Politica 89.8
Η Αθήνα για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό: Οι αντιδράσεις της Τουρκίας δεν έχουν έρεισμα στο διεθνές δίκαιο
Να συντηρήσει τις διεκδικήσεις της επιχειρεί η Τουρκία, η οποία επανέρχεται σε αιχμηρά σχόλια με αφορμή την επικαιροποίηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού από την Αθήνα.
Το Υπουργείο Εξωτερικών απαντώντας στην αντίδραση της Τουρκίας σημειώνει ότι «η επικαιροποίηση του χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Ελλάδας στην πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έγινε σύμφωνα με την Οδηγία 2014/89, το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και τις διμερείς συμφωνίες που έχει συνάψει η χώρα μας».
Διευκρινίζει δε ότι «όπου δεν έχει υπάρξει διμερής οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης αποτυπώνονται τα απώτατα δυνητικά όρια σύμφωνα με τη μέση γραμμή» και επισημαίνει ότι «οι θέσεις της Ελλάδας επί του θέματος έχουν επανειλημμένως διατυπωθεί τόσο διμερώς όσο και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».
Καταλήγει δε υπογραμμίζοντας πως «οι αντιδράσεις της Τουρκίας δεν έχουν κανένα έρεισμα στο ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο».
Η παρέμβαση του εκπροσώπου του ΥΠΕΞ της Τουρκίας
Σύμφωνα με τη δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Οντζού Κετσελί, «γίνεται αντιληπτό ότι η Ελλάδα, συνεχίζοντας να αγνοεί τις θεμελιώδεις αρχές του θαλάσσιου διεθνούς δικαίου, επιχειρεί να κάνει δεκτή μέσω της Ε.Ε. Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) που δεν έχει επίσημα ανακηρύξει στην Ανατολική Μεσόγειο, εργαλειοποιώντας τον χάρτη ΘΧΣ.
Η χώρα μας απορρίπτει αυτή την παράνομη προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένου γεγονότος. Η Τουρκία κοινοποίησε στον ΟΗΕ με ολοκληρωμένο τρόπο τη νομική της θέση σχετικά με τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο στις 18 Μαρτίου 2020.
Από αυτή την άποψη, η φερόμενη ως ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο που απεικονίζεται στον ελληνικό χάρτη ΘΧΣ βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Οι προσπάθειες της Ελλάδας να νομιμοποιήσει αντιλήψεις για την ΑΟΖ και τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της, τα οποία δεν έχει οριοθετήσει με τους γείτονές της, ενσωματώνοντάς τα στον χάρτη ΘΧΣ της είναι καταδικασμένες σε αποτυχία και συνιστούν μονομερή βήματα που αντιβαίνουν στο Διεθνές Δίκαιο».
Μία αντίδραση η οποία σύμφωνα με όσα ανέφεραν αρμόδιες πηγές στο in χαρακτηρίζεται «απόλυτα αναμενόμενη». Είναι άλλωστε σαφές στο Υπουργείο Εξωτερικών ότι η Άγκυρα δεν θα δείξει οτι παραιτείται διεκδικήσεων ή ότι είναι διαθέσιμη για υποχωρήσεις. Έστω και αν από την άλλη θέλει να δείξει διαθέσιμη για συνομιλίες με τις δηλώσεις του τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν όσον αφορά τα 12 ναυτικά μίλια και την επιστροφή στη θέση περί δυνατότητας κλιμακωτών χωρικών υδάτων.
Η επικαιροποίηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Η επικαιροποίηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, αφορά το συμπληρωματικό χάρτη που κατέθεσε η Αθήνα στην αρμόδια διεύθυνση της ΕΕ, ο οποίος απεικονίζει την ελληνική ΑΟΖ ενσωματώνοντας και τις συμφωνίες με Αίγυπτο και Ιταλία.
Με την συμφωνία για την Αίγυπτο να είναι αυτή που κόβει στη μέση το τουρκολιβυκό μνημόνιο και ενοχλεί την Τουρκία περισσότερο.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα στην ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της τον Απρίλιο χαρακτήριζε την εν λόγω κίνηση ιδιαίτερα σημαντική αφού για πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Δηλαδή της πλήρους επήρειας της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.
Στο αρχικό σχέδιο ι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάναν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011.
Το λεκτικό
Σημαντικό όσον αφορά την Τουρκία και τη διάθεση της Ελλάδας να είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με το διεθνές δίκαιο και ενδεχόμενες μελλοντικές οριοθετήσεις είναι η επιλογή του λεκτικού, το οποίο έχει προσεχθεί ιδιαιτέρως, στις ανακοινώσεις του Απριλίου.
Πιο συγκεκριμένα υπογραμμίζεται πως «σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές».
Δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ
Στο ίδιο πλαίσιο στο ερώτημα αν ο χάρτης αποτυπώνει την ΑΟΖ της Ελλάδας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, δηλαδή στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το Υπουργείο Εξωτερικών απαντούσε κατα την ανακοίωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού πως «η διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών έχει διαφορετικό αντικείμενο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις ανωτέρω θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων».
Ξεκαθάριζε δε ότι «ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ».
Οι εκτιμήσεις
Στο ΚΥΣΕΑ που ακολούθησε τις ανακοινώσεις του Απριλίου είχε γίνει εκτίμηση της κατάστασης και των αντιδράσεων που θα προκαλούνταν από τις ανακοινώσεις για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Τότε αρμόδιες πηγές τόνιζαν στο in την εκτίμηση ότι θα υπάρξουν σκληρές ανακοινώσεις από την πλευρά της Τουρκίας, κάτι που έγινε και επαναλήφθηκε την Παρασκευή με την επικαιροποίηση του χάρτη.
Ενώ η Άγκυρα εξέδωσε τους δικούς της χάρτες, οι οποίοι κοινοποιήθηκαν στην UNESCO, καθώς η Τουρκία δεν είναι μέλος της ΕΕ και δεν μπορεί να αντιδράσει σε αυτό το πλαίσιο.
Διπλωμάτες που ασκούν κριτική στους χειρισμούς του ΥΠΕΞ, σημειώνουν ότι η Τουρκία αντιδρά παραμένοντας στο πλαίσιο των ανακοινώσεων, αφού η Αθήνα δεν σκοπεύει να προχωρήσει με όχημα τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό στο επόμενο βήμα. Στο ίδιο πλαίσιο βάζουν και το θέμα της επίλυσης του ζητήματος της οριοθέτησης με την Τουρκία, χαρακτηρίζοντας υπεκφυγή την πρόταση περί μίας διάσκεψης 5×5 όπως διατυπώθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αφού δεν έχει ερωτηθεί η Κύπρος αν θέλει να συμμετάσχει σε κάτι τέτοιο.
Τονίζουν δε ότι σαφώς η Ελλάδα δεν πρέπει να επιδιώκει αμερικανκή παρέμβαση χωρίς να έχει προτείνει πρώτη κάποιο σχέδιο, αφού σε διαφορετική περίπτωση οι εξελίξεις μπορεί να οδηγηθούν σε δρόμους που θα θυμίζουν το «Σχέδιο Ανάν» στο Κυπριακό, που ήταν εξολοκλήρου ξένη έμπνευση. Και όχι σε μία παρέμβαση στα πρότυπα της Συμφωνίας των Πρεσπών, που βασίστηκε σε ελληνικό σχεδιασμό.
Μιλώντας στο ΟΤ Forum, ο Γιώργος Γεραπετρίτης σημείωνε πως θα ήθελε «η συζήτηση αυτή για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ να γίνει όταν η Ελλάδα είναι ισχυρή, όταν δηλαδή έχει διπλωματικό κεφάλαιο από τις διεθνείς της σχέσεις και όταν έχει επιχειρήματα, τα οποία έχει χτίσει».
Και τόνιζε ότι την τελευταία διετία η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, Θαλάσσια Πάρκα, και συμφωνίες για έρευνες στη Νότια Κρήτη, με Chevron και Exxon Mobil, σημειώνοντας πως «όλα αυτά, τα οποία μας έχουν δώσει πολύ ισχυρά ερείσματα». Με αρμόδιες πηγές να χαρακτηρίζουν το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ως την απάντηση της Ελλάδας στην Γαλάζια Πατρίδα της Τουρκίας.
Οι δηλώσεις της Άγκυρας, που έγιναν σε επίπεδο εκπροσώπου του τουρκικού ΥΠΕΞ, διατηρούνται στο γνωστό πλαίσιο, με την Τουρκία, να καθιστά σαφές ότι δεν υπαναχωρεί σε τίποτα στις κόκκινες γραμμές της, ωστόσο δεν επιθυμεί να ανεβάσει τους τόνους περισσότερο αυτή τη στιγμή. Με τα ελληνοτουρκικά να παραμένουν σε αναμονή.
