Politica 89.8
Οι Εργατικοί του Στάρμερ δείχνουν πολύ λίγοι για την ιστορία τους. Τον περασμένο μήνα, ο Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του βρετανικού αντιμεταναστευτικού κόμματος Reform U.K., παρουσίασε τις προτάσεις του για το άσυλο. Οι διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες θα καταργηθούν. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα συλληφθούν, με αντίστοιχο τρόπο που λειτουργεί η Αμερικανική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων, θα κρατηθούν και θα απελαθούν, όπως επεξηγεί η ανάλυση του Foreign Policy.
Θα δημιουργηθούν χώροι εξορίας σε απομακρυσμένα βρετανικά φυλάκια στον Ατλαντικό. Θα συνάπτονταν συμφωνίες επιστροφής με το Ιράν, το Αφγανιστάν, την Ερυθραία και άλλες δικτατορίες. Οι ιδέες αυτές είναι κατακριτέες, αλλά και φανταστικές, με λίγες λεπτομέρειες, αμφίβολο κόστος και, ίσως, χαμηλή δημοτικότητα. Η συνεργασία με τους Ταλιμπάν έχει πολύ κακή απήχηση, ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών του Φάρατζ.
Ωστόσο, η ήπια αντίδραση του Εργατικού Κόμματος περιορίστηκε σε μια αμφισβήτηση της σκοπιμότητας της ιδέας, αντί να καταδικάσει κατηγορηματικά την εγκατάλειψη του διεθνούς δικαίου και την παράδοση πολιτών και χρημάτων σε εχθρικά και αιμοδιψή καθεστώτα.
Η κυβέρνηση έχει περάσει τόσο πολύ χρόνο θολώνοντας τα όρια μεταξύ της δικής της προσέγγισης στο θέμα της μετανάστευσης και αυτής του Reform UK, που δεν είναι πλέον σε θέση να αντισταθεί στην ακροδεξιά.
Η μετανάστευση προς τη Βρετανία μειώνεται, ο ρατσισμός αυξάνεται
Δεν είναι πάντα θέμα αριθμών. Το Ηνωμένο Βασίλειο δέχεται ένα μικρό ποσοστό των προσφύγων παγκοσμίως. Οι αιτούντες άσυλο σε μικρά σκάφη αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 5% της συνολικής μετανάστευσης. Το 2024, η καθαρή μετανάστευση στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε κατά το ήμισυ σε σχέση με τα επίπεδα του 2023, και όμως ο διάλογος είναι τοξικός όπως πάντα.
Πρόκειται για την ακροδεξιά που θέλει έναν αέναο πόλεμο κατά των μεταναστών και, κατ’ επέκταση, των μειονοτήτων. Το Reform UK βρίσκεται σε ένα οικοσύστημα στο οποίο η «επαναμετανάστευση» (σ.σ. remigration) – η απέλαση μη λευκών βρετανών πολιτών – συζητείται ανοιχτά και όλο και περισσότερο. Και το Εργατικό Κόμμα παίζει ακριβώς το παιχνίδι του.
Τον Μάιο, με τον συνηθισμένο του επιτηδευμένο τόνο, ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έδωσε μια σημαντική ομιλία στην οποία προειδοποίησε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει να γίνει «ένα νησί ξένων» και κατηγόρησε την προηγούμενη κυβέρνηση των Τόρις ότι διεξήγαγε «ένα πείραμα μιας ενιαίας χώρας με ανοιχτά σύνορα» (!).
Όταν ο Στάρμερ αποφάσισε να παίξει το παιχνίδι της ακροδεξιάς
Η πρώτη έκφραση (για την οποία ο Στάρμερ δήλωσε ότι «μετανιώνει») θύμιζε την ομιλία «Rivers of Blood» (Ποτάμια αίματος) που έδωσε πριν από 50 χρόνια ο ρατσιστής και αντικομφορμιστής Ίνοχ Πάουελ . Η δεύτερη, που υπονοούσε ότι οι ελίτ ενορχηστρώνουν σκόπιμα την παράνομη μετανάστευση, ακουγόταν παρόμοια με την αντισημιτική συνωμοσία της «μεγάλης αντικατάστασης» που αναφέρεται στα μανιφέστα πολλών μαζικών δολοφόνων.
Οι υπαινιγμοί μπορεί να είναι ακούσιοι, αλλά η άρνηση ή η αδυναμία του Εργατικού Κόμματος να αντιμετωπίσει τον μεταστατικό εθνικισμό του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πραγματική και σοβαρή.
Μόλις ένα μήνα μετά τη συντριπτική νίκη του Εργατικού Κόμματος τον Ιούλιο του 2024, αιτούντες άσυλο σε διάφορες πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου πολιορκήθηκαν και σχεδόν κάηκαν ζωντανοί στα ξενοδοχεία όπου διέμεναν από όχλους που υποκινήθηκαν από ψευδείς αναφορές ότι κάποιος με το ίδιο μεταναστευτικό καθεστώς είχε δολοφονήσει τρία σχολιαρόπαιδα (ο δολοφόνος ήταν Βρετανός πολίτης).
Μουσουλμάνοι, μαύροι και ασιατικής καταγωγής Βρετανοί ήταν επίσης στόχος της ρατσιστικής φρενίτιδας.
Από την «ακροδεξιά βία» σε ένα απάνθρωπο σύστημα
Την εποχή εκείνη, ο Στάρμερ καταδίκασε την «ακροδεξιά βία» και, έκτοτε, περισσότεροι από 1.100 άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους είχαν προηγούμενες καταδίκες για ενδοοικογενειακή βία, έχουν κατηγορηθεί για αδικήματα που σχετίζονται με τις ταραχές.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, περισσότεροι από 32.000 αιτούντες άσυλο παρέμεναν σε ξενοδοχεία στα τέλη Ιουνίου, αποτελώντας ένα ισχυρό «επιχείρημα» για τους διαδηλωτές, των οποίων η σημασία και η αυθεντικότητα συχνά υπερτονίζεται από ακροδεξιούς επιχειρηματίες και εύπιστα mainstream μέσα ενημέρωσης, ενώ υποβαθμίζονται οι ειρηνικές διαθέσεις τους.
Η κυβέρνηση φαίνεται πρόθυμη να κερδίσει την έγκριση αυτού του πλήθους, ανεξάρτητα από το πόσο ακραίες φωνές μπορεί να είναι. Παράλληλα, το σύστημα ασύλου της Βρετανίας είναι ήδη τόσο απαρχαιωμένο όσο και απάνθρωπο. Δεν υπάρχει τρόπος να υποβάλει κανείς αίτηση ασύλου εκτός της χώρας, ούτε βίζα για να εισέλθει για αυτόν τον σκοπό, κάτι που σημαίνει ότι όσοι θέλουν να το διεκδικήσουν πρέπει να εισέλθουν με παράνομα μέσα.
Τεράστια ποσά από τα χρήματα των φορολογουμένων δαπανήθηκαν για την κατασκευή υλικών υποδομών με σκοπό τον εντοπισμό και την αποτροπή των μεταναστών στα γαλλικά λιμάνια, με αποτέλεσμα οι λαθρέμποροι να στέλνουν, όπως ήταν αναμενόμενο, το «φορτίο» τους με φουσκωτά σκάφη από τις παραλίες.
Δέσμιοι της παραοικονομίας και χωρίς μέσα επιβίωσης
Οι αιτούντες άσυλο απαγορεύεται σε μεγάλο βαθμό να εργάζονται, γεγονός που τους καθιστά εξαρτημένους από την πενιχρή κρατική υποστήριξη και ευάλωτους στην εκμετάλλευση από μια σκιερή παραοικονομία. Η κυβέρνηση αναθέτει την παροχή στέγασης σε εταιρείες που τους εκμεταλλεύονται, με αποτέλεσμα να στοιβάζονται σε ακατάλληλα ξενοδοχεία.
Δημαγωγοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί συχνά αντιδρούν στην ιδέα της χρήσης πολυτελών ξενοδοχείων για αλλοδαπούς σε μια χώρα που αντιμετωπίζει κρίση στέγασης. Στην πραγματικότητα, αυτά τα μέρη είναι σε μεγάλο βαθμό ερειπωμένα, υπερπλήρη και χωρίς εγκαταστάσεις μαγειρέματος. Η αργή επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου τους αναγκάζει να σαπίζουν εκεί για πολλούς μήνες, αν και τελικά, τουλάχιστον τα δύο τρίτα συνήθως επιτυγχάνουν τον στόχο τους.
Αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά τους, έχοντας κληρονομήσει ένα κατεστραμμένο σύστημα μετά από 14 χρόνια διακυβέρνησης των Τόρις, οι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος είχαν μια πολύτιμη ευκαιρία να αναδιαμορφώσουν και να αποβάλουν την τοξικότητα από το ζήτημα του ασύλου.
Αντ’ αυτού, υιοθέτησαν μια εμμονική προσέγγιση επιβολής του νόμου (που απαιτεί επίσης ανθρωπιστικές λύσεις) και αντί να χαμηλώσουν τους τόνους της ρητορικής τους, μεταχειρίζονται αντιμεταναστευτικές «κορώνες» ενισχύοντας τα μηνύματα της ακροδεξιάς.
Τέλος στην οικογενειακή επανένωση, απέλαση μέχρι και για φοιτητές
Κάθε μέρα βλέπουμε μια νέα ταπείνωση. Η οικογενειακή επανένωση έχει ανασταλεί. Οι μετανάστες θα μπορούσαν σύντομα να στεγαστούν σε αποθήκες. Οι διεθνείς φοιτητές απειλούνται με απέλαση. Ο λογαριασμός του Στάρμερ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκπέμπει ατελείωτες τρομακτικές προειδοποιήσεις προς τους ξένους. Η υποτιθέμενη πολιτική λογική είναι να εξουδετερωθεί η απειλή του Reform U.K.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι απογοητευμένοι φιλελεύθεροι και αριστεροί ψηφοφόροι τους εγκαταλείπουν μαζικά, ενώ οι αντι-μεταναστευτικοί ψηφοφόροι τους θεωρούν υποκριτές.
Υπάρχουν περιστατικά που προκαλούν κατανοητό φόβο και αηδία στις 4 Σεπτεμβρίου, ένας αιτών άσυλο που φιλοξενούνταν σε ξενοδοχείο του Λονδίνου κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική επίθεση σε 14χρονη κοπέλα. Αλλά αυτές οι λίγες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται για να δημιουργηθούν προκατειλημμένες αντιλήψεις που στιγματίζουν όλους τους αιτούντες άσυλο ως πιθανούς σεξουαλικούς παραβάτες.
Την περασμένη εβδομάδα, ένας δημοσιογράφος του BBC ρώτησε τον Στάρμερ πώς θα ένιωθε αν η κόρη του έπρεπε να περνάει κάθε μέρα μπροστά από ένα ξενοδοχείο που φιλοξενεί αιτούντες άσυλο. «Καταλαβαίνω», ήταν η αδύναμη απάντησή του. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να αντιδράσει σε αυτή την ύπουλη προκατάληψη, αλλά επιλέγει συστηματικά να μην το κάνει, χωρίς να έχει κανένα εκλογικό όφελος.
Η εισαγωγή ρατσισμού και τα εγχώρια «πουλέν»
Αυτές οι κινήσεις δεν είναι δημοφιλείς. Παρά τις θεατρικές προειδοποιήσεις των εμπόρων οργής, όπως ο ιδιοκτήτης του X Έλον Μασκ και ο τηλεοπτικός σχολιαστής Μάθιου Γκούντγουιν, ότι οι Βρετανοί εξεγείρονται μαζικά ενάντια στην παράνομη μετανάστευση, δεν είναι συχνό το φαινόμενο όχλων. Οι περισσότεροι παραμονεύουν απειλητικά.
Δεν είναι όλοι φασίστες, αλλά υπάρχει σημαντικό επίπεδο συντονισμού και διείσδυσης από εξτρεμιστικές ομάδες. Δεδομένης της 24ωρης κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης και της κατευναστικής στάσης των κυβερνητικών αξιωματούχων απέναντι στις «νόμιμες» ανησυχίες αυτών των ανθρώπων, θα μπορούσε κανείς να πιστέψει ότι είναι αντιπροσωπευτικοί του ευρύτερου πληθυσμού της χώρας.
Παρά τις γελοίες επικεφαλίδες που προειδοποιούν ότι η Βρετανία «ετοιμάζεται» για περισσότερες διαμαρτυρίες και ότι αυτές οι ομάδες «βγαίνουν με δύναμη», σπάνια ξεπερνούν τις μερικές εκατοντάδες και συχνά είναι λιγότεροι από τους αντιδιαδηλωτές.
Με αξιέπαινες εξαιρέσεις, τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης έχουν ντροπιάσει τον εαυτό τους καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του επεισοδίου, με ακόμη και υπεύθυνους δημοσιογράφους να εικάζουν αν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν «πολεμικά πλοία» στη Μάγχη.
Από νεοφασίστες, πολιτικοί κρατούμενοι
Στα τέλη Ιουλίου του περασμένου έτους, λίγες ώρες μετά τα πογκρόμ εναντίον του ασύλου, μια γυναίκα ονόματι Λούσι Κόνολι δημοσίευσε ένα ρατσιστικό μήνυμα στο X: «Μαζική απέλαση τώρα, βάλτε φωτιά σε όλα τα γαμημένα ξενοδοχεία γεμάτα με τους μπάσταρδους, για όσο με αφορά». Την εποχή εκείνη, η εφημερίδα Sun, ιδιοκτησία του Μέρντοχ, χαρακτήρισε τα σχόλια «άρρωστα» και «απαίσια».
Η Κόννολι φυλακίστηκε για υποκίνηση φυλετικού μίσους και, μετά την αποφυλάκισή της τον Αύγουστο, η ίδια εφημερίδα αφιέρωσε την πρώτη της σελίδα σε ένα κολακευτικό αφιέρωμα. Η Κόννολι έλαβε θερμή υποδοχή στο συνέδριο του κόμματος Reform το περασμένο Σαββατοκύριακο, όπου παρουσιάστηκε ως «η αγαπημένη πολιτική κρατούμενη της Βρετανίας».
Άλλα δεξιά μέσα ενημέρωσης την έχουν επίσης αγιοποιήσει ως μάρτυρα της ελευθερίας του λόγου, δίνοντάς τους μια εύλογη δικαιολογία για τον ενθουσιασμό τους για ρατσιστική, βίαιη γλώσσα.
Η «καλή» τρομοκρατία
Η νομιμοποίηση και η ενθάρρυνση του μίσους έχουν θανατηφόρες συνέπειες. Πέρυσι, ένας νεοναζί με τατουάζ του Χίτλερ μπήκε σε ένα ξενοδοχείο ασύλου και μαχαίρωσε δύο φορές στο στήθος έναν νεαρό άνδρα από την Ερυθραία. Ένας άλλος νεοναζί καταδικάστηκε μετά από το ότι έβγαλε ένα μαχαίρι 15 εκατοστών και απείλησε να σκοτώσει έναν δικηγόρο σε ένα δικηγορικό γραφείο που ειδικεύεται σε θέματα μετανάστευσης.
Το 2022, ένας ακροδεξιός τρομοκράτης έβαλε φωτιά σε ένα κέντρο μεταναστών πριν αυτοκτονήσει. Φιλανθρωπικές οργανώσεις για πρόσφυγες εγκαθιστούν ασφαλείς χώρους εν μέσω μιας σειράς απειλών θανάτου.
Αυτά τα γεγονότα περνούν σχετικά απαρατήρητα και ξεχνιούνται γρήγορα. Ωστόσο, αντιπροσωπεύουν έναν αυξανόμενο εθνικισμό που δεν έχει καμία σχέση με τα στοιχεία για τη μετανάστευση ή τις συμβάσεις για τους πρόσφυγες, αλλά έχει να κάνει αποκλειστικά με την υπεροχή της λευκής φυλής και τη βία. Η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε και θα έπρεπε να αντιταχθεί δυναμικά και κατηγορηματικά σε αυτό.
Οι ψηφοφόροι δεν θέλουν μετανάστες αλλά δεν προβληματίζονται από τους πολέμους
Υπάρχουν κοινότητες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο που φιλοξενούν με επιτυχία πρόσφυγες, αλλά αυτές δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τους δημοσιογράφους και δεν χρηματοδοτούνται επαρκώς από την κυβέρνηση. Όταν τα μέλη του κοινού δέχονται λιγότερο προκατειλημμένες ερωτήσεις σχετικά με το άσυλο, πολλοί υποστηρίζουν μέτρα όπως οι ανθρωπιστικές βίζες.
Ένα πρόγραμμα χορηγίας που ξεκίνησε το 2022 επέτρεψε σε περισσότερους από 150.000 Ουκρανούς να φιλοξενηθούν σε σπίτια πολιτών. Αν η κυβέρνηση θέλει να αντιμετωπίσει την αίσθηση παρακμής και αναρχίας που νιώθουν οι άνθρωποι όταν βλέπουν μικρά σκάφη και ξενοδοχεία ασύλου, τότε θα μπορούσε να ενθαρρύνει και να διευκολύνει περισσότερες προσπάθειες επανεγκατάστασης και ένταξης με βάση την κοινότητα.
Οι ψηφοφόροι έχουν δίκιο που θέλουν έλεγχο, αλλά έχουν απογοητευτεί μετά από δεκαετίες ψευδών υποσχέσεων ότι οι θεατρινισμοί στα σύνορα και τα τιμωρητικά μέτρα αποτροπής μπορούν να κάνουν τους αιτούντες άσυλο να εξαφανιστούν ως δια μαγείας.
Η καταστολή και οι συγκρούσεις δεν έχουν σταματήσει στο Αφγανιστάν, τη Συρία, το Ιράν, το Σουδάν και την Ερυθραία – μερικές από τις κύριες εθνικότητες των αιτούντων άσυλο που κατευθύνονται προς το Ηνωμένο Βασίλειο – ακόμα κι αν τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης έχουν σταματήσει να τα καλύπτουν.
Οι Εργατικοί δεν έχουν τρόπο να προσεγγίσουν την ακροδεξιά
Μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου μπορεί να βρει χώρο για μερικούς από αυτούς τους ανθρώπους. Η αμφιταλάντευση του Φάρατζ σχετικά με την απέλαση γυναικών και παιδιών πίσω στον κίνδυνο υποδηλώνει ότι γνωρίζει ότι υπάρχει ένα όριο στο πόσο σκληρότητα είναι πολιτικά αποδεκτή.
Το Εργατικό Κόμμα δεν θα κερδίσει ποτέ την εκτίμηση εκείνων που προσπαθεί απεγνωσμένα να κατευνάσει με τις εχθρικές πολιτικές ασύλου του.
Η κυβέρνηση μπορεί ακόμα να διατηρήσει τη θέση της κατά της παράνομης μετανάστευσης, απορρίπτοντας ταυτόχρονα τον εξτρεμισμό, υποστηρίζοντας την ανθρωπιστική προστασία, καθιερώνοντας ομαλές διαδρομές ασύλου και επιδεικνύοντας τολμηρή ηγεσία αντί να υποκλίνεται στον όχλο. Ή μπορεί να συνεχίσει να ταΐζει τους κροκόδειλους, έναν προς έναν, μέχρι να εξαντληθεί η τροφή τους και να καταβροχθιστεί η ίδια.
