Politica 89.8
Πώς ένας αιματηρός αγώνας του Μοχάμεντ Άλι άλλαξε για πάντα την τηλεόραση
Ο θρυλικός αγώνας Thrilla in Manila (Θρίλερ στη Μανίλα), τον οποίο κέρδισε ο Μοχάμεντ Άλι μετά από 14 τιμωρητικούς γύρους, προκάλεσε σοκ σε όλο τον πλανήτη – όχι μόνο εξαιτίας όσων συνέβησαν μέσα στην υγρή και αποπνικτική ζέστη του ρινγκ, αλλά και εξαιτίας του επαναστατικού τρόπου με τον οποίο παρακολουθήθηκε.
Περίπου 9.000 μίλια μακριά, στο Vero Beach της Φλόριντα, ήταν ακόμα βράδυ της 30ής Σεπτεμβρίου όταν 150 γερουσιαστές, βουλευτές και τηλεοπτικά στελέχη συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν το HBO να γίνεται το πρώτο τηλεοπτικό δίκτυο στην ιστορία που παρέδιδε συνεχές ζωντανό σήμα μέσω δορυφόρου.
«Δε θα μπορούσες να διαλέξεις καλύτερο γεγονός, σε όλο τον κόσμο, για να καταδείξεις τη δύναμη των δορυφόρων για μια νέα βιομηχανία από το Thrilla in Manila» θυμάται το πρωτοπόρο τηλεοπτικό στέλεχος Κέι Κόπλοβιτς, η οποία ήταν εκεί στην αίθουσα.
Αυτό που λίγα χρόνια νωρίτερα έμοιαζε με φαντασίωση επιστημονικής φαντασίας ήταν ξαφνικά πραγματικότητα. Η τηλεόραση δεν θα ήταν ποτέ πια η ίδια.
Μοχάμεντ Άλι και ο Τζο Φρέιζερ στο ρινγκ / Wikimedia Commons
Η ανατέλλουσα εποχή των δορυφόρων
Η Κόπλοβιτς, η οποία θα γινόταν η πρώτη γυναίκα στις Ηνωμένες Πολιτείες που θα διοικούσε τηλεοπτικό δίκτυο, ήταν τότε 30 ετών και βοηθούσε στην προώθηση της εκδήλωσης για το HBO. Για την ίδια, εκείνη η νύχτα ήταν η υλοποίηση ενός μακροχρόνιου ονείρου.
Το 1966, ενώ ήταν ακόμα φοιτήτρια, είχε δει τον συγγραφέα Άρθουρ Κλαρκ – ο οποίος έγραψε στη συνέχεια το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος – να δίνει μια διάλεξη για τη δορυφορική επικοινωνία και πείστηκε για τις δυνατότητες της τεχνολογίας. «Είμαι λάτρης του Άρθουρ Κλαρκ» λέει η Κόπλοβιτς στον Independent, σήμερα μια εύρωστη ογδοντάχρονη, από το σπίτι της στη Νέα Υόρκη. «Είναι αυτός που με έβαλε σε αυτό το θέμα, όταν άκουσα τη διάλεξή του για τους γεωσύγχρονους δορυφόρους σε τροχιά».
Κατάλαβε αμέσως ότι η ανατέλλουσα εποχή των δορυφόρων θα έκανε τον κόσμο να αισθάνεται πολύ μικρότερος και έγραψε τη μεταπτυχιακή της διατριβή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν πάνω στο θέμα. «Τότε βρισκόμασταν σε ψυχρό πόλεμο και μου φάνηκε ότι αυτός ήταν ένας τρόπος να ενώσουμε ανθρώπους για τους οποίους δεν γνωρίζαμε τόσα πολλά» θυμάται. «Δεν ξέραμε τι υπήρχε πίσω από το Τείχος του Βερολίνου. Δεν ξέραμε τι βρισκόταν πίσω από το Σινικό Τείχος της Κίνας. Αυτό ήταν το κίνητρό μου».
«Δε θα μπορούσες να διαλέξεις καλύτερο γεγονός, σε όλο τον κόσμο, για να καταδείξεις τη δύναμη των δορυφόρων για μια νέα βιομηχανία από το Thrilla in Manila»
Οι τρεις μεγάλοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί
Εκείνη την εποχή, οι επιλογές τηλεθέασης για τους Αμερικανούς ήταν εξαιρετικά περιορισμένες. Υπήρχαν ουσιαστικά μόνο τρία κανάλια εθνικής εμβέλειας: και το ένα δεν είχε πλήρη διανομή, οπότε πολλά μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών δεν το έπιαναν καν.
Όπως επισημαίνει στον Independent ο ιστορικός της τηλεόρασης Κρεγκ Λίντι αυτό σήμαινε ότι στα χέρια αυτών των καναλιών ήταν συγκεντρωμένη τεράστια δύναμη και υπήρχαν πολύ περιορισμένες δυνατότητες για νέο προγραμματισμό.
«Οι τρεις μεγάλοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί ήταν αυτοί οι γιγαντιαίοι φύλακες της τηλεόρασης» λέει ο Λίντι. «Το HBO που ανέβηκε στο δορυφορικό δίκτυο εγκαινίασε πραγματικά ένα κύμα δημιουργικότητας από ανθρώπους που μπορεί να μην είχαν προοπτικές στην τηλεόραση αλλιώς».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Οι δορυφόροι παρείχαν μια λύση
Το HBO (ή Home Box Office) είχε ξεκινήσει τον Νοέμβριο του 1972 με την υπόσχεση να προσφέρει «ταινίες πρώτης ποιότητας στο σαλόνι σας», αλλά αρχικά είχε δυσκολευτεί να προσελκύσει θεατές. Κατέφυγαν σε επικοινωνιακά ακροβατικά όπως το να μοιράζουν δωρεάν γαλοπούλες την Ημέρα των Ευχαριστιών σε όποιον ήταν πρόθυμος να εγγραφεί, ενώ οι εταιρικοί ιδιοκτήτες τους στην Time Inc ήθελαν να κλείσουν την προβληματική εταιρεία.
Εν μέρει, το επιχειρηματικό τους μοντέλο ήταν περιορισμένο λόγω της δυσκολίας της παραδοσιακής διανομής. «Έπρεπε να μεταφέρουν αυτές τις φυσικές κασέτες μιας εκπομπής και να λένε: «Αυτό θα παιχτεί την τάδε ώρα»» εξηγεί ο Λίντι. Η Κόπλοβιτς προσθέτει: «Η καλωδιακή βιομηχανία δεν πήγαινε πουθενά χωρίς νέο πρόγραμμα».
Οι δορυφόροι παρείχαν μια λύση, και ο αγώνας πυγμαχίας Thrilla in Manila ήταν η τέλεια ευκαιρία να αποδειχθεί ότι η εκκολαπτόμενη τεχνολογία λειτουργούσε πραγματικά. Ο πρόεδρος της HBO, Τζέρι Λέβιν, συνεργάστηκε με τον Μπομπ Ρόσενκρανς, του παρόχου καλωδιακής τηλεόρασης UA-Columbia, ο οποίος εγκατέστησε ένα δορυφορικό πιάτο δέκα μέτρων σε μία από τις βάσεις του στο Vero Beach, προκειμένου να λάβει τη ζωντανή μετάδοση.
Υπήρχε ένας αέρας νευρικής αναμονής καθώς συγκεντρώνονταν τα στελέχη και πλησίαζε η ώρα του αγώνα, αλλά όταν το υλικό ήρθε πεντακάθαρα στις 22:45, ακούστηκε ένα βροντερό χειροκρότημα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μια από τις μεγαλύτερες βραδιές στην ιστορία της πυγμαχίας
Οι προσδοκίες για τον ίδιο τον αγώνα ήταν υψηλές. Οι δύο πυγμάχοι είχαν συναντηθεί για πρώτη φορά το 1971 σε μια αναμέτρηση στο Madison Square Garden, γνωστή ως ο αγώνας του αιώνα, όπου ο Τζο Φρέιζερ ήταν ο νικητής. Ο Μοχάμεντ Άλι τον νίκησε στη ρεβάνς το 1974 πριν νικήσει τον Τζορτζ Φόρμαν στο The Rumble in the Jungle για να καθιερωθεί ως ο αδιαμφισβήτητος πρωταθλητής.
Αυτή η κληρονομιά αύξησε μόνο την προσοχή των μέσων ενημέρωσης στην επόμενη υπεράσπιση του τίτλου του Άλι, στην οποία ο θρύλος έδωσε όνομα όταν χλεύασε τον Φρέιζερ με τη γρήγορη ομιλία του: «Θα γίνει thrilla, killa και chilla, όταν πιάσω αυτόν τον γορίλα στη Μανίλα».
Στην πραγματικότητα, ο επικός αγώνας στις Φιλιππίνες ανταποκρίθηκε με το παραπάνω στις απαιτήσεις του και εξακολουθεί να θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες βραδιές στην ιστορία της πυγμαχίας.
Οι δύο άνδρες αντάλλασσαν το ένα χτύπημα μετά το άλλο, γύρο με γύρο, αφήνοντας το μάτι του Φρέιζερ πρησμένο και τον Άλι να αγκομαχά μιλώντας στον προπονητή του ότι ήταν «η πιο κοντινή στιγμή που ήμουν ποτέ κοντά στο θάνατο».
Καθώς ο αγώνας προχωρούσε, ο Άλι έβγαλε την πλαστική ασπίδα από το στόμα του Φρέιζερ και συνέχισε να χτυπάει τον αντίπαλό του με όλη την εναπομείνασα ενέργειά του. Ο διαιτητής έβαλε τέλος στον καταιγιστικό αγώνα 15 γύρων, έναν γύρο νωρίτερα.
Υπήρχε ένας αέρας νευρικής αναμονής καθώς συγκεντρώνονταν τα στελέχη και πλησίαζε η ώρα του αγώνα, αλλά όταν το υλικό ήρθε πεντακάθαρα στις 22:45, ακούστηκε ένα βροντερό χειροκρότημα
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Γνώριζαν πολύ καλά ο ένας τον άλλον»
«Δεν θα ήταν τόσο καλό αν κάποιος είχε βγει νοκ άουτ στον πρώτο γύρο, κάτι που συμβαίνει μερικές φορές στην πυγμαχία!» επισημαίνει η Κόπλοβιτς. «Αυτή ήταν η τρίτη αναμέτρηση με αυτούς τους πυγμάχους που γνώριζαν πολύ καλά ο ένας τον άλλον. Παραλίγο να τους σκοτώσει και τους δύο. Και οι δύο ήταν απολύτως κατεστραμμένοι μετά από αυτό, αλλά χρησιμοποιήσαμε τον αγώνα για να καταδείξουμε τη δύναμη των δορυφόρων. Ήταν σαφές ότι αυτό ήταν το σημείο καμπής».
Ήταν σημαντικό η εκδήλωση να διεξαχθεί χωρίς προβλήματα. Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών δεν είχε ακόμη παραχωρήσει στις εταιρείες καλωδιακής τηλεόρασης το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τη δορυφορική τεχνολογία και η εκδήλωση στο Vero Beach είχε σχεδιαστεί ειδικά για να πείσει τους νομοθέτες ότι θα έπρεπε να δώσουν το πράσινο φως.
«Έπρεπε να πάρουμε την έγκριση για τη χρήση των δορυφόρων και επίσης να δημιουργήσουμε πολιτικές που θα επέτρεπαν στους φορείς εκμετάλλευσης καλωδιακής τηλεόρασης να έχουν πρόσβαση σε αυτούς» εξηγεί η Κόπλοβιτς. «Τα νέα καλωδιακά κανάλια δεν χρειαζόταν να πάρουν άδειες όπως οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, οπότε ήταν πραγματικά μια ελεύθερη αγορά».
«Οι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να πάρουν το πράσινο φως για τα προγράμματά τους σε ένα ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο πήγαν στο HBO» λέει ο Λίντι
To βιβλίο του Κρεγκ Λίντι, Fast Forward
Η «άλλη» τηλεόραση
Έχει υποστηριχθεί ευρέως ότι το «Θρίλερ στη Μανίλα» το παρακολούθησαν πάνω από ένα δισεκατομμύριο θεατές σε όλο τον κόσμο, πολλοί από τους οποίους συγκεντρώθηκαν στις κινηματογραφικές αίθουσες, αν και καθώς αυτό αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού εκείνη την εποχή, ο αριθμός αυτός είναι μάλλον υπερβολικός.
Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι ένα ρεκόρ 500.000 οπαδών παρακολούθησαν μέσω συνδρομητικής τηλεόρασης στο HBO, κινητοποιώντας τόσο το δίκτυο όσο και την καλωδιακή βιομηχανία στο σύνολό της.
Η ζήτηση εκτοξεύτηκε στα ύψη, καλωδιακές υποδομές και δορυφορικά πιάτα εγκαταστάθηκαν σε όλη τη χώρα και το HBO απέκτησε τη φήμη ότι μετέδιδε το είδος του προγράμματος που οι τρεις μεγάλοι δεν θα άγγιζαν.
«Οι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να πάρουν το πράσινο φως για τα προγράμματά τους σε ένα ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο πήγαν στο HBO» λέει ο Λίντι, του οποίου το νέο βιβλίο Fast Forward καταγράφει τη μετέπειτα εμπλοκή του αφεντικού του HBO, Τζέρι Λέβιν, στη γέννηση της ροής βίντεο. «Ας το παραδεχτούμε, μπορούσες να είσαι πιο χύμα στο HBO. Μπορούσες να χρησιμοποιήσεις βρισιές. Υπήρχε γυμνό! Πολλοί άνθρωποι έμειναν στο HBO εξαιτίας αυτού. Έδινε στους ανθρώπους πολύ μεγαλύτερη δημιουργική ελευθερία και ο Λέβιν ήταν πολύ ενθουσιασμένος με αυτό. Ήταν φανατικός υποστηρικτής των τεχνολογιών μετασχηματισμού».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η αθλητική επανάσταση της Κόπλοβιτς
Δεν ήταν μόνο η HBO που επωφελήθηκε. Καθώς όλο και περισσότερα σπίτια αποκτούσαν πρόσβαση στην καλωδιακή τηλεόραση, σημειώθηκε έκρηξη νέων δικτύων. Ήδη από το 1980 υπήρχαν 28 καλωδιακά κανάλια στις Ηνωμένες Πολιτείες και μέχρι το 1998 ο αριθμός αυτός είχε εκτοξευθεί σε 174.
Η Κόπλοβιτς ήταν σε εξαιρετική θέση για να ηγηθεί αυτής της επανάστασης. Ξεκίνησε το δικό της δίκτυο με επίκεντρο τον αθλητισμό το 1977 σε συνεργασία με το Madison Square Garden και το επαναλανσάρισε το 1980 ως USA Network.
Ως επικεφαλής του δικτύου, η Κόπλοβιτς έγινε η πρώτη που διαπραγματεύτηκε συμβόλαια καλωδιακής κάλυψης με το NBA, το NHL, το MLB και μια σειρά άλλων μεγάλων αθλητικών γεγονότων. Είναι άμεσα υπεύθυνη για το γεγονός ότι ο τηλεοπτικός αθλητισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες έγινε βραδινό φαινόμενο.
«Παλαιότερα γινόταν μόνο τα Σαββατοκύριακα» λέει η ίδια. «Είπα απλώς: ‘αυτά τα πράγματα παίζονται όλη την εβδομάδα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην τα βλέπει ο κόσμος όλη την εβδομάδα». Η αξία ήταν να φέρουμε στους ανθρώπους αυτά τα αθλήματα τις καθημερινές, τα βράδια της εβδομάδας».
Δεν ήταν η μόνη που εντόπισε το ανεκμετάλλευτο δυναμικό. Το 1980 ο Τεντ Τέρνερ ξεκίνησε το CNN, το πρώτο 24ωρο ειδησεογραφικό κανάλι. Το BET ξεκίνησε στο δίκτυο της Κόπλοβιτς την ίδια χρονιά, πριν γίνει το δικό του κανάλι το 1983. Το Showtime ξεκίνησε το 1976, το Nickelodeon το 1979 και το MTV το 1981.
Ο Λέβιν, ο οποίος πέθανε πέρυσι, εντόπισε την ανάπτυξη της τηλεόρασης ως μορφή τέχνης σε αυτή την εποχή, λέγοντας το 2015: «Δε θα υπήρχε σήμερα η Χρυσή Εποχή του Προγραμματισμού αν δεν είχε υπάρξει αυτός ο πολλαπλασιασμός των δικτύων».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Όλα ξεκίνησαν από το Thrilla in Manila»
Το 2025, στον απόηχο της επανάστασης του streaming και της πανταχού παρουσίας περιεχομένου κατά παραγγελία, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μόλις πριν από πέντε δεκαετίες υπήρχαν μόνο δύο διαφορετικές εκπομπές στις οθόνες κάθε φορά.
«Σήμερα υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές που το πρόβλημα είναι να βρεις κάτι που πραγματικά θέλεις να παρακολουθήσεις» γελάει η Κόπλοβιτς. Έχοντας γίνει μάρτυρας μιας τέτοιας σεισμικής αλλαγής από πρώτο χέρι, η ίδια είναι ευτυχής που ξέρει ότι είχε δίκιο όταν προέβλεψε ότι οι δορυφόροι θα πήγαιναν τους θεατές σε μέρη που κάποτε αγνοούσαν την ύπαρξή τους.
«Οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονταν πραγματικά για τα ξένα προϊόντα πριν, αλλά η καλωδιακή τηλεόραση και τώρα το streaming ανοίγουν προγράμματα από όλο τον κόσμο» λέει. «Πραγματικά έχει αλλάξει πάρα πολύ, και όλα ξεκίνησαν από το Thrilla in Manila. Αυτός ο αγώνας άλλαξε την πορεία της ιστορίας της τηλεόρασης».
*Με στοιχεία από independent.co.uk
