Politica 89.8
Δημογραφική κρίση: Η Ιταλία προσπαθεί να την αντιμετωπίσει επιδοτώντας κατάψυξη ωαρίων και τεστ γονιμότητας
Η περιφέρεια της Απουλίας στην Ιταλία προχωρά σε ένα πρωτοπόρο μέτρο για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και της δημογραφικής κρίσης. Δίνει τη δυνατότητα σε υγιείς γυναίκες, ηλικίας 27 έως 37 ετών να προβαίνουν σε κατάψυξη ωαρίων. Έτσι, να μπορούν κάποια στιγμή στο μέλλον να αποκτήσουν παιδιά. Το μέτρο έρχεται παράλληλα με μια πρωτοβουλία της ιταλικής κυβέρνησης, η οποία προωθεί τον έλεγχο της γονιμότητας.
Η Ιταλία, όπως και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, αντιμετωπίζει ραγδαία πτώση των γεννήσεων και σοβαρό πρόβλημα υπογεννητικότητας. Και μάλλον δεν κατανοεί τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι δεν κάνουν παιδιά.
3.000 ευρώ επιδότηση
Στην Απουλία, η τοπική κεντροαριστερή κυβέρνηση, έχει ήδη διαθέσει στο πρόγραμμα για την κατάψυξη ωραρίων 900.000 ευρώ. Το πρόγραμμα αφορά κατοίκους χαμηλού εισοδήματος, οι οποίες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για επιδότηση έως και 3.000 ευρώ, ώστε να καταψύξουν τα ωάριά τους και να τα χρησιμοποιήσουν για πιθανή εξωσωματική γονιμοποίηση αργότερα.
«Ήταν απαραίτητο να γίνει αυτό για τις γυναίκες, για να αντιμετωπιστεί η μείωση των γεννήσεων», δήλωσε η Βαλεντίνα Ρομάνο, διευθύντρια του τμήματος κοινωνικής πρόνοιας της Απουλίας, στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα Rai. Επισημαίνοντας το γεγονός ότι πολλές γυναίκες παραγωγικής ηλικίας δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν νωρίς, δήλωσε: «Είναι ευρέως γνωστό ότι το βιολογικό ρολόι και το κοινωνικό ρολόι δεν συμπίπτουν. Αυτό είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που δίνει στις γυναίκες την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το όνειρο της μητρότητας».
Οι όροι για την επιδότηση
Η πρωτοβουλία αυτή για την κατάψυξη ωαρίων για μη ιατρικούς λόγους είναι η πρώτη στην Ιταλία. Ωστόσο, εκτός από τα εισοδηματικά κριτήρια υπάρχουν και άλλα. Οι αιτούσες πρέπει να συμφωνήσουν ότι οποιαδήποτε χρήση των ωαρίων τους για εξωσωματική γονιμοποίηση θα απαιτεί από τις γυναίκες να είναι παντρεμένες με άνδρα. Η Ιταλία απαγορεύει εδώ και καιρό στις γυναίκες που είναι άγαμες ή σε ομόφυλη σχέση να αποκτούν παιδιά μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Γεννήσεις στο ναδίρ
Η πρωτοβουλία έρχεται μετά την πτώση-ρεκόρ του ποσοστού γεννήσεων στην Ιταλία. Ο μέσος αριθμός παιδιών που γεννιούνται ήταν 1,18 το 2024, το χαμηλότερο επίπεδο από τότε που άρχισαν να συλλέγονται συγκρίσιμα δεδομένα το 1952.
Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι έχει χαρακτηρίσει τη δημογραφική κρίση ως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της χώρας. Υποστηρίζει ότι επιβαρύνει την οικονομία της χώρας και τη βιωσιμότητα των συστημάτων συνταξιοδότησης και κοινωνικής πρόνοιας. Σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Ιταλίας είναι άνω των 65 ετών, με μόνο το 12% να είναι κάτω των 14 ετών.
Ο υπουργός Οικονομικών, Τζιανκάρλο Τζορτζέτι, επισήμανε ότι η Ιταλία «γερνάει. Τα ποσοστά γεννήσεων μειώνονται. Ολόκληρες περιοχές της χώρας αδειάζουν». Και πρόσθεσε ότι «οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και πρέπει να γίνουν κίνητρο για δράση».
Κίνητρα που απέτυχαν
Άλλα κίνητρα που είχε θεσμοθετήσει η ιταλική κυβέρνηση για να βοηθήσει τα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά απέτυχαν. Ήταν μέτρα όπως επιδόματα παιδιών, φοροελαφρύνσεις σε πάνες, βρεφικά γάλατα και παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου.
Πλέον αλλάζει η στόχευση, με την ιταλική κυβέρνηση να προσπαθεί να επηρεάσει τις γυναίκες ως προς τις επιλογές για της ζωή τους, ακόμη και εκτός παραδοσιακών μορφών οικογένειας.
Την ώρα που η Απουλία προωθεί την κατάψυξη ωαρίων, η κυβέρνηση στη Ρώμη αποφάσισε να διαθέσει 3,5 εκατομμύρια ευρώ για μια τριετή εκστρατεία για να ενθαρρύνει τις νέες γυναίκες να υποβληθούν σε εξετάσεις ωοθηκικών αποθεμάτων. Πρόκειται για βασικό δείκτη γονιμότητας, που σύμφωνα με τη βουλευτής Αουγκούστα Μονταρούλι θα ενδυναμώσει τις νέες γυναίκες για να σχεδιάσουν καλύτερα τη ζωή τους. Η εκστρατεία είναι πιθανό να ξεκινήσει εντός του 2025.
«Δεν μπορείς να γίνεις μητέρα σε οποιαδήποτε ηλικία»
Η βουλευτής, η οποία ξεκίνησε την πρωτοβουλία για το μέτρο, υποστηρίζει ότι «θα ευαισθητοποιήσει τις γυναίκες για την αναπαραγωγική υγεία τους». Μιλώντας στους Financial Times, υποστήριξε ότι «τα τελευταία 30 χρόνια έχει αναπτυχθεί μια λανθασμένη αφήγηση ότι μπορείς να γίνεις μητέρα φυσικά, οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιαδήποτε ηλικία. Αυτό δεν ισχύει».
«Καταλαβαίνω την επιθυμία και τον πόνο ενός ατόμου που πάντα σκεφτόταν «μπορώ να κάνω παιδί οποιαδήποτε στιγμή» και μετά ανακαλύπτει ότι δεν είναι έτσι», λέει η βουλευτής. Εκείνη, στα 41 της χρόνια, είναι έγκυος στο πρώτο της παιδί, το οποίο χαρακτήρισε «θαύμα».
Και τι γίνεται με τους οικονομικούς παράγοντες;
Από την άλλη πλευρά, όμως, η Μαρία Ρίτα Τέστα, καθηγήτρια δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης, έχει επιφυλάξεις για την επιτυχία των μέτρων. Εκτιμά ότι η επιδοτούμενη κατάψυξη ωαρίων και οι εξετάσεις γονιμότητας μπορεί να μην έχουν μεγάλο αντίκτυπο. Εκτός εάν οι αρχές αντιμετωπίσουν τους οικονομικούς παράγοντες που τώρα αποθαρρύνουν τους ανθρώπους από το να κάνουν μωρά.
«Οι οικονομικοί λόγοι είναι πολύ πιο σημαντικοί από τα προβλήματα υγείας», σύμφωνα με τη Μαρία Ρίτα Τέστα. «Αν δεν επιτρέψεις στις οικογένειες να είναι πιο εύρωστες οικονομικά, πιο καλά εδραιωμένες στην αγορά εργασίας στο σύνολό της, δύσκολα θα δεις τον αντίκτυπο τέτοιων μέτρων στα ποσοστά γονιμότητας», λέει.
Σε πρόσφατη έρευνα του Ταμείο Πληθυσμού του ΟΗΕ, το 30% των γυναικών στην Ιταλία δήλωσε ότι η εργασιακή ανασφάλεια και η ανεργία τις οδήγησαν στο να αποκτήσουν λιγότερα παιδιά από όσα ήθελαν. Το 14% ανέφερε προβλήματα στέγασης και το 12% ανέφερε την έλλειψη υποδομών φροντίδας παιδιών. Υπήρχε φυσικά και ένα 15% που ανέφερε δυσκολίες στη σύλληψη και υπογονιμότητα.
«Μπορείτε να επιτρέψετε στους ανθρώπους να κάνουν παιδιά αργότερα», είπε η Μαρία Ρίτα Τέστα. «Αλλά δεν θα κάνουν παιδιά, ακόμη και σε πιο προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία, εάν δεν αισθάνονται ασφαλείς».
