«Άμεσες επιπτώσεις»: Πώς το shutdown της αμερικανικής κυβέρνησης επηρεάζει τις διεθνείς κλιματικές πολιτικές

Δημοσιεύτηκε στις 15/10/2025 19:57
«Άμεσες επιπτώσεις»: Πώς το shutdown της αμερικανικής κυβέρνησης επηρεάζει τις διεθνείς κλιματικές πολιτικές

Όταν η αμερικανική κυβέρνηση «έβαλε λουκέτο» (shutdown) πριν από δύο εβδομάδες, σταμάτησε μαζί της και ένα μεγάλο εγχείρημα της κλιματικής της ατζέντας.

Χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι τέθηκαν σε αναγκαστική άδεια, δισεκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις καθαρής ενέργειας πάγωσαν και το μεγαλύτερο προγραμματισμένο ηλιακό πάρκο της χώρας διαγράφηκε από τα κυβερνητικά βιβλία.

Σύμφωνα με το euronews, αναλυτές προειδοποιούν ότι η παράλυση στην Ουάσιγκτον επιβραδύνει την ήδη αβέβαιη πρόοδο των ΗΠΑ απέναντι στην κλιματική κρίση.

Παράλληλα, υπενθυμίζει πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια πορεία προς το «μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών» όταν εξαρτάται από πολιτικές ισορροπίες – ή ακόμη και από την ψήφιση ενός προϋπολογισμού.

Το «μεγα-ηλιακό» Esmeralda 7 που χάθηκε στην έρημο

Το έργο Esmeralda 7, ένα φιλόδοξο συγκρότημα επτά ηλιακών πάρκων στην έρημο της Νεβάδα, υποσχόταν να παράγει έως και 6,2 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, ικανής να τροφοδοτεί δύο εκατομμύρια νοικοκυριά.

Υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, είχε εξελιχθεί σε σύμβολο της αμερικανικής προσπάθειας εκσυγχρονισμού του ενεργειακού μείγματος, καθώς η ζήτηση αυξάνεται λόγω της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης και της ανάπτυξης των αστικών κέντρων.

Όμως, λίγες ημέρες μετά το shutdown, το Γραφείο Διαχείρισης Γης (BLM) αφαίρεσε αθόρυβα το έργο από τον κατάλογο των εν εξελίξει προγραμμάτων, χαρακτηρίζοντάς το «ακυρωμένο». Το Υπουργείο Εσωτερικών επιχείρησε να μετριάσει τις αντιδράσεις, εξηγώντας πως οι ανάδοχοι μπορούν να επανακαταθέσουν επιμέρους προτάσεις για μικρότερα έργα στην ίδια περιοχή.

Παρά τις διευκρινίσεις, η είδηση προκάλεσε κύμα αντιδράσεων και από τα δύο κόμματα. Δημοκρατικοί γερουσιαστές της Νεβάδα προειδοποίησαν για απώλεια επενδύσεων και θέσεων εργασίας, ενώ ο Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της Γιούτα, Σπένσερ Κοξ, δήλωσε ότι η απόφαση «θα κάνει τις ΗΠΑ να χάσουν τον αγώνα για την τεχνητή νοημοσύνη απέναντι στην Κίνα».

Οι περιβαλλοντολόγοι εμφανίστηκαν διχασμένοι: άλλοι θεώρησαν ότι το έργο απειλούσε οικοσυστήματα και ιερούς τόπους ιθαγενών, ενώ οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι η ακύρωση δημιουργεί επικίνδυνη αβεβαιότητα σε έναν τομέα που απαιτεί σταθερότητα και προβλεψιμότητα.

Πάγωμα δισεκατομμυρίων σε πράσινα έργα

Το Esmeralda 7 ήταν μόνο η αρχή. Την ίδια ημέρα του κλεισίματος, το Υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε την αναστολή σχεδόν 7 δισεκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις για εκατοντάδες έργα πράσινης ενέργειας και υποδομών – τα περισσότερα σε πολιτείες που στηρίζουν το Δημοκρατικό Κόμμα.

Μεταξύ των περικοπών: ένα έργο υδρογόνου αξίας 1 δισ. ευρώ στην Καλιφόρνια, καθώς και ένα αντίστοιχο πρόγραμμα στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, ύψους 860 εκατομμυρίων ευρώ.

Άλλες ακυρώσεις αφορούν πρωτοβουλίες μείωσης εκπομπών, εκσυγχρονισμού ηλεκτρικών δικτύων και αναβάθμισης των δημόσιων μεταφορών.

Η αναστολή αυτών των κονδυλίων έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς η ψήφιση του νόμου «One Big Beautiful Bill» από τον Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη περιορίσει τις φορολογικές ελαφρύνσεις για καθαρή ενέργεια.

Αναλυτές του think tank Energy Innovation προειδοποιούν ότι αν συνεχιστεί αυτή η τάση, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος των Αμερικανών θα αυξηθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία, ενώ οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να χάσουν εκατοντάδες χιλιάδες πράσινες θέσεις εργασίας.
Εταιρείες του κλάδου αναζητούν ήδη πιο σταθερά περιβάλλοντα επενδύσεων στο εξωτερικό.

Όταν σταματά η εποπτεία, αυξάνεται η ρύπανση

Πέρα από τα οικονομικά πλήγματα, η παύση λειτουργιών έχει και άμεσο περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

Έρευνα του Πανεπιστημίου Penn State διαπίστωσε ότι κατά το shutdown του 2018–2019, οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα εξέπεμψαν περισσότερα λεπτά σωματίδια, συνδεδεμένα με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα, λόγω της προσωρινής αναστολής των ελέγχων της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA).

«Ακόμη και μικρές αυξήσεις στη ρύπανση μπορούν να επιδεινώσουν την υγεία του πληθυσμού», τόνισε ο ερευνητής Ruohao Zhang, προσθέτοντας ότι η συνεχής παρακολούθηση και επιβολή κανόνων είναι ζωτικής σημασίας για τη δημόσια υγεία.

Η εύθραυστη αρχιτεκτονική της κλιματικής πολιτικής

Η λειτουργία της EPA βασίζεται στη συνέχεια και τη σταθερή χρηματοδότηση. Όταν η κυβέρνηση σταματά, η υπηρεσία αναγκάζεται να θέτει σε διαθεσιμότητα έως και το 89% του προσωπικού της.
Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότερες επιθεωρήσεις και άδειες αναβάλλονται, ενώ πολλές παραβάσεις περνούν απαρατήρητες.

Σύμφωνα με το εσωτερικό πρωτόκολλο έκτακτης ανάγκης, μόνο όσοι υπάλληλοι κρίνονται απολύτως αναγκαίοι για την «προστασία της ανθρώπινης ζωής ή περιουσίας» συνεχίζουν να εργάζονται.
Ο Tim Whitehouse, επικεφαλής της οργάνωσης Public Employees for Environmental Responsibility, χαρακτήρισε τις απολύσεις της EPA «παράνομες και ηθικά διεφθαρμένες».

Κάθε νέα διακοπή, λένε ειδικοί, διευρύνει το «κενό επιβολής», επιτρέποντας σε ρυπογόνες βιομηχανίες να χαλαρώνουν προσωρινά τα μέτρα συμμόρφωσης. Έτσι, ένα βραχυπρόθεσμο πολιτικό αδιέξοδο μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για το περιβάλλον.

Οι παγκόσμιες επιπτώσεις ενός εσωτερικού αδιεξόδου

Οι συνέπειες ξεπερνούν τα σύνορα των ΗΠΑ. Ως δεύτερος μεγαλύτερος εκπομπέας αερίων του θερμοκηπίου μετά την Κίνα, κάθε καθυστέρηση στην αμερικανική κλιματική πολιτική επηρεάζει τις διεθνείς αγορές και τις παγκόσμιες δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών.

Τον Ιανουάριο, η Ουάσιγκτον απέσυρε τη συμμετοχή της από διεθνές ταμείο χρηματοδότησης για το κλίμα, ενώ σύμφωνα με μελέτη του MIT, η κυβέρνηση Τραμπ είχε ήδη τερματίσει πάνω από 100 προγράμματα έρευνας για την κλιματική αλλαγή.
Με το νέο shutdown, πολλά ακόμη έργα πράσινης τεχνολογίας, συνεργατικά προγράμματα και πανεπιστημιακές έρευνες τίθενται σε αναμονή επ’ αόριστον.

Για τους Ευρωπαίους και άλλους συμμάχους, το μήνυμα είναι σαφές: ακόμη και τα πιο φιλόδοξα πράσινα προγράμματα εξαρτώνται από την πολιτική σταθερότητα.

© Πηγή: In.gr

Περισσότερα Video

Ακολουθήστε το Politica στο Google News και στο Facebook