από πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες τείνουν να μην έχουν πρόσβαση σε πόρους, να λιγότερο ανταγωνιστικές, λιγότερο ικανές να εισέλθουν στις παγκόσμιες αγορές και λιγότερο ικανές να επενδύσουν σε Έρευνα και Ανάπτυξη.
Πώς μπορεί να αυξηθεί η παραγωγικότητα
Σύμφωνα με άρθρο των οικονομολόγων κ.κ. Δημήτρη Α. Ιωάννου και Χρήστου Α. Ιωάννου, η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας σε μια οικονομία είναι δυνατόν να επιτευχθεί με δύο τρόπους. Πρώτος τρόπος είναι όταν στο εσωτερικό των οικονομικών τομέων και κλάδων διαφοροποιείται η εργασιακή διαδικασία, (συνήθως λόγω τεχνολογικής αλλαγής και νέας επένδυσης κεφαλαίου), με αποτέλεσμα να αυξάνεται το προϊόν, (η «εκροή»), ανά εργαζόμενο, ή ανά μονάδα χρόνου.
Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να πούμε πως υπάρχει αλλαγή της «συνάρτησης παραγωγής» του κλάδου. Δεύτερος τρόπος με τον οποίο συμβαίνει να αυξηθεί η μέση παραγωγικότητα της οικονομίας είναι όταν μετακινείται εργατικό δυναμικό, και κεφάλαιο, από κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας σε κλάδους υψηλότερης παραγωγικότητας. Αυτός είναι ένας τρόπος «διαρθρωτικού μετασχηματισμού» της οικονομίας ο οποίος δεν προϋποθέτει απαραιτήτως την αλλαγή της «συνάρτησης παραγωγής» στους κλάδους που ενισχύθηκαν με νέο κεφάλαιο και εργατικό δυναμικό.
