Politica 89.8
Ισραήλ: O πόλεμος με το Ιράν, βοηθά δημοσκοπικά τον Νετανιάχου και μπορεί να «πάρει ανάσα» η Γάζα
Εδώ και 18 μήνες, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου αποφεύγει να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα. Εν μέρει, κινδύνευε να καταρρεύσει η κυβέρνηση συνασπισμού του, προκαλώντας πρόωρες εκλογές που οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα έχανε, όπως αναφέρουν οι ΝΥΤ.
Τώρα, αφού χτύπησε το Ιράν και έπεισε τις ΗΠΑ να χτυπήσουν τις πολύτιμες πυρηνικές εγκαταστάσεις του, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται σε πολύ πιο άνετη θέση, κάτι που επιβεβαιώνουν οι Times of Israel που δείχνουν το Λικούντ να κερδίζει 3 έδρες.
Εν μέσω ευρέως διαδεδομένου ενθουσιασμού στο Ισραήλ για τις ενέργειές του κατά της Τεχεράνης, τα ποσοστά του κ. Νετανιάχου στις δημοσκοπήσεις είναι υψηλότερα από ό,τι σχεδόν σε οποιοδήποτε άλλο σημείο από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο του 2023. Αν η κυβέρνησή του κατέρρεε αύριο, ο κ. Νετανιάχου θα είχε λογικές πιθανότητες επανεκλογής.
Και αυτό έχει τονώσει την ελπίδα στο Ισραήλ ότι ο κ. Νετανιάχου θα μπορούσε τώρα να παρακάμψει τις ανησυχίες του συνασπισμού του και να επιδείξει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τη Γάζα.
«Βρίσκεται στο πιο ισχυρό σημείο που ήταν εδώ και χρόνια», δήλωσε ο Μίτσελ Μπάρακ, πολιτικός αναλυτής που ήταν σύμβουλος του κ. Νετανιάχου πριν γίνει πρωθυπουργός. «Όταν είσαι τόσο δυνατός, μπορείς να κάνεις αυτή τη συμφωνία, μπορείς να τερματίσεις τον πόλεμο στη Γάζα και να μην φοβάσαι ότι η κυβέρνησή σου θα καταρρεύσει ή ότι θα σε πετάξουν από το αξίωμα», πρόσθεσε ο Μπάρακ.
Ο Νετανιάχου δέιχνει αμετακίνητος, όμως πλέον έχει περιθώρια ελιγμών
Προς το παρόν, ο Νετανιάχου δεν έχει δώσει καμία δημόσια ένδειξη αλλαγής της γνώμης του για τη Γάζα. Εδώ και μήνες, αρνείται να τερματίσει τον πόλεμο εκτός αν η Χαμάς παραδοθεί και η ηγεσία της φύγει για εξορία, όροι που η Χαμάς έχει απορρίψει.
Κληθείς να σχολιάσει την Τρίτη, το γραφείο του Νετανιάχου ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι τα αιτήματα αυτά παραμένουν σε ισχύ. «Η Χαμάς είναι το μόνο εμπόδιο για τον τερματισμό του πολέμου», ανέφερε η δήλωση. «Πρέπει να απελευθερώσει όλους τους ομήρους, να παραδοθεί, να εγκαταλείψει τον έλεγχο της Γάζας και να φύγει. Η επιλογή είναι δική τους».
Παρόλα αυτά, αναλυτές και σύμμαχοι του κ. Νετανιάχου σημείωσαν ότι τώρα έχει το πολιτικό κεφάλαιο για να αλλάξει πορεία, καθώς απολαμβάνει τη δόξα της εκστρατείας απέναντι στο Ιράν, τουλάχιστον στο εσωτερικό της χώρας.
Σε μια ένδειξη ότι ο κ. Νετανιάχου μπορεί να είναι πιο ανοιχτός σε συνομιλίες, οι ισραηλινοί εκπρόσωποι για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα έχουν πλέον λάβει ευρύτερη εντολή για διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με ανώτερο μέλος του συνασπισμού του κ. Νετανιάχου, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει την ευαίσθητη διπλωματία.
Το αν επετεύχθη ζημιά στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν έχει πλέον σημασία
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε την Τρίτη, η κυβέρνηση του κ. Νετανιάχου απαρίθμησε έναν κατάλογο επιτευγμάτων στη 12ήμερη σύγκρουση με το Ιράν. Είπε ότι το Ισραήλ είχε αμβλύνει την απειλή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και το οπλοστάσιο των βαλλιστικών πυραύλων του είχε σκοτώσει εκατοντάδες παραστρατιωτικές δυνάμεις του και είχε καταστρέψει αρκετούς στόχους που συνδέονται με την ιρανική ηγεσία στην καρδιά της Τεχεράνης.
Στην πραγματικότητα, το μέγεθος της ζημίας στο πυρηνικό πρόγραμμα δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί, εν μέσω αβεβαιότητας σχετικά με το πού βρίσκονται τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν.
Στο Ισραήλ, αυτές οι λεπτομέρειες φαίνεται να έχουν πλέον λιγότερη σημασία από την οπτική της κατάστασης. Ακόμα και οι πιο σφοδροί επικριτές του πρωθυπουργού έχουν επαινέσει την τόλμη και την εφευρετικότητά του να πείσει τον πρόεδρο Τραμπ να συμμετάσχει στην επίθεση.
Αναφορές στα ισραηλινά ειδησεογραφικά μέσα έκαναν εικασίες ότι ο κ. Νετανιάχου θα μπορούσε σύντομα να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, να προκηρύξει πρόωρες εκλογές και να κάνει προεκλογική εκστρατεία με βάση τη νίκη του επί του Ιράν. Μια τέτοια κίνηση θα συνεπαγόταν πιθανότατα την επιστροφή δεκάδων Ισραηλινών που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, νεκροί και ζωντανοί.
Η σκληρή ακροδεξιά του Ισραήλ θέλει πόλεμο στη Γάζα μέχρις εσχάτων
Σχόλια από τους σκληροπυρηνικούς εταίρους του Νετανιάχου στον συνασπισμό έδειξαν ότι μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμη αντίσταση σε μια συμφωνία στη Γάζα που θα τερματίζει τον πόλεμο χωρίς την απομάκρυνση της Χαμάς. Ο Μπέζαλελ Σμότριχ, ο υπουργός Οικονομικών, ανέφερε σε δήλωσή του ότι το Ισραήλ πρέπει τώρα να επιστρέψει «με όλες μας τις δυνάμεις στη Γάζα, για να ολοκληρώσουμε το έργο – να καταστρέψουμε τη Χαμάς και να επιστρέψουμε τους ομήρους μας».
Για το λόγο αυτό, ανέφεραν αναλυτές, ο κ. Νετανιάχου μπορεί να περιμένει να συνάψει συμφωνία με τη Χαμάς μέχρι να κλείσει το ισραηλινό κοινοβούλιο στα τέλη Ιουλίου για μια διακοπή σχεδόν τριών μηνών. Υπό τις περισσότερες συνθήκες, αυτό θα εμπόδιζε τους νομοθέτες να ψηφίσουν για την κατάρρευση της κυβέρνησης μέχρι να επιστρέψουν από τις καλοκαιρινές διακοπές, δίνοντας στον κ. Νετανιάχου μερικούς μήνες ακόμη στην εξουσία.
«Τα επιτεύγματά του στο Ιράν του δίνουν σίγουρα το πολιτικό κεφάλαιο που χρειάζεται για τις επόμενες εκλογές και τώρα θα μπορούσε σίγουρα να διακινδυνεύσει την πτώση της κυβέρνησής του», δήλωσε ο Ταλ Σαλέβ, ισραηλινός πολιτικός σχολιαστής. «Αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι θέλει τόσο γρήγορες εκλογές, οπότε μπορεί να περιμένει μέχρι τις καλοκαιρινές διακοπές προτού κάνει οποιαδήποτε κίνηση στη Γάζα», πρόσθεσε.
Όμως όπως αναφέρουν οι ΝΥΤ ακόμη και αν ο Νετανιάχου κάνει πίσω σε θέσεις του, η Χαμάς θα μπορούσε να επιβραδύνει ή να εμποδίσει τις διαπραγματεύσεις, καθώς οι ηγέτες της θεωρείται απίθανο να αποδεχθούν πάνε στην εξορία, μια ισραηλινή απαίτηση που αποτελεί κόκκινη γραμμή για το Ισραήλ και τη Χαμάς.
Το Ισραήλ θέλει προσωρινή εκεχειρία και η Χαμάς μόνιμη
Αλλά ο κ. Νετανιάχου μπορεί τώρα να είναι πιο ευέλικτος όσον αφορά το μεγαλύτερο εμπόδιο από όλα – την απαίτηση για μόνιμη εκεχειρία. Η Χαμάς επιθυμεί τον πλήρη τερματισμό των εχθροπραξιών, που θα της επιτρέψει να επιβιώσει από τον πόλεμο ως δύναμη με επιρροή στη Γάζα. Το Ισραήλ θέλει μόνο μια προσωρινή συμφωνία, που θα του επιτρέψει να επιστρέψει στη μάχη όπως έκανε το Ισραήλ τον Μάρτιο, όταν κατέρρευσε μια προηγούμενη εκεχειρία.
Τώρα, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Νετανιάχου μπορεί να επιδείξει μεγαλύτερη ευελιξία, καθώς δεν θα φαίνεται πλέον στους Ισραηλινούς ότι ενεργεί από θέση αδυναμίας.
Αφού ήταν επικεφαλής της πιο θανατηφόρας στρατιωτικής καταστροφής του Ισραήλ, όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η φήμη του Νετανιάχου ως θεματοφύλακα της ισραηλινής ασφάλειας καταρρακώθηκε. Αφού επέφερε οδυνηρά πλήγματα εναντίον του Ιράν και της Χεζμπολάχ, ο πρωθυπουργός έδωσε και πάλι τα διαπιστευτήριά του για την ασφάλειά του Ισραήλ.
«Προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο από την αποτυχία της 7ης Οκτωβρίου, ελπίζοντας να πάει στις επόμενες εκλογές με μια διαφορετική ιστορία να πει», δήλωσε ο Σαλέβ. «Η εκστρατεία για το Ιράν του δίνει σίγουρα μια νέα ιστορία για να πει».
Σήμερα φαίνεται πως το Ισραήλ κέρδισε το Ιράν, όμως στο μέλλον μπορεί να θεωρείται αποτυχία
Παρόλα αυτά, δεν είναι βέβαιο αν το «άστρο» Νετανιάχου θα λάμπει και μετά το καλοκαίρι. Αν το Ιράν τρέξει να ανακατασκευάσει το πυρηνικό του πρόγραμμα ή αν τα χτυπήματα του Ισραήλ και των ΗΠΑ αποδειχθούν λιγότερο αποτελεσματικά από ό,τι αρχικά φάνηκαν, τότε το αφήγημα της νίκης του πρωθυπουργού θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα.
Αυτό είναι συγκρίσιμο με αυτό που συνέβη μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 εναντίον της Αιγύπτου και της Συρίας, σύμφωνα με τη Νέτα Όρεν, μια ισραηλινή πολιτική εμπειρογνώμονα που έγραψε τη διδακτορική της διατριβή για τις επιπτώσεις των μεγάλων γεγονότων στην ισραηλινή κοινή γνώμη.
Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ συχνά συγκρίνεται με τον σημερινό στη Γάζα, επειδή ξεκίνησε επίσης με ισραηλινή στρατιωτική αποτυχία, πριν τα ισραηλινά στρατεύματα ανακτήσουν την πρωτοβουλία και προχωρήσουν σε απόσταση λίγων δεκάδων μιλίων τόσο από το Κάιρο όσο και από τη Δαμασκό.
«Μέχρι το τέλος του πολέμου του Γιομ Κιπούρ, το Ισραήλ ήταν στην πραγματικότητα πολύ επιτυχημένο, αλλά ο πόλεμος σύντομα έμεινε στην ιστορία ως αποτυχία», δήλωσε η Δρ Ορέν.
«Θα μπορούσαμε να δούμε το ίδιο αποτέλεσμα με τον Νετανιάχου στο μέλλον», δήλωσε η Δρ Ορέν, συγγραφέας του βιβλίου «Το Ισραήλ υπό τον Νετανιάχου». «Σήμερα, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν την εκστρατεία για το Ιράν ως νίκη, αλλά μακροπρόθεσμα, απλά δεν ξέρουμε πώς θα γίνει αντιληπτή», πρόσθεσε.
