Η πρώτη χώρα της ΕΕ που καταργεί τη φορολογία για γονείς δύο παιδιών

Ο πρόεδρος της Πολωνίας υπέγραψε νέο νόμο που θεσπίζει μηδενικό φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (PIT) για τους γονείς που μεγαλώνουν τουλάχιστον δύο παιδιά. Η μεταρρύθμιση αυτή στοχεύει στη στήριξη των οικογενειών, στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας.
Το νομοσχέδιο, που παρουσιάστηκε από τον Καρόλ Ναβρότσκι τον Αύγουστο, απαλλάσσει από την υποχρέωση καταβολής φόρου εισοδήματος τις οικογένειες με ετήσιο εισόδημα έως 140.000 ζλότι (32.973 ευρώ).
Η φοροαπαλλαγή ισχύει για όλους όσοι έχουν γονική μέριμνα για παιδιά —συμπεριλαμβανομένων των νόμιμων κηδεμόνων και των θετών γονέων.
Σύμφωνα με υπολογισμούς της προεδρίας, μια μέση πολωνική οικογένεια αναμένεται να έχει όφελος περίπου 1.000 ζλότι (235 ευρώ) τον μήνα χάρη στη νέα ρύθμιση. Ωστόσο, οι πραγματικές επιπτώσεις του μέτρου θα φανούν μόνο στη φορολογική δήλωση του 2026, που θα υποβληθεί το 2027.
Στόχος της μεταρρύθμισης είναι να μειωθεί το φορολογικό βάρος των οικογενειών, να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα, να ενισχυθεί η κατανάλωση και να ενθαρρυνθεί η επαγγελματική δραστηριότητα.
Ο Ναβρότσκι είχε κάνει το «μηδενικό PIT» έναν από τους βασικούς πυλώνες της προεκλογικής του εκστρατείας. Ήδη από τον Μάρτιο, παρουσίασε το λεγόμενο «Συμβόλαιο με τους Πολωνούς», όπου είχε δεσμευτεί ότι θα εφαρμόσει τη φοροαπαλλαγή από την πρώτη ημέρα της προεδρίας του. Μετά τη νίκη του στον δεύτερο γύρο των εκλογών τον Ιούνιο, τήρησε την υπόσχεσή του, υπογράφοντας συμβολικά το νομοσχέδιο στις 8 Αυγούστου πριν το υποβάλει στο πολωνικό κοινοβούλιο, τη Σεϊμ.
Το μηδενικό PIT αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου μεταρρυθμίσεων που έχει ονομαστεί «φορολογική ασπίδα» και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη μείωση του ΦΠΑ από 23% σε 22%, την κατάργηση του φόρου επί των κεφαλαιακών κερδών και την εισαγωγή νέου συστήματος αναπροσαρμογής των συντάξεων.
Ποιοι θα ωφεληθούν;
Σύμφωνα με το γραφείο της προεδρίας, η χρηματοδότηση του προγράμματος θα προέλθει από τη «σύσφιξη» του φορολογικού συστήματος, που αναμένεται να αποφέρει περίπου 14 δισ. ζλότι (3 δισ. ευρώ). Ωστόσο, οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι το ποσό αυτό είναι δύσκολο να επιτευχθεί μόνο με αυτόν τον τρόπο.
Ειδικοί στη φορολογία προειδοποιούν επίσης ότι τα πραγματικά οφέλη θα τα νιώσουν κυρίως οι πιο εύποροι πολίτες.
Ο Πιότρ Γιουστσίκ, επικεφαλής φορολογικός σύμβουλος της εταιρείας inFakt, υπογράμμισε ότι τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, τα οποία ήδη πληρώνουν ελάχιστο ή καθόλου φόρο, θα ωφεληθούν ελάχιστα, ενώ εκείνα με υψηλότερα εισοδήματα θα δουν τα μεγαλύτερα οφέλη.
Για παράδειγμα, μια οικογένεια με μηνιαίο ακαθάριστο εισόδημα 7.000 ζλότι (1.648 ευρώ) θα έχει ελάφρυνση περίπου 395 ζλότι (93 ευρώ) τον μήνα.
Αντίθετα, γονείς που κερδίζουν 12.000 ζλότι (2.826 ευρώ) τον μήνα θα εξοικονομήσουν έως 913 ζλότι (215 ευρώ) μηνιαίως ή πάνω από 11.000 ζλότι (2.590 ευρώ) τον χρόνο.
Όσοι λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό θα δουν εξοικονόμηση μόλις 75 ζλότι (17 ευρώ), ενώ όσοι έχουν εισοδήματα κάτω από το αφορολόγητο όριο δεν θα έχουν καμία μεταβολή, καθώς ήδη εξαιρούνται από τον PIT.
Τι πιστεύουν οι Πολωνοί;
Στις 11 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν δημόσιες διαβουλεύσεις για το σχέδιο νόμου που ετοίμασε ο Πρόεδρος. Συμμετείχαν 476 άτομα, εκ των οποίων το 71% ήταν άνδρες και το 29% γυναίκες.
Περίπου το 76% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι ο νέος φορολογικός νόμος είναι απολύτως αναγκαίος, ενώ μόλις το 16% εξέφρασε έντονη αντίθεση στην πρόταση του Ναβρότσκι.
Επιπλέον, το 66% των ερωτηθέντων αξιολόγησε θετικά την οικονομική και δημοσιονομική μελέτη που συνοδεύει την εισαγωγή του μηδενικού PIT για οικογένειες με δύο ή περισσότερα παιδιά, ενώ μεταξύ 10-11% δήλωσε ότι διαφωνεί με αυτή.