Σίλικον Βάλεϊ: Ο «εφιάλτης» των εργαζομένων – Τι είναι το ωράριο 996

Στην Σίλικον Βάλεϊ, η εργασία από τις 9 π.μ. έως τις 5 μ.μ., πέντε ημέρες την εβδομάδα, γίνεται χρόνο με το χρόνο… ξεπερασμένη. Στο παγκόσμιο λίκνο της τεχνολογίας η εργασιακή κουλτούρα αρχίζει να αλλάζει αλλά το «έργο» που βλέπουμε δεν είναι καινούργιο και έχει «ξαναπαιχτεί» στην μακρινή Κίνα.
Οι εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας μπορεί να αισθάνονται τώρα πιο ανασφαλείς…
Πριν περίπου 15 χρόνια, στη χώρα της Ασίας, τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Alibaba και η Bytedance, υιοθετούσαν το ωράριο «996», ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων. Χρειάστηκε να περάσουν έντεκα χρόνια όταν ένα κινεζικό ανώτατο δικαστήριο απαγόρευσε (2021) στους εργοδότες να υποχρεώνουν τους υπαλλήλους να εργάζονται 72 ώρες την εβδομάδα.
Τι είναι όμως το περίφημο ωράριο «996»;
Εξαντλητικό πρόγραμμα εργασίας
Εν έτη 2025 και με την τεχνητή νοημοσύνη να έχει «απογειωθεί» τα δεδομένα για τον κόσμο της εργασίας αλλάζουν, όχι απαραίτητα προς το καλύτερο. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των «μεγάλων» του κλάδου αυξάνεται και συμπαρασύρει σε μια κουλτούρα εργασίας που οι 40 ώρες την εβδομάδα δεν αρκούν.
Κάπως έτσι στη Σίλικον Βάλεϊ, ακούγεται όλο και περισσότερο το «996». Ο τριψήφιος αριθμός παραπέμπει σε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα εργασίας ή καλύτερα υπερεργασίας, από τις 9 π.μ. έως τις 9 μ.μ., έξι ημέρες την εβδομάδα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), η υπερεργασία (πάνω από 55 ώρες την εβδομάδα) ευθύνεται για περίπου το ένα τρίτο της συνολικής εκτιμώμενης επιβάρυνσης ασθενειών που σχετίζονται με την επαγγελματική δραστηριότητα των εργαζομένων.
Σε πρώτη φάση στο νότιο τμήμα του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, στη Βόρεια Καλιφόρνια των ΗΠΑ, τα στοιχεία φανερώνουν πως το «996» δεν αποτελεί τον κανόνα αλλά την εξαίρεση: Ορισμένες εταιρείες, με έδρα τη Σίλικον Βάλεϊ, αναφέρουν στις αγγελίες απασχόλησης τουλάχιστον 70 ώρες εργασίας την εβδομάδα. Επίσης, λέγεται ότι τα στελέχη ρωτούν τους υποψήφιους αν είναι διατεθειμένοι να εργαστούν με τέτοια ωράρια.
Η εταιρεία AI commerce Rilla, για παράδειγμα, πρόσφατα δημοσίευσε μια θέση εργασίας ζητώντας έναν μηχανικό λογισμικού πρόθυμο να εργαστεί περίπου 70 ώρες/εβδομάδα δίνοντας βέβαια ένα διόλου ευκαταφρόνητο μισθό.
Η Ramp, μια νεοσύστατη εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ανέφερε πρόσφατα στο blog της ότι στο Σαν Φρανσίσκο παρατηρήθηκαν περισσότερες συναλλαγές με εταιρικές πιστωτικές κάρτες τα Σάββατα κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, κάτι που ερμήνευσε ως ένδειξη ότι οι άνθρωποι εργάζονται περισσότερο τα Σαββατοκύριακα.
Μέρος του DNA της Σίλικον Βάλεϊ;
Τον Αύγουστο, η νεοφυής επιχείρηση τεχνητής νοημοσύνης Cognition απαίτησε από τους νέους υπαλλήλους να εργάζονται 80 ώρες την εβδομάδα, σύμφωνα με ένα email που διέρρευσε.
«Δεν πιστεύουμε στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», έγραψε ο διευθύνων σύμβουλος της Cognition, Scott Wu, στο email προς το προσωπικό, σύμφωνα με τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Η ιδέα ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας προσεγγίζουν τη δουλειά τους με έντονη, ενίοτε θρησκευτική, αφοσίωση, είναι «μέρος του DNA της κουλτούρας της Σίλικον Βάλεϊ», δήλωσε η Carolyn Chen, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και συγγραφέας του βιβλίου «Work Pray Code».
Η Nina Mohanty, γεννημένη στη Σίλικον Βάλεϊ και ιδρύτρια της Bloom Money με έδρα το Λονδίνο, δήλωσε ότι υπάρχουν στην πραγματικότητα «μόνιμες επιπτώσεις και ακούσιες συνέπειες» από την υιοθέτηση μιας επιθετικής κουλτούρας υπερεργασίας, δίνοντας κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα.
Επηρεάζει τη σωματική και ψυχική υγεία
Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει οι συνέπειες της υπερεργασίας επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και την ποιότητα ζωής των εργαζομένων:
Σωματική Υγεία
- Καρδιαγγειακά Νοσήματα και Εγκεφαλικά: Μελέτες έχουν δείξει ότι η εργασία 55 ή περισσότερων ωρών την εβδομάδα συνδέεται με 35% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και 17% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από ισχαιμική καρδιοπάθεια σε σύγκριση με την εργασία 35-40 ωρών την εβδομάδα. Το 2016, πάνω από 745.000 άνθρωποι παγκοσμίως πέθαναν από καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά που σχετίζονται με την υπερεργασία.
- Χρόνια Κόπωση και Διαταραχές Ύπνου: Η έλλειψη επαρκούς ανάκαμψης οδηγεί σε χρόνια εξάντληση και προβλήματα ύπνου.
Αλλαγή Συμπεριφοράς: Οι εργαζόμενοι που βιώνουν έντονο στρες και κόπωση είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν ανθυγιεινές συνήθειες (π.χ., κάπνισμα, αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, ανθυγιεινή διατροφή, σωματική αδράνεια).
Ψυχική Υγεία και Ευεξία
- Στρες και Άγχος: Η συνεχής πίεση και η ανάγκη να είναι κανείς «πάντα διαθέσιμος» οδηγούν σε χρόνιο στρες και έντονο άγχος.
- Burnout (Επαγγελματική Εξουθένωση): Η υπερβολική εργασία είναι ένας κύριος παράγοντας για το burnout, μια κατάσταση χρόνιας σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης.
Οι εργαζόμενοι αισθάνονται συχνά συναισθηματικά μουδιασμένοι ή ανίκανοι να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις.
Ποσοστά άγχους και κατάθλιψης είναι αυξημένα σε όσους βιώνουν υπερεργασία. - Μειωμένη Απόδοση και Συγκέντρωση: Η κόπωση και το στρες υπονομεύουν την ικανότητα σκέψης και τη συγκέντρωση, μειώνοντας τελικά την παραγωγικότητα.
Υποβάθμιση της Ποιότητας Ζωής: Η υπερεργασία θολώνει τα όρια μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, στερώντας το δικαίωμα της αποσύνδεσης και επηρεάζοντας τις προσωπικές σχέσεις.