Μπορεί το Διαδίκτυο να «πέσει»; Μέσα στο εύθραυστο σύστημα που κρατάει ενωμένο τον σύγχρονο κόσμο

Αν το Διαδίκτυο σταματήσει να λειτουργεί, η καθημερινή μας ζωή θα ανατρεπόταν άμεσα.
Σκεφτείτε το πρωί μετά από μια μεγάλη διακοπή: οι συνήθειες που θεωρούμε δεδομένες – από το να στείλουμε ένα email μέχρι να παραγγείλουμε καφέ ή να δούμε ένα βίντεο – ξαφνικά γίνονται περίπλοκες.
Κλήσεις από σταθερά τηλέφωνα ή οδήγηση χωρίς GPS γίνονται ξανά πραγματικότητα, ενώ η γνώση των βασικών δεξιοτήτων επιβίωσης σε έναν ψηφιακό κόσμο επανέρχεται στο προσκήνιο.
Πόσο εύκολο είναι να καταρρεύσει το Διαδίκτυο;
Μία πρόσφατη βλάβη σε ένα κέντρο δεδομένων στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ μας υπενθύμισε ότι το Διαδίκτυο, αν και αναντικατάστατο για τη σύγχρονη ζωή, βασίζεται σε παλιά εργαλεία και μια φυσική υποδομή.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι μια σειρά ακραίων γεγονότων θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές διακοπές: ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν κέντρα δεδομένων, λανθασμένα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης ή στοχευμένες επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές όπως υποβρύχια καλώδια.
Το «Μεγάλο Σφάλμα» και οι επιπτώσεις του
Αν και αυτά τα σενάρια είναι ανησυχητικά, το πραγματικό καταστροφικό γεγονός που φοβίζει τους ειδικούς είναι το ξαφνικό σφάλμα στα ξεπερασμένα πρωτόκολλα που υποστηρίζουν όλο το Διαδίκτυο, σύμφωνα με τον Guardian.
Ονομάζεται από τους ειδικούς «το μεγάλο» και αν συμβεί, ακόμη και οι βασικές λειτουργίες θα καταρρεύσουν.
Μια τέτοια διακοπή θα μπορούσε να ξεκινήσει από μια φυσική καταστροφή σε ένα κρίσιμο κέντρο δεδομένων, όπως το us-central1 της Google στην Αϊόβα, που φιλοξενεί υπηρεσίες όπως το YouTube και το Gmail.
Ακόμη και μικρές διακοπές σε τέτοιους κόμβους μπορούν να προκαλέσουν χάος σε παγκόσμια κλίμακα.

An aerial view of the IAD71 Amazon Web Services data center on July 17, 2024, in Ashburn, Va. Nathan Howard/Getty Images via Getty Images
Η εξάρτηση από λίγους
Το διαδίκτυο είναι συγκεντρωμένο: λίγες μεγάλες εταιρείες όπως η Google, η Amazon και η Microsoft κατέχουν πάνω από το 60% της παγκόσμιας αγοράς cloud.
Μια ταυτόχρονη βλάβη σε αυτούς τους παρόχους θα είχε εκτεταμένες συνέπειες: υπηρεσίες όπως το Signal, το Slack, το Netflix και ακόμα και έξυπνες συσκευές καθημερινής χρήσης θα σταματούσαν να λειτουργούν.
Αν και το βασικό Διαδίκτυο θα συνέχιζε να υπάρχει, η καθημερινή εμπειρία των χρηστών όπως την γνωρίζουμε θα κατάρρεε.
Σε ένα υποθετικό σενάριο καθολικής διακοπής, οι κοινωνίες θα έπρεπε να επιστρέψουν προσωρινά σε αναλογικές μεθόδους: επικοινωνία μέσω σταθερών τηλεφώνων, πληρωμές με μετρητά ή επιταγές, και φυσική παρουσία για εργασίες που σήμερα γίνονται διαδικτυακά.
Η παγκόσμια οικονομία, όμως, θα δεχόταν ισχυρό πλήγμα, καθώς οι περισσότερες επιχειρήσεις, τράπεζες και κυβερνήσεις εξαρτώνται πλήρως από ψηφιακές υποδομές.
Υποδομή και ευπάθειες
Μπορεί να νομίζει κανείς ότι η μεγαλύτερη απειλή είναι η βλάβη ενός υποθαλάσσιου καλωδίου.
Αν και τέτοιες βλάβες συμβαίνουν συχνά, σπάνια προκαλούν σημαντικά προβλήματα, καθώς το δίκτυο είναι σχεδιασμένο να ανακατευθύνει την κίνηση.
Πραγματικός κίνδυνος υπάρχει σε πιο θεμελιώδεις υποδομές όπως οι πάροχοι υπηρεσιών DNS.
Η επίθεση στη Dyn το 2016 ήταν ένα παράδειγμα: ένα μικρότερο DNS πάροχος κατέστρεψε την πρόσβαση σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης, δείχνοντας πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι η ισορροπία του διαδικτύου.
Σενάρια που τρομάζουν τους ειδικούς
Οι ειδικοί Michał Woźniak, Steven Murdoch και Doug Madory έχουν μελετήσει σενάρια που θα μπορούσαν να καταστρέψουν το Διαδίκτυο.
Ένα πιθανό σφάλμα στο λογισμικό BIND ή στο πρωτόκολλο διασυνοριακής πύλης θα μπορούσε να προκαλέσει παγκόσμια διακοπή.
Αν και τέτοια γεγονότα θεωρούνται εξαιρετικά απίθανα, η σκέψη ότι το Διαδίκτυο θα μπορούσε να κλείσει εντελώς παραμένει τρομακτική.
Στην πραγματικότητα, κανείς δεν έχει επιχειρήσει να «ξαναξεκινήσει» το Διαδίκτυο μετά την πλήρη απενεργοποίησή του.

Το μέλλον και η ανθεκτικότητα
Παρά τις πιθανές επιπλοκές, το Διαδίκτυο δεν είναι εύκολα «καταστρέψιμο».
Ακόμα και μετά από εκτεταμένες βλάβες, υπάρχουν αποκεντρωμένες πλατφόρμες, αυτοδιαχειριζόμενα blogs και μικρότεροι τομείς που συνεχίζουν να λειτουργούν.
Το σενάριο της πλήρους κατάρρευσης παραμένει κυρίως θεωρητικό, αλλά δείχνει πόσο εξαρτημένοι είμαστε από υποδομές που δεν βλέπουμε καθημερινά.
Σημαντικό είναι οι χρήστες και οι εταιρείες να κατανοούν τη σημασία της ανθεκτικότητας και της προετοιμασίας για σενάρια κρίσης.