Politica 89.8
Η Τουρκία προετοιμάζει νόμο για την επιστροφή των μαχητών του PKK στο πλαίσιο του ειρηνευτικού σχεδίου
Η Τουρκία ετοιμάζει νόμο που θα επιτρέπει σε χιλιάδες μαχητές του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) να επιστρέψουν στις πατρίδες τους από τα κρησφύγετα τους στο βόρειο Ιράκ, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό ενός πολέμου που διαρκεί εδώ και γενιές.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της Μέσης Ανατολής και μία πηγή από κουρδικό πολιτικό κόμμα στην Τουρκία δήλωσαν ότι ο προτεινόμενος νόμος θα προστατεύει όσους επιστρέφουν στις πατρίδες τους, αλλά δεν θα προσφέρει γενική αμνηστία για τα εγκλήματα που διέπραξαν πρώην μαχητές.
Η επιστροφή των ανταρτών του PKK και των οικογενειών τους από τις βάσεις τους στα ορεινά του βόρειου Ιράκ θεωρείται ένα από τα τελευταία εμπόδια στην ειρηνευτική διαδικασία που ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο με στόχο τον τερματισμό ενός πολέμου που έχει στοιχίσει τη ζωή σε 40.000 ανθρώπους.
Turkey preparing law to let PKK fighters return under peace planhttps://t.co/nglcRwt68l
— The New Arab (@The_NewArab) November 7, 2025
Τι θα περιλαμβάνει το σχέδιο
Ενώ οι αξιωματούχοι έχουν μιλήσει δημοσίως για τις προσπάθειες συμφιλίωσης σε γενικές γραμμές, οι πηγές αποκάλυψαν λεπτομέρειες που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για επιστροφές σε ξεχωριστές φάσεις πολιτών και μαχητών, καθώς και για την αποστολή διοικητών σε τρίτες χώρες.
Ο αξιωματούχος της Μέσης Ανατολής, περιγράφοντας τις ευαίσθητες διαπραγματεύσεις υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι η νομοθεσία που θα επιτρέπει τις επιστροφές θα μπορούσε να κατατεθεί στο τουρκικό κοινοβούλιο ήδη από αυτό το μήνα.
Από τότε που οι Κούρδοι μαχητές ξεκίνησαν την εξέγερσή τους το 1984 – αρχικά με στόχο τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους – η σύγκρουση έχει επιβαρύνει οικονομικά και κοινωνικά την Τουρκία και τις γειτονικές χώρες.
Ο τερματισμός της θα ενίσχυε την πολιτική και οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας, μέλους του ΝΑΤΟ, και θα μείωνε τις εντάσεις στο Ιράκ, όπου εδρεύει το PKK, και στη Συρία, όπου οι Κούρδοι μαχητές έχουν συμμαχήσει με τις αμερικανικές δυνάμεις, σύμφωνα με το Reuters.
Μαχητές του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) περπατούν για μια τελετή αποστράτευσης που σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς τον τερματισμό της δεκαετούς σύγκρουσης μεταξύ της Τουρκίας και της παράνομης οργάνωσης, στα βουνά Καντίλ του Ιράκ, στις 26 Οκτωβρίου 2025.
Ο ιστορικός αφοπλισμός
Σε μια σημαντική ανατροπή, το PKK ανακοίνωσε τον Μάιο την απόφασή του να αφοπλιστεί και να διαλυθεί, μετά από έκκληση του φυλακισμένου ηγέτη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν να τερματιστεί ο ένοπλος αγώνας.
Τον Ιούλιο, η οργάνωση έκαψε συμβολικά τα όπλα της και τον περασμένο μήνα ανακοίνωσε ότι αποσύρει τους μαχητές της από την Τουρκία ως μέρος της διαδικασίας αποστρατιωτικοποίησης.
Κάλεσε την Άγκυρα να λάβει μέτρα ώστε τα μέλη της να μπορούν να συμμετέχουν στη «δημοκρατική πολιτική».
Ωστόσο, οι όροι της συμφιλίωσης είναι ευαίσθητοι, καθώς η Τουρκία είναι επιφυλακτική στο να προσφέρει ευρεία αμνηστία για τα εγκλήματα που θεωρεί ότι έχει διαπράξει στο παρελθόν η τρομοκρατική οργάνωση.
Ο Νουμάν Κουρτουλμούς, που ηγείται μιας επιτροπής συμφιλίωσης που συστάθηκε από την Τουρκία τον Αύγουστο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οποιαδήποτε νομικά μέτρα θα ληφθούν μόνο αφού η Τουρκία επαληθεύσει ότι το PKK έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία διάλυσής του.
«Μόλις οι μονάδες ασφάλειας και πληροφοριών της Τουρκίας επαληθεύσουν και επιβεβαιώσουν ότι η οργάνωση έχει πράγματι καταθέσει τα όπλα της και έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία διάλυσής της, η χώρα θα εισέλθει σε μια νέα φάση νομικών ρυθμίσεων με στόχο την οικοδόμηση μιας Τουρκίας χωρίς τρομοκρατία», δήλωσε.
#Iraq / #Turkey 🇮🇶🇹🇷: «Kurdistan Workers’ Party» (#PKK) announced withdrawal of its units from Turkey to #Kurdistan Reg Gov.
Militants at the press conference armed with #USA-made 🇺🇸 M16A4 rifles, M4A1 / M4 Commando carbines, #Russia-made 🇷🇺 SVD ‘Tigr’ sniper, AK-74 rifles… pic.twitter.com/Aj3KpTlXC1
— War Noir (@war_noir) October 26, 2025
Οι διαπραγματεύσεις
Σύμφωνα με τον ανώτερο αξιωματούχο της Μέσης Ανατολής, η πρόταση που συζητείται τώρα προβλέπει την επιστροφή περίπου 1.000 αμάχων και μη μαχητών πρώτα, ακολουθούμενη από περίπου 8.000 μαχητές μετά από ατομική εξέταση.
Πέραν αυτού, ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η Τουρκία έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να δεχτεί περίπου 1.000 ανώτερα και μεσαία στελέχη του PKK και επιθυμεί να μεταφερθούν σε τρίτη χώρα, πιθανώς στην Ευρώπη.
Οι συνομιλίες για το θέμα αυτό συνεχίζονται, με ορισμένα από τα μέρη που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις να εκφράζουν την ανησυχία ότι ο αποκλεισμός των ανώτερων στελεχών του PKK από την επαναπατρισμό θα μπορούσε τελικά να τροφοδοτήσει μια νέα εξέγερση, ανέφερε ο αξιωματούχος.
Η νομοθεσία που θα επιτρέψει τις επιστροφές θα μπορούσε να κατατεθεί στο τουρκικό κοινοβούλιο ήδη από τα τέλη Νοεμβρίου, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο Ταγίπ Τεμέλ, αναπληρωτής συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος DEM – το οποίο, αν και είναι κόμμα της αντιπολίτευσης, έχει συνεργαστεί στενά με την κυβέρνηση για την ειρηνευτική διαδικασία – δήλωσε ότι οι εν εξελίξει διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται σε μια φόρμουλα που έχει υποστηρίξει προσωπικά ο Οτσαλάν.
«Είναι σε εξέλιξη η κατάρτιση ενός ειδικού νόμου για το PKK, ο οποίος θα επιτρέπει τη δημοκρατική και κοινωνική επανένταξη των μελών του», δήλωσε ο Τεμέλ στο Reuters.
«Ο νόμος θα καλύπτει όλους όσους επιστρέφουν από το PKK, είτε είναι πολίτες είτε μαχητές. Δεν υπάρχει σχέδιο για σταδιακή επιστροφή. Η φόρμουλα που επεξεργάζεται είναι ολοκληρωμένη και ισχύει για όλους».
Ένας μαχητής του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) περνά με μοτοσικλέτα μπροστά από σημαίες στα βουνά Καντίλ, στο Ιράκ, στις 26 Οκτωβρίου 2025.
Ο νόμος μπορεί να ανοίξει μία «νέα σελίδα»
Μια άλλη πηγή στο DEM, το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου, είπε ότι η επιτροπή που συντάσσει την πρόταση εργάζεται πάνω σε έναν ενιαίο νόμο ειδικά για το PKK, ο οποίος θα αποφεύγει τη γλώσσα της γενικής αμνηστίας.
«Διαφορετικές διαδικασίες θα ισχύουν για διαφορετικές ομάδες επιστρεφόντων», είπε η πηγή, προσθέτοντας ότι ορισμένα μέλη του PKK που επιστρέφουν πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν έρευνες και δίκες. «Διαφορετικά, θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί κοινή βάση μεταξύ των κομμάτων στην επιτροπή».
Μόλις η κοινοβουλευτική επιτροπή ολοκληρώσει το έργο της, αναμένεται να προτείνει στο κοινοβούλιο τον ειδικό νόμο για το PKK, ανοίγοντας τον δρόμο για πιθανή νομοθεσία.
Η Human Rights Watch προέτρεψε τους νομοθέτες να αξιοποιήσουν την ειρηνευτική διαδικασία για να μεταρρυθμίσουν τους νόμους που χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό για να κατηγορούν και να φυλακίζουν μη βίαιους Κούρδους ακτιβιστές.
Η επιτροπή «έχει μια μοναδική ευκαιρία να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας μετασυγκρουσιακής κοινωνίας και πρέπει να υποβάλει τολμηρές προτάσεις για την κατάργηση καταχρηστικών νόμων».
